Wikipedia

Taiwan: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Inter-aktibo nga agbasabasa iti pakasaritaan
← Nadadaan nga urnosBarbaro nga urnos →
Content deleted Content added
VisualWikitext
EmausBot (tungtungan | aramid)
10,857 edits
m r2.7.3) (Robot: Agnaynayon kk:Тайвань
naipatarus manipud idiay en:Taiwan http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Taiwan&oldid=540337842
Linia 1:
{{tuon rugi}}
{{Infobox_Pagilian
{{Infobox pagilian
|native_name = 中華民國<br />''Jhōnghuá Mínguó''<!-- Do not change to "Zhonghua Minguo" pursuant to Hanyu pinyin,
|conventional_long_name = Republika ti Tsina
since ROC uses Tongyong pinyin. -->
|native_name = {{lang|zh-tw|中華民國}}<br/>''Zhōnghuá Mínguó''{{efn|Kitaen ti [[Nagnagan ti Repbulika ti Tsina]].}}
|conventional_long_name = Republic of China
|common_name =Taiwan Taiwan
|image_flag = Flag of the Republic of China.svg
|alt_flag = Ti maysa analabbasit a wagayway, nga adda ti bassit nga asul a rektanggulo iti suli ti ngato a kanigid a paggigianan ti puraw nga init a buklen ti maysa a sirkulo a napalikmutan ti 12 a ray-raya.
|image_coat =Republic of China National Emblem.svg
|symbol_typeimage_coat = Republic of China National Emblem.svg
|symbol_type = Nailian a Kayarigan
|image_map =LocationROC.png
|alt_coat = Ti maysa nga asul a kayarigan a paggigianan ti puraw nga init a buklen ti maysa a sirkulo a napalikmutan ti 12 a ray-raya.
|national_motto =None
|image_map = Locator map of the ROC Taiwan.svg
|national_anthem = "[[National Anthem of the Republic of China]]"
|map_caption = Lokasion ti [[Nawaya alugar ti Republika ti Tsina|Taiwan (Republika ti Tsina) ken dagiti teritorio nga agdama a tinengtengngelna]] (nalabbasit).
|official_languages =[[Standard Mandarin|Mandarin]] (Guóyǔ)
|alt_map = Ti mapa a mangipakpakita ti lokasion ti Republika ti Tsina idiay Daya nga Asia ken iti Lubong.
|capital =[[Taipei City]] (''[[de facto]]'')<br /> [[Nanjing]] (''[[de jure]]'')<sup>1</sup><br />
|national_anthem = 《中華民國國歌》<br/>{{small|''[[Nailian a Kanta ti Republika ti Tsina]]''}} <div style="padding-top:0.5em;">《中華民國國旗歌》<br/>{{small|''[[Nailian a Kanta ti Wagayway]]''}}</div>
|latd=25 |latm=02 |latNS=N |longd=121 |longm=38 |longEW=E
|capital = [[Taipei]]<ref name="capital">{{cite web |title=Yearbook 2004 |publisher=Opisina ti Pakaaamo ti Gobierno iti Republika ti Tsina |series=Yearbook |year=2004 |quote=Ti Taipei ket isu ti kapitolio ti ROC |url=http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/yearbook/2004/P045.htm}}</ref>
|largest_city = [[Taipei City]]
|latd=25 |latm=02 |lats=00 |latNS=N |longd=121 |longm=38 |longs=00 |longEW=E
|government_type = [[Semi-presidential system]]
|largest_city = [[Baro a Siudad ti Taipei]]
|leader_title1 = [[President of the Republic of China|President]]
|official_languages = [[Pagalagadan nga Insik]]<ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/580902/Taiwan |title=Taiwan (bukod nga agturturay nga isla, Asia) |publisher=Britannica Online Encyclopedia |date=5 Abril 1975 |accessdate=2009-05-07}}</ref>
|leader_title2 = [[Vice President of the Republic of China|Vice President]]
|regional_languages = {{vlist |[[Taiwanes a Hokkien|Taiwanes]] |[[Hakka nga Insik|Hakka]] |[[Dagiti Formosa a pagsasao]]<ref>{{cite web |url=http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/yearbook/ch02.html |title=2009 a Tinawen a Libro ti Republika ti Tsina. Kapitulo 2&nbsp;– Tattao ken Pagsasao |year=2009 |publisher=Opisina ti Pakaammo ti Gobierno |accessdate=2 Mayo 2010}}</ref>}}
