Abalbalay

banag a mausar nga ay-ayamen

Ti abalbalay ket ti ania man a banag a mabalin a mausar para iti panagay-ayam. Dagiti abalbalay ket kadawyan nga ay-ayamen babaen dagiti ubbing ken dagiti taraken. Ti panagay-ayam kadagiti abalbalay ket makapalpaliwa a pamay-an a panangsanay kadagiti ubbing para iti biag iti kagimongan. Dagiti nadumaduma a materiales ket inus-usar iti panagarmid kadagiti abalbalay a makaliwliwa kadagiti ubbing ken manakman. Adu kadagiti banag ket nadaremdem tapno agserbi a kas dagiti abalbalay, ngem dagiti tagilako a mapataud para kadagiti dadduma panggep ket mabalin pay a mausar. Kas pagarigan, ti bassit nga ubing ket mabalin ti agpidut iti maysa a sangkabalayan a banag ken "patayabenna" iti angin ken aginkukuna a daytoy ket maysa nga eroplano. Ti sabali a panangikeddeng ket ti inter-aktibo a dihital a panagliwliwa. Adda dagiti abalbalay a naipangpangruna a napataud a kas dagiti ur-urnongen a banag ken maikeddenga maipabuya laeng.

Dagiti tradisional a naitarikayo a Channapatna nga abalbalay manipud idiay India
Ti ubing a lalaki nga addaan iti basikaw. Dagiti basikaw ket nabayagen a nadayeg nga abalbalay kadagiti nadumaduma a kultura.

Ti taudan dagiti abalbalay ket prehistoriko; dagiti munieka a mangirepresenta kadagiti maladaga, dagiti ayup, ken dagiti soldado, ken dagiti pay representasion dagiti ramramit nga inus-usar babaen dagiti manakman ket nalaka a nabirbirukan kadagiti arkeolohiko a luglugar. Ti taudan ti balikas nga "abalbalay" ket di ammo, ngem naipampamattian nga immuna a nausar idi maika-14 a siglo.[1]

Iti sapasap ti abalbalay ken panagay-ayam, ket nangruna no maipanggep iti panagdakkel ken panagadal a maipanngep kadagiti kaarrubayan tayo. Dagiti ubbing ket us-usarenda dagiti abalbalay ket agay-ayamda tapno maduktalada ti identidadda, makatulong kadagiti bagida a pumigsa, makaadal kadagiti gapuanan ket pagbanagan, agsukimat kadagiti pannakaikabagian, ken agsanay kadagiti kalaing a kasapulanda a kas manakman. Dagiti manakman ket agus-usarda kadagiti abalbalay ket agay-ayamda tapno mangporma ken mangpapigsa kadagiti sosial a piansa, mangisuro, manglagip ken mangpapigsa kadagiti inadal manipud kadagiti kinubingda, mangduktal ti bukodda nga identidad, sanayenda dagiti isipda ken bagbagi, sukimatenda dagiti pannakaikabagian, sanayenda dagiti kinalaing, ken dekorasionanda dagiti pagtaenganda.

Dagiti nagibasaran urnosen

Adu pay a mabasbasa urnosen

  •   Dagiti midia a mainaig iti Abalbalay iti Wikimedia Commons
  • Kline, Stephen (1995). Iti Ruar ti Hardin: Dagiti Abalbalay, TV, ken ti Kultura dagiti Ubbing iti Panawen ti Pangtagilako. Verso Books. ISBN 1-85984-059-0.
  • Walsh, Tim (2005). Dagiti AWan Panawenna nga Abalbalay: Dagiti Klasiko nga Abalbalay ken dagiti Nagpartuat Kaniada. Andrews McMeel Publishing. ISBN 0-7407-5571-4.
  • Wulffson, Don L. Dagiti Abalbalay!. Henry Holt and Company. ISBN 0-8050-6196-7.