|
}}
Ti '''Hindi-Urdu''' wenno '''HindustaniHindustanko''' ([[Devanagari|हिंदी उर्दू]], {{Nastaliq|[[Nastaliq|ہندی اردو]]}}) ket maysa nga [[Dagiti Indo-Aryan a pagsasao|Indo-Aryan a pagsasao]] ken ti [[lingua franca]] ti [[Amianan nga India]] ken [[Pakistan]].<ref name="siddiqi1994">{{Citation | title=Hindustaniko-Inggles a pangilalaok ti kodigo iti moderno a testo ti literario | author=Mohammad Tahsin Siddiqi | year=1994 | isbn= | publisher=Unibersidad ti Wisconsin | url=http://books.google.com/?id=vnrTAAAAMAAJ | quote=''... ti Hindustaniko ket isu ti lingua franca ti India ken Pakistan ...''}}</ref><ref name="pulsipher2005">{{Citation | title=Rehional a Heograpiko ti Lubong: Sangalubongan a Tabas, Lokal a Kabibiag | author=Lydia Mihelič Pulsipher, Alex Pulsipher, Holly M. Hapke | year=2005 | isbn=0-7167-1904-5 | publisher=Macmillan | url=http://books.google.com/?id=WfNaSNNAppQC | quote=''... Babaen ti panawen ti Britaniko a kolonisasion, ti Hindustaniko ket isu idin ti lingua franca iti amin nga akin-amianan nga India ken iti tatta nga aldwen Pakistan ...''}}</ref> Daytoy ket naamammoan a kas ti pagsasao a '''Hindustaniko''' (हिन्दुस्तानी, {{Nastaliq|ہندوستانی}}, ''{{IAST|Hindustānī}}'', {{IPA-hns|ɦɪ̃n̪d̪ʊsˈt̪aːni|IPA}}, literal: "ti [[Hindustan]]"),<ref name="NCSU-Hindustani">{{Cite web|url = http://sasw.chass.ncsu.edu/fl/faculty/taj/hindi/abturdu.htm| title = Maipanggep ti Hindi-Urdu|publisher = [[North Carolina State University]]|accessdate = 2009–08–09}}</ref> ken naipakasaritaan a, kas ti '''Hindavi''' wenno '''[[Rekhta]]'''. Daytoy ket nangruna anagtaud manipud ti [[Khariboli a dialekto]] ti [[Delhi]], ken mangitiptipon ti adu a bilang ti bokabulario manipud ti [[Pagsasao a Persiano|Persiano]], [[Pagsasao nga Arabiko|Arabiko]], [[Sanskrito]] ken [[Pagsasao a Chagatai|Turkic]].<ref name="geomag1935jsh">{{Citation | title=Ti Heograpiko a magasina, Tomo 2 | author=Michael Huxley (editor) | year=1935 | isbn= | publisher=Geographical Press | url=http://books.google.com/?id=Z1xOAAAAIAAJ | quote=''... Para kadagiti baro a temino daytoy ket makaala nga awan keddeng kadagiti Persiano, Arabiko, Turko ken Sanskrito a diksionario ...''}}</ref><ref name="jrsa1948hae">{{Citation | title=Warnakan ti Naarian a Kagimongan dagiti Arte, Tomo 97 | author1=Gran Britania, Naarian a Kagimongan dagiti Arte | author= | year=1948 | isbn= | publisher= | url=http://books.google.com/?id=fx_SAAAAMAAJ | quote=''... daytoy ket saan a nasayaat a lappedan kadagitlaeng bokabulario nga agtaltalek ti Sanskrito, wenno agtaltalek laeng ti Persiano. No ti maysa a pagsasao ket pumigsa ken maparang-ay daytoy ket nasken a makaala kadagitoy dua a taudans, a kas ti Inggles a nangalala iti Latin ken Teutoniko a taudan...''}}</ref> Daytoy ket maysa a [[plurisentriko a pagsasao]], nga adda ti dua nga opisial a porma, ti '''[[Pagalagadan a Hindi]]''' ken '''[[Pagalagadan nga Urdu]]''',<ref name="nunley1999">{{Citation | title=Ti Kultural a Langa ti Daga ti Pangyuna ti Nagtagitaoan a Heograpia | author=Robert E. Nunley, Severin M. Roberts, George W. Wubrick, Daniel L. Roy | year=1999 | isbn=0-13-080180-1 | publisher=Prentice Hall | url=http://books.google.com/?id=7wQAOGMJOqIC | quote=''... ti Hindustaniko ket isu ti naikabatayan kadagitoy dua a pagsasao ...''