Wikipedia

Australia: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Inter-aktibo nga agbasabasa iti pakasaritaan
← Nadadaan nga urnosBarbaro nga urnos →
Content deleted Content added
VisualWikitext
nagnayon
m urnos
Linia 8:
|image_map = Australia (orthographic projection).svg
|map_width = 220px
|national_anthem = "[[Advance Australia Fair]]"{{#tag:ref|Ti Australia ket addan ti maysa a [[naarian a kanta]], "[[God Save the Queen|God Save the Queen (or King)]]<br /> ({{lang-ilo|Apo Isalakanmo ti Rena}})", a daytoy ket may-ayam no adda dagiti kameng iti [[Kamara iti Windsor|Naarian a pamilia]] no addada idiay Australia. KadagitKadagiti dadduma pay a maibagay a linaon, ti [[nailian a kanta]] ti Australia, "[[Advance Australia Fair]]", ket isu ti maay-ayam.<ref>[http://www.itsanhonour.gov.au/symbols/anthem.cfm Daytoy ket Pammadayaw&nbsp;– Dagiti Simbolo&nbsp;– Ti Nailian a Kanta iti Australia] ken [http://www.dfat.gov.au/facts/nat_anthem.html DFAT&nbsp;– "Ti Nailian a Kanta ti Australia"]; {{Cite book|title=Parliamentary Handbook of the Commonwealth of Australia|edition=maika-29|year=2002 (naipabaro idi 2005)|chapter=Dagiti Nailian a Simbolo|chapterurl=http://web.archive.org/web/20070611101901/http://www.aph.gov.au/library/handbook/40thparl/national+symbols.pdf|accessdate=7 Hunio 2007}}</ref>|name="panagipalpalawag ti nailian a kanta"|group="N"}}
|official_languages = Awan{{#tag:ref|Ti Inggles ket awan ti ''[[de jure]]'' a kasasaad.|name="official language"|group="N"}}
|languages_type = [[Nailian a pagsasao]]
Linia 28:
|area_km2 = 7617930
|percent_water =
|population_estimate = {{formatnum:{{#expr: 22795067 + (86400 / 94) * {{Age in days|2012|1|6}} round 0}}}}<!--AUTOUPDATES DAILY at 00:00 UTC, ti pagurasan ti populasion ti Australia ket agnayontiagnayon ti 1 a tao tunggal 94 a segundo --><ref>{{cite web|url=http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1647509ef7e25faaca2568a900154b63?OpenDocument|title=Populasion a pagurasan|work=[[Australian Bureau of Statistics]] website|publisher=Mankomunidda iti Australia|accessdate=6 Enero 2012}} Ti populasion a karkulo ket inaldaw nga automatiko a makarkulo iti 00:00 UTC ken naibatay iti datos a naala manipud ti pagurasan ti populasion iti petsa a naipakita iti dakamat.</ref>
|population_estimate_year = {{CURRENTYEAR}}
|population_estimate_rank = Maika-52
Linia 47:
|currency = [[Australiano a doliar]]
|currency_code = AUD
|time_zone = [[Oras idiay Australia|sabsabali]]<ref name="time" group="N">AdaanAdda dagiti babassit a paggiddiatan manipud kadagiti tallo a sona ti oras, kitaen ti [[Oras idiay Australia]].</ref>
|utc_offset = +8 to +10.5
|time_zone_DST = [[Oras idiay Australia|sabsabali]]<ref name="time" group="N" />
Linia 71:
|GDP_nominal_per_capita_rank = Maika-5
|Gini = 30.5<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html|title=Panakaiwarwaras ti matgedan ti pamilia&nbsp;– Gini a pagsurotan|work=The World Factbook|publisher=CIA|accessdate=2009-09-01}}</ref>
|Gini_category = <span style="color:#fc0;">mediokalalainganna</span>
|Gini_year = 2006
|HDI_year = 2011
|HDI = {{increase}} 0.929<ref>{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf|title=Reporta ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan 2011|publisher=Nagkaykaysa a Pagagilian|accessdate=2011-11-02}}</ref>
|HDI_rank = Maika-2
|HDI_category = <span style="color:#090;">nagato&nbsp;Umayunay</span>
}}
 
