Pagsasao a Khmer: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Khmer iPad com |
Lam-ang (tungtungan | aramid) Nagnayon |
||
Linia 1:
{{Infobox pagsasao
|name=Khmer
|altname= Cambodiano
|nativename={{lang|km|ភាសាខ្មែរ}}
|pronunciation= {{IPA-km|pʰiːəsaː kʰmaːe|IPA}}
|states=[[Cambodia]], [[Bietnam]], [[Tailandia]], [[Estados Unidos]], [[Pransia]], [[Australia]]
|speakers=15.0 a riwriw
|date=2006
|ethnicity=[[Tattao a Khmer|Khmer]]
|speakers2=1 a riwriw a [[Maikadua a pagsasao|L2]] a mangisasao<ref name=ethno>Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Dagiti pagsasao ti lubong, Maikasangapulo ket innem nga edision. Dallas, Tex.: SIL International. [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=khm Entry for Khmer]</ref>
|familycolor=Austroasiatic
|script=[[Khmer a sinuratan]] ([[abugida]])
|nation={{flagcountry|Cambodia}}
|dia1=Battambang
|dia2=Phnom Penh
|dia3=[[Dialekto ti Akin-amianan a Khmer|Akin-amianan a Khmer]] (Khmer Surin)
|dia4=[[Khmer Krom]] (Akin-abagatan a Khmer)
|dia5=[[Cardamom Khmer]]
|iso1=km|iso2=khm
|lc1=khm|ld1=Tengnga a Khmer
|lc2=kxm|ld2=[[Dialekto ti Akin-amianan a Khmer|Akin-amianan a Khmer]]
}}
{{Naglaon ti Khmer a testo}}
Ti '''Khmer''' ({{lang|km|ភាសាខ្មែរ}}, {{IPA-km|pʰiːəsaː kʰmaːe|IPA}}; wenno pormal laeng a, {{lang|km|ខេមរភាសា}}, {{IPA-km|kʰeɛmaʔraʔ pʰiːəsaː|IPA}}), wenno '''Cambodiano''', ket isu ti pagsasao dagiti [[Tattao a Khmer]] ken ti opisial a pagsasao ti [[Cambodia]]. Daytoy ti maikadua a kaaduan a maisasao nga [[Dagiti Austro-Asiatiko a pagsasao|Austroasiatiko a pagsasao]] (kalpasan ti [[Pagsasao a Bietnamis|Bietnamis]]), nga adda dagiti mangisasao kadagiti sansangapulo a riwriw. Ti Khmer ket naipanunotan idin a naiimpluensian unay babaen ti [[Sanskrito]] ken [[Pāli|Pali]], a naipangpangruna kadagiti naarian ken relihioso a [[rehistro (linguistika)|rehistro]], babaen ti [[Hinduismo]] ken [[Budismo]]. Isu pay daytoy ti kasapaan a nairehistro ken kasapaan a naisurat a pagsasao ti pamili a [[Mon–Khmer]], a napetsaan sakbay ti [[Pagsasao a Mon|Mon]] ken babaen ti adu a paggiddiatan ti Bietnamis.<ref name ="cl">{{cite book|title=Cambodiano a Linguistika, Literatura ken Pakasaritaan: Dagiti Naurnong nga artikulo |author= David A. Smyth, Judith Margaret Jacob|year=1993|publisher=Routledge (UK)|url=http://books.google.co.uk/books?visbn=0728602180&id=gQwGbvy5OXcC&pg=PA44&lpg=PA44&vq=Khmer+language&ie=ISO-8859-1&output=html|isbn=0728602180147852369*}}</ref> Ti pagsasao a Khmer language ket nakaimpluensia, ken naimpluensian babaen ti, [[Pagsasao a Tailandes|Tailandes]], [[Pagsasao a Lao|Lao]], [[Pagsasao a Bietnamis|Bietnamis]] ken [[Pagsasao a Cham|Cham]], nga amin dagitoy ket, gapu ti heograpiko a kainnasideg ken kapaut a kainnasideg ti kultura, ket agporma ti maysa a [[sprachbund]] idiay peninsula ti ti [[Abagatn a daya nga Asia]].<ref name ="enfield">[http://pubman.mpdl.mpg.de/pubman/item/escidoc:57458:2/component/escidoc:57459/Enfield_2005_areal.pdf Enfield, N.J. (2005). Maipapan ti lugar a linguistika ken Nangruna a daga ti Abagatan a daya nga Asia]</ref>
Ti Khmer ket nangruna amaysa a [[panangisalsalumina a pagsasao]]. Awan dagiti inpleksion, konhiohesion wenno panagipatingga a kaso. Embes ket, dagiti patikula ken dagiti tumultulong a balikas ket naus-usar a mangipakita kadagiti gramatika a panakaikabagian. Ti sapasap nga urnos ti balikas ket [[suheto–berbo–banag]]. Kaaduan kadagiti balikas ket maitutop ti kadawyan tabas ti a Mon-Khmer, nga adda ti maysa a "nangruna" a silaba a sinarunuan babaen ti maysa a [[menor a silaba]].
