Leona Florentino

mannaniw nga Ilokana

Ni Leona Florentino (nayanak Leona Josefa Florentina,[1] 19 Abril 1849 – 4 Oktubre 1884) ket maysa idi a mannaniw a Filipino kadagiti pagsasao nga Espaniol ken Ilokano. Naikeddeng isuna a kas "ina ti literatura ti babbai iti Filipinas" ken ti "silpo manipud iti naisasao ken literario a tradision".[2]

Leona Florentino
Ti maysa nga estatua ti agtugtugaw a babai
Ti nabuybuya iti rabii nga estatua ni Leona Florentino iti Calle Crisologo.
Dagiti salaysay
NayanakLeona Josefa Florentina[1]
(1849-04-19)19 Abril 1849
Vigan, Ilocos Sur, Kapitania Heneral ti Filipinas
Natay4 Oktubre 1884(1884-10-04) (tawen 35)
Vigan, Ilocos Sur, Kapitania Heneral ti Filipinas
TrabahoNobelista, mannurat iti politika ken agiwarwarnak
PagsasaoEspaniol, Ilokano
PakipagilianFilipino
AsawaElias de los Reyes (1863–1884, aginggana idi pimmusay ni Florentino)
Annak5, mairaman ni Isabelo de los Reyes

Nayanak iti nabaknang ken prominente a pamilia iti Vigan, Ilocos Sur, inkaubingan a nangrugi a nagsursurat ni Florentino kadagiti immuna a bersona iti Ilokano. Nupay nasayaat ti masakbayanna, saan a naipalubos isuna a makaawat iti panagadal iti unibersidad gapu ta maysa isuna a babai. Imbes ket nga inadalan ni Florentino babaen ti inana, ken kalapsanna dagiti nadumaduma a pribado a manursuro. Nassuruan isuna iti abanse nga Espaniol babaen ti maysa nga edukado nga Ilokano a padi ken nangaw-awis kaniana a mangparang-ay ti bosesna iti daniw.[2]

Idi agtawen iti 14, inkallaysa ni Florentino ni Elias de los Reyes ti maysa a politiko. Lima nga ubbing iti bunga daytoy a panagassawa. Ni Isabelo de los Reyes ti anakda a lalaki ket nagbalin a mannurat a Filipino, aktibista ken senador. Gapu iti peminista a kasasaad dagiti sinursuratna, ni Florentino ket liniklikan idi ti asawana ken anakna a lalaki; eksilo a nagmaymaysa a nagbibiag isuna ken naisina manipud iti pamiliana.[2] Pimmusay isuna idi agtawen ti 35.[2]

Dagiti obra urnosen

Ti maipapan iti liriko a daniwna iti Espaniol, ken naipangpangruna iti Ilokano, ket nakagun-od iti pannakadillaw kadagiti nadumaduma a forum idiay Espania, Paris ken St. Louis, Missouri. Dagiti literario a kontribusionna – a naipangpangruna dagiti 22 a napreserba a daniw – nabigbigan isuna idi nairaman iti Encyclopedia Internationale des Oeuvres des Femmes (Sangalubongan nga Ensiklopedia dagiti Obra ti Babbai) idi 1889. Naipampamattian nga isuna ti immuna a Filipina a nakaawat iti datoy a sangalubongan a dayaw, ti maysa a panagraem a napasamak kalpasan ti ipupusayna idi ubing pay laeng.[2] Naipabpabuya dagiti obrana iti Exposition Filipina iti Madrid idi 1887 ken iti Exposition Internationale iti Paris idi 1889.[3][4]

Dagiti nagibasaran urnosen

  1. ^ a b "Film # 007487537 Image Film # 007487537; ark:/61903/3:1:3QS7-99ZK-RH4P — FamilySearch.org". Naala idi 27 Septiembre 2016.
  2. ^ a b c d e The History of Filipino Women's Writings Naiyarkibo 2011-07-20 iti Wayback Machine, an article from Firefly – Filipino Short Stories (Tulikärpänen – filippiiniläisiä novelleja), 2001 / 2007
  3. ^ Carbo, Nick (2002). "Poetry—Philippines". Iti Christensen, Karen; Levinson, David (dagiti ed.). Encyclopedia of Modern Asia. Charles Scribner's Sons. pp. 537–539.
  4. ^ Commire, Anne. (2007). Dictionary of women worldwide : 25 000 women through the ages. Thomson/Gale. ISBN 0-7876-7677-2. OCLC 164990238.