|leader_title3 = [[Premier of the Republic of China|Premier]]
|languages_type = [[Opisial a sinuratan]]
|languages = [[Tradisional nga Insik]]
|ethnic_groups =
{{unbulleted list
| {{nowrap|98% [[Han nga insik|Han]],<ref>{{cite web |url=http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/yearbook/ch02.html |title=2009 a Tinawen a Libro ti Republika ti Tsina / Kapitulo 2: Tattao ken Pagsasao |publisher=Gio.gov.tw |accessdate=1 Agosto 2010}}</ref><ref name="cia-factbook">{{CIA World Factbook link|tw|Taiwan}}, [[Ahensia ti Sentral nga INtelihensia]] ti Estados Unidos.</ref> {{small|iti}}<!--end nowrap:-->}}<br/><!--
-->{{•}}70% [[Tattao a Hoklo|Hoklo]]<br/><!--
-->{{•}}14% [[Tattao a Hakka|Hakka]]<br/><!--
-->{{raise|0.2em|{{nowrap|{{•}}14% [[Waishengren#Mainlanders in Taiwan|Mainlanders]]{{efn|''Waishengren'' kadawyan a mangitudo kadagiti tao a nagtaud manipud idiay nangruna a daga ti Tsina a napan idiay Taiwan kalpasan idi 1945, ken dagiti pay nagkamang nga Insik a napan idiay Taiwan gapu ti [[Sibil a Gubat ti Insik]], ken dagiti kaputotanda a naipasngay idiay Taiwan. Daytoy ket saan a mangiraman kadagiti umili ti Republika ti Tattao ti Tsina a nabiit pay laeng nga immalis idiay Taiwan.}}<!--end nowrap:-->}}<!--end raise:-->}}
| 2% [[Dagiti Taiwanes nga aborihines|Aborihines]]{{efn|Dagiti Taiwanes nga aborihines ket opisial a naikategoria kadagiti [[Listaan dagiti etniko a grupo idiay Taiwan|14 a nailaslasin nga etniko a grupo]] babaen ti Republika ti Tsina.}}
}}
|demonym = [[Tattao a Taiwanes|Taiwanes]]<ref>{{cite web |url=http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/relief/help_41.htm |title=Ti Programa ti Humanitariano a Tulong para kadagiti Apgano a Naikamang ti ROC |publisher=Gio.gov.tw |date=11 Disiembre 2001 |accessdate=2009-05-07 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20041215030432/http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/relief/help_41.htm |archivedate=15 Disiemmbre 2004}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/4-oa/20051111/2005111101.html |title=Ti Taiwanes nga opisial ti salun-at ket nainbitaran a mangpaliiw ti konperensia ti trangkaso ti billit |publisher=Gio.gov.tw |date=11 Nobiembre 2005 |accessdate=2009-05-07}}</ref><ref>{{cite web |url=http://geography.about.com/library/weekly/aa030900a.htm |title=Nagan dagiti umili&nbsp;– Nagnagan dagiti Umili |publisher=Geography.about.com |accessdate=2009-05-07}}</ref><br/>ken{{\}}wenno [[Tattao nga Insik|Insik]]{{efn|Urayno dagiti teritorio a tinegtengngel babaen ti ROC ket mangibagbaga a ti nagan ti umili ket ti "Taiwanes", adda dagiti mangikedkeddeng a daytoy ket "Insik" gapu ti panagtunton ti ROC iti amin a Tsina. Ti Taiwanes a tttao ket addaanda kadagiti nadumaduma a pamanunotan a maipanggep ti [[#Nailian nga identidad|bukodda a nailian nga identidad]].}}
|government_type = {{nowrap|[[Unitario nga estado|Unitario]] a [[Semi-presidensial a sistema|semi-presidensial]]}} a [[republika]]
|leader_title1 = [[Presidente ti Republika ti Tsina|Presidente]]
|leader_title2 = [[Bise Presidente ti Republika ti Tsina|Bise Presidente]]
|leader_title3 = [[Premier ti Republika ti Tsina|Premier]]
|leader_name1 =[[Ma Ying-jeou]]
|leader_name2 = [[Vincent Siew]]
