Abraham Lincoln: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m r2.7.1) (robot Añadido: be:Аўраам Лінкальн
inikkan ti infobox ken inurnos
Linia 1:
{{Infobox nagtakem
[[File:Abraham Lincoln head on shoulders photo portrait.jpg|right|thumb|190px|Abraham Lincoln]]
|name = Abraham Lincoln
Ni '''Abraham Lincoln''' ([[Febrero 12]], [[1809]] — [[Abril 15]], [[1865]]) ket ti maika-16 iti Presidente iti [[Estados Unidos]], na naglingkod bangon idi [[1861]] hangang [[1865]]. Idi 1865, pagkaraan ti nanayong Digmaang Civil iti dagiti Americano, nagbabarel a ç'a ken napipimmusay mi [[John Wilkes Booth]].
|image = Abraham Lincoln November 1863.jpg
|alt = Ikonoko a nangisit ken puraw a ladawan ni Lincoln a agipakpakita ti ulona ken abaga.
|caption = Ni Abraham Lincoln ti edad nga 54, 1863
|office = [[Listaan dagiti Presidente iti Estados Unidos|Maika-16 a Presidente iti Estados Unidos]]
|vicepresident = [[Hannibal Hamlin]]<br>[[Andrew Johnson]]
|term_start = Marso 4, 1861
|term_end = Abril 15, 1865
|predecessor = [[James Buchanan]]
|successor = [[Andrew Johnson]]
|state2 = [[Illinois]]
|district2 = [[Maik-7 a kongresional a distrito ti Illinois|Maika-7]]
|term_start2 = Marso 4, 1847
|term_end2 = Marso 3, 1849
|predecessor2 = [[John Henry (representative)|John Henry]]
|successor2 = [[Thomas L. Harris|Thomas Harris]]
|state_house3 = Illinois
|birth_date = {{birth date|1809|2|12}}
|birth_place = [[Hodgenville, Kentucky]], U.S.
|death_date = {{death date and age|1865|4|15|1809|2|12}}
|death_place = [[Petersen House (Washington, D.C.)|Petersen a Balay]], [[Washington, D.C.]], U.S.
|party = [[Partido Republikano (EStados Unidos)|Republikano]] <small>(1854–1865)</small><br>[[Partido ti Nailian a Kappon (Estados Unidos)|Nailian a Kappon]] <small>(1864–1865)</small>
|otherparty = [[Partido a Whig (Estados Unidos)|Whig]] <small>(Sakbay idi 1854)</small>
|spouse = [[Mary Todd Lincoln|Mary Todd]]
|children = [[Robert Todd Lincoln|Robert]]<br>[[Edward Baker Lincoln|Edward]]<br>[[William Wallace Lincoln|William]]<br>[[Tad Lincoln|Tad]]
|profession = Abogado
|religion = ''[[Ni Abraham Lincoln ken relihion|Kitaen ti artikulo]]''
|signature = Abraham Lincoln 1862 signature.svg
|signature_alt = Cursive signature in ink
|branch = Milisia ti Illinois
|serviceyears = 1832
|battles = [[Gubat ti Black Hawk]]
}}
Ni '''Abraham Lincoln''' {{IPAc-en|audio=Lincoln.ogg|ˈ|eɪ|b|r|ə|h|æ|m|_|ˈ|l|I|ŋ|k|ən}} (Pebrero 12, 1809 – Abril 15, 1865) ket isu idi ti [[Listaan dagiti Presidente iti Estados Unidos|maika-16 a Presidente iti Estados Unidos]], a nagserbi manipud idi Marso 1861 aginggana ti [[Pinakapatay ni Abraham Lincoln|pinakapatay na idi Alril 1865]]. Isuna ket nagballigi a nangimaton ti pagilianna ti panaglasat ti nalatak a maipapan ti batay-linteg, milisia, ken kinamoralidad a didigra – ti [[Sibil a Gubat ti Amerikano]] – naitagoyonan na ti Kappon, bayat a pinasardengna ti pannakaadipen, ken nagiragpat ti panakapabaro ti ekonomiko ken panagbusbos. Isuna ket nataraudi iti napanglaw a pamilia idiay lumaud a prontera, ni Lincoln ket pinagadalanna idi ti bukodna a bagi. Nagbalin nga abogado ti away, maysa a [[Kamara dagiti Panakabagi ti Illinois|lehislatura ti estado ti Illinois]], ken maysa a naminsan a nagturay a kameng iti [[Kamara dagiti Panakabagi iti Estados Unidos]], ngen napaay isuna kadagiti dua a panagpadas na a mabutosan iti [[Senado iti Estados Unidos]].
 
Kalpasan ti panagsuppiat na ti panakipalawa iti [[pannakaadipen idiay Estados Unidos]] kadagiti rupir ti kampania ken bitbitla na,<ref>Goodwin, p. 91; Holzer, p. 232.</ref> ni Lincoln ket naipatalgedan na ti nominasion a Republikano ken [[Panagbutos ti presidente iti Estados Unidos, 1860|bnabutosan a presidente idi 1860]]. Sakbay a nagtaken ni Lincold idi March, pito kadagiti [[Akin-abagatan nga Estados Unidos|akin-abagatan nga adipen nga estado]] ket naiyebkas da iti [[Isisina idiay Estados Unidos|isisina]] ken nagpormada ti Konpederasion. Idi nangrugi ti gubat nga ti Konpederado a panagraut idiay Kota Sumter idi Abril 12, 1861, ni Lincoln ket nagurnong kadagiti milisia ken polikal a rukrukod iti dayta a gubat, a ti panggepanna ket ti panagtungpal ti panagtitipon ti pagilian. Isu ket nabileg a nagaramid kadagiti kabilegan ti gubat, a mairaman ti panagibalud ken pannakataktak nga awan ti tribunal kadagiti ginasut a nasuspetsa ti isisina. Isu ti nagipawil kadagiti Britaniko ti pammigbig iti [[Konpederado dagiti Estado|Konpederasion]] babaen ti kalaing na ti panagtengngel ti [[Trent a Pagbiangan|''Trent'' a pagbiangan]] idi kinaudian ti 1861. Isu ti nagsayasay ti [[Waragawag ti Panakawayawayaan]] idi 1863 ken nagipatalged ti pankairuar ti [[Maikasangapulo ket tallo nga enmienda ti Batay-linteg iti Estados Unidos|Maikasangapulo ket tallo nga enmienda]] ti Batay-linteg iti Estados Unidos, daytoy ket isu ti panakaikkat ti pannakaadipen.
 
''Idi Maika-16 a Presidente iti Estados Unidos,a nagserbi manipud idi Marso 1861 aginggana ti panakapapatay idi Abril 1865. Nagballigi ti panagiturong na ti pagilian na iti nalatak a kaunegan a pagrigatan, ti Paisano a Gubat ti Amerika, ken nagtaginayon ti Kappon ken pinaggibus ti pannakaadipen.''
 
{{commons|Abraham Lincoln}}
{{stubpangted}}
 
==Pinagibasaran==
{{Reflist}}
 
[[categoryCategory:Biografia|Lincoln]]
[[Category:Politika|Lincoln]]