Ti pagsasao a Khmer ket naisurat nga adda ti maysa nga [[abugida]] a naamammoan iti Khmer a kas អក្សរខ្មែរ ({{IPA-km|aʔksɑː kʰmaːe|IPA}}). Ti Khmer ket maigiddiat kadagiti kaarruba apagsasao a kas ti Tailandes, Lao ken Bietnamis gaputa daytoy ket saan a maysa a [[maiyaweng a pagsasao]].
==Dagiti pinagibasaran ken nota==
{{Reflist}}
==Adu pay a mabasbasa==
<div class="references-small">
*Ferlus, Michel. 1992. ''Essai de phonétique historique du khmer'' (Du milieu du premier millénaire de notre ère à l'époque actuelle)", Dagiti Mon–Khmer a Panagadadal XXI: 57-89)
*Headley, Robert and others. 1977. ''Cambodiano-Inggles a Diksionario''. Washington, Catholic University Press. ISBN 0-8132-0509-3
*Huffman, F. E., Promchan, C., & Lambert, C.-R. T. (1970). ''Moderno a naisasao a Cambodiano''. New Haven: Unibersidad ti Yale a Pagmalditan. ISBN 0-300-01315-9
*Huffman, F. E., Lambert, C.-R. T., & Im Proum. (1970). ''Cambodiano a sistema ti panagsurat ken agdadamo nga agbasbasa nga adda dagit panakisanayan ken glosario''. Dagiti Yale a serie ti liguistika. New Haven: Unibersidad ti Yale a Pagmalditan. ISBN 0-300-01199-7
*Jacob, Judith. 1974. ''Ti Ababa a Cambodiano-Inggles a Diksionario''. Londres, Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. ISBN 0-19-713574-9
*Jacob, J. M. (1996). ''Ti tinawtawid a literatura ti Cambodia: ti pangyuna apagsurotan''. dagiti oriental a serie ti Londres, v. 40. New York: Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. ISBN 0-19-713612-5
*Jacob, J. M., & Smyth, D. (1993). ''Cambodiano a lingguistika, literatura ken pakasaritaan: dagiti naurnong nga artikulo''. Londres: Pagadalan ti Oriental ken Aprikano a Panagadadal, Unibersidad ti Londres. ISBN 0-7286-0218-0
*Keesee, A. P. K. (1996). ''Ti INggles a-naisasao a Khmer a diksionario: nga adda ti romanisado a sistema ti panagsurat, panag-usar, ken dagiti indiom, ken dagiti nota iti Khmer a panagbitla ken gramatika''. Londres: Kegan Paul International. ISBN 0-7103-0514-1
*Meechan, M. (1992). ''Rehistro iti Khmer ti laringhea a panakaidasig ti parinhea apanagpadakkel''. Ottawa: Nailian a Biblioteka ti Kanada = Bibliothèque nationale du Canada. ISBN 0-315-75016-2
*Sak-Humphry, C. (2002). ''Panakisinnao iti Khmer: ti maysa nga interaktibo a naipatengnga nga agpang ti kurso a Khmer''. Manoa, Hawai'i: Sentro para iti Abagatan a daya nga Asiano a Panagadadal, Eskuela ti Hawayano, Asiano ken Pasipiko a Panagadadal, Unibersidad ti of Hawaii idiay Manoa. OCLC: 56840636
*Smyth, D. (1995). ''Kadawyan a Cambodiano: ti kompleto a kurso ti pagsasao''. Londres: Routledge. ISBN 0-415-10006-2
*Stewart, F., & May, S. (2004). ''Iti anniniwan ti Angkor: kontemporario a panagsurat manipud idiay Cambodia''. Honolulu: Unibersidad ti Hawaii a Pagmalditan. ISBN 0-8248-2849-6
*Tonkin, D. (1991). ''Ti Cambodiano nga abesedario: kasano ti agsurat ti pagsasao a Khmer''. Bangkok: Trasvin Publications. ISBN 974-88670-2-1
</div>
==Dagiti silpo ti ruar==
*[http://sealang.net/mk/khmeric.htm SEAlang Gandat: Dagiti Mon–Khmer a pagsasao. Ti sanga a Khmer]
*[http://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Khmer_Swadesh_list Bolabulario a listaan ti Khmer Swades]
{{DEFAULTSORT:Khmer, Pagsasao a}}
[[Kategoria:Pagsasao a Khmer| ]]
[[Kategoria:Dagiti pagsasao ti Cambodia]]
[[Kategoria:Dagiti pagsasao ti Tailandia]]
[[Kategoria:Dagiti pangisalsalumina a pagsasao]]
[[Kategoria:Dagiti pagsasao ti Bietnam]]
[[Kategoria:Dagiti suheto–berbo–banag a pagsasao]]
[[en:Khmer language]]
| |||