|leader_name3 = [[Jiang Yi-huah]]
|legislature = [[Legislatibo a Yuan]]
|area_rank = 137th
|area_km2 = 36,193<ref name="taiwan-popstat">{{cite web |url=http://sowf.moi.gov.tw/stat/month/m1-01.xls |title=Bilang dagiti purok, Kaarrubaan, Sangkabalayan ken Populasion ti Agtataeng|publisher=MOI Estadistika a Serbisio ti Pakaammo |accessdate=2 Enero 2013}}</ref>
|area_magnitude =1 E10
|area_sq_mi = 13,974
|area=35,980
|area_rank = Maika-136
|areami²=13,892
|area_magnitude = 1 E10
|percent_water =2.8
|percent_water = 10.34
|population_estimate = 22,814,636 <!--Bureau of Statisitics official estimate -- http://eng.stat.gov.tw/point.asp?index=4-->
|population_estimate = 23,315,822<ref name="taiwan-popstat"/>
|population_estimate_rank =47th <sup>2</sup>
|population_estimate_year =June 2006 2012
|population_estimate_rank = Maika-50
|population_census =
|population_density_km2 = 643
|population_census_year =
|population_density_sq_mi = 1,664
|population_density =640
|population_density_rank = Maika-17
|population_densitymi² =1,658
|GDP_PPP = {{nowrap|$901.880 bilion<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/weodata/weorept.aspx?sy=2010&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=528&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=&pr.x=53&pr.y=10 |title=Republika ti Tsina (Taiwan) |publisher=Internasional a Pundo ti Panguartaan |accessdate=2012-11-06}}</ref>}}
|population_density_rank =14th <sup>2</sup>
|GDP_PPP_rank = Maika-19
|GDP_PPP = $631.2 billion<!--cia-->
|GDP_PPP_year = 2012
|GDP_PPP_rank =16th
|GDP_PPP_per_capita = $38,486<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_year=2005
|GDP_PPP_per_capita_rank = Maika-18
|GDP_PPP_per_capita = $27,600
|GDP_nominal = $466.054 bilion<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank =24th
|GDP_nominal_rank = Maika-27
|sovereignty_type = [[History of the Republic of China|Establishment]]
|GDP_nominal_year = 2012
|sovereignty_note = [[Xinhai Revolution]]
|GDP_nominal_per_capita = $19,888<ref name=imf2/>
|established_event1 = Declared
|GDP_nominal_per_capita_rank = Maika-36
|established_date1 = [[October 10]], [[1911]]
|sovereignty_type = [[Pakasaritaan ti Republika ti Tsina|Pannakabangon]]
|established_event2 = Established
|established_date2sovereignty_note = [[JanuaryRebolusion 1]],ti [[1912Xinhai]]
|established_event1 = [[Yaalsa ti Wuchang]]
|established_event3 = Relocation to Taiwan
|established_date1 = 10 Oktubre1911
|established_date3 = [[December 7]], [[1949]]
|established_event2 = [[Probisional a Gobierbo ti Republika ti Tsina (1912)|Nabangon ti Republika]]
|HDI =0.910
|established_date2 = 1 Enero 1912
|HDI_rank =25th if ranked <sup>3</sup>
|established_event3 = [[Batay-linteg ti Republika ti Tsina|Batay-linteg]]
|HDI_year = 2003
|established_date3 = 25 Disiembre 1947
|HDI_category =<font color=green>high</font>
|Gini_year = 2010
|currency = [[New Taiwan Dollar]] ('''NT$''')
|Gini_change =
|currency_code =TWD
|Gini = 34.2
|country_code =TPE
|Gini_ref = <ref>{{cite book |title=Reporta iti Panagsukisok ti Matgedan ti Pamilia ken Gastos |url=http://eng.stat.gov.tw/ct.asp?xItem=3417&CtNode=1596&mp=5 |chapterurl=http://win.dgbas.gov.tw/fies/doc/result/99/a11/Year04.xls |chapter=Tabla 4. Porsiento a Binagy ti Magasto a a Matgedan babaen ti Quintile a Grupo ti Sangkabalayan ken Pagsurotan ti Di Panagpapada ti Matgedan |publisher=Direktorado Heneral ti Busbos, Pagbilangan ken dagiti Estadistika |location=Taipei, Taiwan |year=2010}}</ref>