Ti '''Australia''' ({{IPAc-en|icon|ə|ˈ|s|t|r|eɪ|l|j|ə}}), opisial a ti '''Mankomunidad iti Australia''',<ref>{{cite web|url=http://www.comlaw.gov.au/Details/C2005Q00193/0332ed71-e2d9-4451-b6d1-33ec4b570e9f|title=Batay-linteg iti Australia|publisher=[[ComLaw]]|date=1 Hunio 2003|accessdate=5 Agosto 2011|quote=3. Ket kalintegan to para iti Reina, nga addaan ti nabagbagaan iti Pribado a Konsilo,nga iparangarang babaen ti proklamasion a, ti daytoy ken kalpasan ti maysa nga aldaw a daytoy ket naidutoken, a saan a naladladaw ngem maysa a tawen ti mapalabas kalpasan ti panakaipasa iti daytoy a Tignay, dagiti tatao iti NewBaro Southnga WalesAbagatan a Gales, Victoria, SouthAbagatan nga Australia, Queensland, kenTasmaniaken Tasmania, ken no ti Apo ket napaneknekan a dagiti tatao iti Lumaud nga Australia ket umannurot, ket agkaykaysa da iti Pederal a Mankomunidad iti Australia.}}</ref> ket maysa a pagilian idiay [[Akin-abagatan a Hemisperio]] a nabuklan ti kangrunaan a daga iti [[Australia (kontinente)|kontinente iti Australia]] ken dagiti is-isla iti [[Tasmania]] ken dadumadadduma pay a [[listaan dagiti is-isla iti Australia|a babassit nga isla]] idiay [[Taaw Indiano|Indiano]] ken [[Taaw Pasipiko]]. Daytoy ket isu ti [[Listaan dagiti pagilian ken agkamkammatalek babaen ti kalawa|maikanem akadakkelan a pagilian babaen ti dagup a kadakkel]]. Dagiti kaarrubana apagilina ket mairaman ti [[Indonesia]], [[Daya a Timor]] ken [[Papua Baro a Guinea]] iti amianan; ti [[Is-isla ti Solomon]], [[Vanuatu]] ken [[New Caledonia|Baro a Kaledonia]] iri amianan-daya; ken [[Baro a Selanda]] iti abagatan-daya.
 
Para kadagiti 40,000 a tawtawen<ref>{{cite news| url=http://www.nytimes.com/2011/09/23/science/23aborigines.html | work=The New York Times | first=Nicholas | last=Wade | title=Ti Australiano nga Aborihen a Buok ket Mangibagbaga ti Sarita ti Migrasion ti Nagtagitaoan | date=22 Septiembre 2011}}</ref> sakbay ti [[Pakasaritaan ti Australia (1788-1850)|Europeano a panagtaeng]] idi naladaw a maika-18 a siglo, ti Australia ket tinaengan idi babaen [[dagiti patneng nga Australiano]],<ref>[http://news.softpedia.com/news/Both-Aborigines-and-Europeans-Rooted-in-Africa-54225.shtml Dagiti Australiano nga Aborihen ken dagiti Europeano ket Nairamutanda idiay Aprika&nbsp;– idi 50,000 a tawtawen]</ref>
a naikameng ti ,maysa wenno adadu ti agarup a [[dagiti patneng nga Australiano a pagsasao|250 a grupgrupo ti pagsasao]].<ref>{{cite web|url=http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.NSF/2f762f95845417aeca25706c00834efa/aadb12e0bbec2820ca2570ec001117a5!OpenDocument|title=Australian Social Trends|work=[[Australiano nga Opisina dagiti Estadistika]] website|publisher=Mankomunidad ti Australia|accessdate=6 Hunio 2008}}</ref><ref>Michael Walsh. 'Pakabuklan dagiti patneng a pagsasao ti Australia' iti Suzane Romaine (ed) ''Pagsasao idiay Australia'' (Cambridge: Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, 1991) ISBN 0-521-33983-9</ref> Kalpasan ti panakadukatal babaen dagiti [[Olandes a Republika|Olandes]] nga eksplorador idi 1606, ti akindayaakin-daya a kagudua ti Australia' ket tinunton babaen ti [[Pagarian ti Gran Britania|Gran Britania]] idi 1770 ken tinaengan babaen ti [[penal a pagluganan]] idiay kolonia ti [[Baro nga Abagatan a Gales]] manipud idi 26 Enero1788Enero 1788. Ti populasion ket nagininutnagin-inut a dimmakkel kadagiti simmarsaruno a dekada; ti kontinente ket nasuksukimat ken nanayonan ti lima a naipatakder a [[Akinrebbeng a gobierno|bukod nga agturturay]] a [[Dagiti Ballasiw Taaw a Teritorio ti Britaniko|Balangat a kolkolonia]].
 
Idi 1 Enero 1901, dagitoy nga innem a kolonia ket [[Pederasion ti Australia|napederado]], a nangporma ti Mankomunidad ti Australia. Manipud ti Panakapederasion, ti Australia ket nakataripatu ti natalinaay a [[liberal a demokrasia|liberal a demokratiko]] a sistema ti politika nga agpamay-ay a kas maysa a [[Pederalismo|pederal]] a [[parlamentario a demokrasia]] ken [[batay-linteg a monarkia]]. Ti pederasion ket buklen dagiti [[Dagiti estado ken teritorio ti Australia|innem nga estado ken nadumaduma aterteritorioa terteritorio]]. Ti populasion a 22.7 a riwriw <ref name="popclock" /> ket adu a naipatengngaan adagidiaya dagidiay [[Dagiti daya nga estado ti Australia|Dumaya nga estado]] ken kaaduan nga [[Urbanisasion|urbanisado]].
 