}}</ref> a dagitoy ket dagiti [[pagalagadan a pagsasao|naalagad]] a [[rehistro (linguistika)|rehistro]]na. Dagiti naisasao ket narigatda a malasin, ken urayno dagiti opisial a pagalagadan ket agpadpada kadagiti gramatiko, ngem dagitoy ket aggiddiatda kadagiti literario a taripnong ken iti akademiko ken teknikal a bokabulario, a ti Urdu ket napigsa nga agtagtaginayon ti Persiano, Tengnga nga Asiatiko ken Arabiko a panakainpluensia, ken ti Hindi ket kaaduan nga agitaltalek iti Sanskrito.<ref>[http://books.google.co.uk/books?id=ooH5VfLTQEQC&pg=PA2&lpg=PA2&dq=urdu+heavy+persian#v=onepage&q=urdu%20heavy%20persian&f=false ''Hindi''] babaen ni Yamuna Kachru</ref><ref>[http://books.google.co.uk/books?id=-xzljvnQ1vAC&pg=PA175&lpg=PA175&dq=hindi+in+perso-arabic+script+india#v=onepage&q=&f=false ''Britannica ti Agadadal: India'': Agpili kadagiti salaysay] babaen ni Dale Hoiberg, Indu Ramchandani panid 175</ref> Sakbay ti [[Panakabingbingay ti Britaniko nga India]], dagiti termino a ''Hindustanko, Urdu,'' ken ''Hindi'' ket nagpapada; amin ket nagsaksakup ti naamamoan tattan a kas ti Urdu ken Hindi .<ref name="ReferenceA">{{OED|Hindustani B2}}</ref> Ti termino a ''Hindustaniko'' ket maususar pay laeng para itilokal a pagsasao ken lingua franca ti India ken Pakistan, kas pagarigan para iti pagsasao dagiti [[Bollywood]] a pelikula, ken dagiti pay nadumaduma a naigiddiatan a [[nadumaduma a kita ti Hindi|kita ti Hindi]] a naisasao ti ruar ti Subkontinente, a kas ti [[Fiji a Hindustaniko]] ken ti [[Karibe a Hindustaniko]] ti [[Surinam]] ken [[Trinidad]].
==Pakasaritaan==
{{nangruna|Pakasaritaan ti HindustaniHindustanko}}
Dagiti kasapaan a porma ti agdama nga aldaw a Hindustani ket nagtaud manipud ti [[Dagiti Tengnga nga Indo-Aryan a pagsasao|Tengnga nga Indo-Aryan]] ''[[apabhramsha]]'' ti lokal a pagsasao ti [[Amianan nga India]] kadagiti maika-17 ken maika-13 a siglo CE.<ref name="brown2008">{{Citation | title=Naipabassit nga Ensiklopedia dagiti Pagsasao iti Lubong | author=Keith Brown, Sarah Ogilvie | year=2008 | isbn=0-08-087774-5 | publisher=Elsevier | url=http://books.google.com/?id=F2SRqDzB50wC | quote=''... ti Apabhramsha ket mabalin nga adad iti pnanagdaldaliasat a kasasaad manipud ti Tengnga nga Indo-Aryan a mapmapan iti Baro ngaIndo-Aryan a paset. Adda dagit ielemento ti Hindustani nga agparparang ... ti naisangsangayan a porma ti lingua franca a Hindustani ket agparparang kadagiti sinursurat ni Amir Khusro (1253–1325), a tinawtawaganna iti Hindwi ...''}}</ref> Ni [[Amir Khusro]], a nagbibiag idi maika-13 a siglo CE idi las-ud ti paset ti panawen ti [[Delhi a Sultanato]] idiay Amianan nga India, ket nagus-usar kadagitoy a porma (nga isu idi ti lingua franca para iti paset ti panawen) kadagiti sinursuratna ket nanginagnagan ti pagsasao a kas ti ''Hindavi''.<ref name="brown2008" /> Ti Delhi a Sultanato, a bibukbukel dagiti nadumaduma a dinastia ti [[Tattao a Turko|Turko]] ken [[Persia|Persiano]] a nagturturay manipud idiay Delhi, ket sinarsaruno idia babaen ti [[Mughal nga Imperio]] idi 1526.
[[Papeles:Zaban urdu mualla.png|left|thumb|165px|Ti insasao a ''Zaban-e Urdu-e Mualla'' a naisurat iti [[Nasta'liq]] a kaligrapia]]
|