|time_zone =[[Chungyuan Standard Time|CST]]
|Gini_rank =
|utc_offset =[[UTC+8|+8]]
|HDI_year = 2010
|time_zone_DST = None
|HDI_change = ngimmato
|utc_offset_DST =
|cctldHDI =[[ 0.tw]]868
|HDI_ref = {{efn|name="HDI-1"|Ti UN ket saan anagkarkulo iti HDI para iti ROC, gaputa daytoy ket saan a kameng a pagilian. Ti gobierno ti ROC ket nagkarkulo ti HDI para iti 2010 iti 0.868, a mangiranggo daytoy iti maika-18 kadagiti pagilian.}}<ref name="HDI-2">http://www.dgbas.gov.tw/public/Attachment/11715383471.doc</ref>
|calling_code = 886
|HDI_rank = 18th
|footnotes = 1.) Under the [[Kuomintang|KMT]] administration, [[Nanjing]] appeared in government-sponsored maps and publications as the official capital while Taipei was labelled at the provisional capital. The current [[Democratic Progressive Party|DPP]] administration has dropped such references.<br />2.) Rank based on 2005 figures.<br />3.) Due to [[political status of the Republic of China|its political status]], the [[United Nations|UN]] has not calculated an [[Human Development Index|HDI]] for it. However, the ROC government calculated its HDI for 2003 to be 0.910; if [[list of countries by Human Development Index|included among UN HDI figures]], the ROC would rank 25th (high) – behind [[Greece]] and ahead of [[Singapore]]. [http://www1.stat.gov.tw/public/Data/510181662971.pdf]
|currency = [[Doliar ti Baro a Taiwan]] (NT$)
|currency_code = TWD
|country_code = TPE
|time_zone = [[Pagalagadan nga Oras ti Chungyuan|CST]]
|utc_offset = [[UTC+8|+8]]
|time_zone_DST = saan a mapalpaliiw
|utc_offset_DST = [[UTC+8|+8]]
|date_format = {{vlist |tttt-bb-aa |{{longitem|style=line-height:1.1em; |{{nowrap|yyyy年m月d日<br/>{{small|([[Kadawyan aPanawen|CE]]; [[Insika kalendario|CE+2697]])}}}}}} |[[Minguo a kalendario|民國yy年m月d日]]}}
|drives_on = kanawan
|cctld = {{vlist |[[.tw]] |[[.台灣]] |[[.台湾]]<ref>{{cite web |url=http://brussels38.icann.org/meetings/brussels2010/transcript-board-25jun10-en.txt |title=ICANN Board Meeting Minutes |publisher=ICANN |date=25 Hunio 2010}}</ref>}}
|calling_code = [[+886]]
|national flower = plumflower.jpg
}}
{{Infobox Insik |collapse=no
|t=[[wikt:臺灣|臺灣]] or [[wikt:台灣|台灣]] |s=[[wikt:台湾|台湾]]
|bpmf=ㄊㄞˊ ㄨㄢ |w=T'ai²-wan¹ |p=Táiwān |tp=Táiwan |mps=Táiwān |gr=Tair'uan |psp=Taiwan
|poj=Tâi-oân |tl=Tâi-uân |h=Thòi-vàn |buc=Dài-uăng |j=Toi<sup>4</sup> Waan<sup>1</sup> |wuu=the<sup>平</sup> uae<sup>平</sup>
|altname=Republika ti Tsina |t2={{linktext|中華民國}} |xej={{script/Arabic|تَاَىْوًا}} |s2={{linktext|中华民国}}
|bpmf2=ㄓㄨㄥ ㄏㄨㄚˊ ㄇㄧㄣˊ ㄍㄨㄛˊ |w2=Chung¹-hua² Min²-kuo² |p2=Zhōnghuá Mínguó |tp2=Jhonghuá Mínguó |mps2=Jūng-huá Mín-guó |gr2=Jonghwa Min'gwo |psp2=Chunghwa Minkuo
|poj2=Tiong-hôa Bîn-kok |tl2=Tiong-hûa Bîn-kok |h2=Chûng-fà Mìn-koet |buc2=Dṳ̆ng-huà Mìng-guók | xej2=ﺟْﻮ ﺧُﻮَ مٍ ﻗُﻮَع
|j2=zung<sup>1</sup> waa<sup>4</sup> man<sup>4</sup> gwok<sup>3</sup> |gan2=tung<sup>1</sup> fa<sup>4</sup> min<sup>4</sup> koet<sup>7</sup> |wuu2=tson<sup>平</sup> gho<sup>平</sup> min<sup>平</sup> koh<sup>入</sup>
}}
{{Naglaon ti Insik a testo}}
{{tuon gibus}}
 