Daytoy ket nmaysa a nangato a [[narang-ay a pagilian]], ti Australia ket isu ti [[Listaan dagiti pagilian babaen ti GDP (nominal)|maika-13 a kadakkelan nga ekonomia iti lubong]] ken adda ti [[Listaan dagiti pagilian babaen ti GDP (nominal) tunggal maysa a tao|maikanem a kangatuan ti matgedan ti tunggal maysa a tao]] iti lubong. Ti panaggastus ti Australia ti milisia ket isu ti [[Listaan dagiti pagilian babaen ti milisia panaggastus|maika-13 a kadakkelan iti lubong]]. Nga adda ti [[Listaan dagiti pagilian babaen ti Pagsurotan ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan|maikadua a kangatuan ti pagsurotan ti panagrangrang-ay ti nagtagitaoan iti lubong]], ti Australia ket nangato a mairanggo kadagiti adu a sangalubongan a panagipadpada ti nailian apannakaaramid, a kas ti kasayaat ti biag, salun-at, edukasion, [[economic freedom|waya ti ekonomiko]], ken ti panagsalaknib ti [[sibil a wayawaya]] ken dagiti karbengan ti politika.<ref name="World Audit">{{cite web|url=http://www.worldaudit.org/countries/australia.htm|title=Australia: World Audit Democracy Profile|work=WorldAudit.org|accessdate=5 Enero 2008| archiveurl= http://web.archive.org/web/20071213032213/http://www.worldaudit.org/countries/australia.htm| archivedate= 13 Disiembre 2007 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> Ti Australia ket maysa a kameng ti [[G20]], [[Organisasion para iti Ekonomiko a Panagtitinnulongan ken Panagrangrang-ay |OECD]], [[Organisasion ti Komersio ti Lubong|WTO]], [[Asia-Pasipiko a Panagtitinnulongan ti Ekonomiko|APEC]], [[Nagkaykaysa aPagpagilian|UN]], [[Mankomunidad dagiti Pagilian]], [[ANZUS]], ken ti [[Pacific Islands Forum|Sanglatipunan dagiti Isla ti Pasipiko]].
Linia 98:
* Denoon, Donald, et al. (2000). ''Ti Pakasaritaan ti Australia, Baro a Selanda, ken ti Pasipiko''. Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-17962-3
* {{Cite book|title=Ti Oxford a Kumaduaan ti Australiano pakasaritaan|publisher=Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan|location=Melbourne, Vic.|year=1999|isbn=0-19-553597-9|author=Davison, Graeme; Hirst, John; [[Stuart Macintyre|Macintyre, Stuart]]}}
* ''Emily Kngwarreye&nbsp;– PaintingsDagiti Pinintaan'' (awan ti mannurat a naited) (1996). North Ryde NSW: Craftsman House / G + B Arts International. ISBN 90-5703-681-9
* {{Cite book|title=Dagiti Artista ken dagiti Palko ti Australia|publisher=Craftsman House|location=Roseville, Vic.|year=1990|isbn=976-8097-02-7|author=Germaine, Max}}
* Goad, Philip and Julie Willis (eds) (2011). ''Ti Ensiklopedia ti Australiano nga Arkitektura'' Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, Port Melbourne, Victoria. ISBN 9780521888578
* Hughes, Robert (1986). ''TheTi FatalMakadangran Shorenga Aplaya: Ti Epiko a Panakabangon ti Australia''. Knopf. ISBN 0-394-50668-5.
* {{Cite book|last=Johnson|first=Vivien|year=2007|url=http://www.nma.gov.au/exhibitions/papunya_painting/catalogue/|title=Papunya a Pinintaan: Manipud ti DisiertoDesierto|location=Canberra|publisher=Nailian aMuseoa Museo ti Australia|isbn=978-1-876944-58-2}}
* {{Cite book|first=James|last=Jupp|year=2001|title=Ti Australiano a tattao: ti ensiklopedia ti pagilian, tattaona, ken dagiti punganayanda|publisher=Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan|isbn=0-521-80789-1}}
* Macintyre, Stuart (2000). ''Ti Ababa a Pakasaritaan ti Australia''. Cambridge, U.K.: Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan ISBN 0-521-62359-6
Linia 109:
* Robinson GM, Loughran RJ, ken Tranter PJ (2000) ''Australia ken Baro a Selanda: ekonomia, kagimongan ken enbironmento''. Londres: Arnold; NY: OUP; 0340720336 papel 0-340720328 natangken.
* {{Cite book|title=Australian painting 1788–1990|publisher=Unibersidad ti Oxford a Pag,alditan|location=Melbourne, Vic.|year=1991|isbn=0-19-554901-5|author=Smith, Bernard; Smith, Terry}}
* {{Cite book|author=Teo, Hsu-Ming; White, Richard|year=2003|title=Kultural a Pakasaritaan idiay Australia|publisher=Unibersidad ti NewBaro Southnga WalesAbagatan a Gales a Pagmalditan|isbn=0-86840-589-2}}
{{Refend}}
 
Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/wiki/Australia"