Ti '''Taiwan''' ({{IPAc-en|audio=En-us-Taiwan.ogg|ˈ|t|aɪ|ˈ|w|ɑː|n}} {{respell|TY-WAHN|'}} {{zh|t={{linktext|臺|灣| or |台|灣}}|p=Táiwān}}; kitaen ti [[#Nagnagan|dita baba]]), opisial a ti '''Republika ti Tsina''' ('''ROC'''; {{zh|t={{linktext|中|華|民|國}}|p=Zhōnghuá Mínguó}}), ket maysa a [[naturay nga estado|estado]] idiay [[Daya nga Asia]]. Kasisigud a naikuartel idiay [[nagruna adaga ti Tsina]], ti Republika ti Tsian tattan ket agiturturay ti [[Heograpia ti Taiwan|isla ti Taiwan]] (dati idi a naamammuan ti "Formosa"), a buklen ti sumurok a 99% iti teritoriona,{{efn|Ti isla ti Taiwan ket sakupenna ti kalawa iti {{convert|36008|km2|sqmi|1|abbr=on}}, bayat a ti dagup a kalawa babaen ti turay ti ROC ([[Nawaya alugar ti Republika ti Tsina|Nawaya a Lugar]]) ket sakupenna ti agarup a {{convert|36193|km2|sqmi|1|abbr=on}}.<ref name="taiwan-popstat"/>}} ken ti pay [[Penghu]], [[Kinmen]], [[Is-isla ti Matsu|Matsu]], ken dagiti [[Listaan dagiti isla ti Republika ti Tsina|dadduma pay a babassit nga isla]]. Dagiti kaarrubana nga estado ket mairaman ti [[Republika ti Tattao ti Tsina]] iti laud, ti [[Hapon]] iti daya ken amianan a daya, ken ti [[Pilipinas]] iti abagatan. Ti [[Taipei]] ket isu ti politikal a kapitoliona ken ti pay ekonomiko ken kultural a sentro ti Taiwan.<ref name="capital"/> Ti [[Baro a Taipei]] ket isu ti [[Listaan dagiti siudad idiay Taiwan|kaaduan ti populasion a siudad]].
 
Ti isla ti Taiwan ket nangruna idi a tinataengan babaen dagiti [[Taiwanes nga aborihines]] aginggana idi [[Danes a Formosa|Danes a paset ti panawen]] iti maika-17 a siglo idi dagiti etniko nga Insik ket nagrugrugida a napnapan iti isla. Ti [[Qing a Dinastia]] ti Tsian ket pinarukmana ti Taiwan idi 1683. Babaen ti daytoy a panawen ti Taiwan ket naited idi iti [[Imperio ti Hapon|Hapon]] idi 1895, kaaduan kadagiti agtataeng iti Taiwan idi ket [[Han nga INsik]] babaen ti kaputotan wenno babaen ti asimilasion. Ti [[Republka ti Tsina (1912–1949)|Republka ti Tsina]] (ROC) ket nabangon idiay Tsina idi 1912. Iti gibus ti Sangalubongan a Gubat idi 1945, ti Hapon ket [[Sapasap a Bilin Blng. 1|insukona ti Taiwan kadagiti milisia a puersa ti ROC]] para kadagiti [[Kumadduaan ti Sangalubongan a Gubat II|Kumadduaan]]. Kalpasan ti [[Sibil a GUbat ti Insik]], ti [[Partido Komunista ti Tsina]] ket nangala ti napno apanatengngel ti [[nangruna adaga ti Tsina]] ken nagbangon ti Republika ti Tttao ti Tsina (PRC) idi 1949. Ti ROC ket inyalisna ti gobiernona idiay Taiwan, ket ti katurayanna ket naipatingga iti [[Nawaya alugar ti Republika ti Tsina|Taiwan ken dagiti nakapalikmut nga isla]]. Idi 1971, ti PRC ket nangituloy ti [[Tsina ken ti Nagkaykaysa a Pagpagilian|tugaw ti Tsian iti Nagkaykaysa a Pagpagilian]], a kasisigud idi a tibnugawan ti ROC. Ti [[Diplomatiko a pannakabigbig|Internasional a pannkabigbig]] ti ROC ket naininut a nadadael gaputa kaaduan kadagiti pagilian ket binigbigda ti PRC. Ti laeng {{Numrec|ROC||kamkameng nga estado ti UN}} ken ti [[Santa Sede]] ti agdama nga agtartaripatu ti pormal a [[diplomatiko a pannakibiang]] iti ROC, urayno adad kadagiti saan a pormal a pakikaduaan kadagiti kaaduan nga estado babaen dagiti bukodna a [[Representatibo nga Opisina ti Taipei|representatibo nga opisina]].
 
==Dagiti nota==
{{notelist}}
 
==Dagiti nagibasaran==
Ti '''Taiwan''' wenno '''中華民國''' nga bansa ti [[China]] o 中华人民共和国.
{{Reflist|30em}}
 
==Dagiti silpo ti ruar==
{{pungol-heograpia}}
{{commons-inline}}
{{wikiatlas|Taiwan}}
* [http://www.taiwan.gov.tw/mp.asp?mp=999 Opisina ti gobierno]
 
{{ASEAN}}
Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/wiki/Taiwan"