Kalalainganna a klima: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Iti [[heograpia]], dagiti '''kalalainganna''' wenno '''temperado''' a [[latitud]] iti [[globo]] ket naisanglad iti nagbaetan ti [[tropiko]] ken dagiti [[rehion ti polar]].<ref>{{cite web | url=http://www.educationscotland.gov.uk/weatherandclimatechange/climate/worldclimates/temperate.asp | title =Weather & climate Change Climates around the world | author =''Education Scotland'' | publisher =educationscotland.gov.uk}}</ref> TDagitiDagiti panagbalbaliw kadagitoy a rehion a nagbaetan ti [[kalgaw]] ken [[kalamiisan]] ket kadawyan a relatibo a moderado, imbes a nakaro a napudot wenno nalamiis.

Nupay kasta, iti dadumdaddum a luglugar, kasla idiay [[Asia]] ken sentral nga [[Amianan nga Amerika]], dagitoy a panagduduma a nagbaetan ti kalgaw ken kalamiisan ket mabalin a nakaro gapu ta dagitoy a lugar ket adayoda manipud ti baybayvbaybay, a gapuanan dagitoy ket kaadda ti [[kontinental a klima]]. Kadagiti rehion a naikeddeng a tropikal, dagiti lokalidad kadagiti nangato nga [[altitud]] (kasla dagiti paset tie [[Andes]]) ket mabalin nga adaanda iti kalalainganna a [[klima]].

Ti '''[[oseaniko a klima|maritimo a klima]]''' ket maapektaran babaen dagiti [[taaw]], ken mangtulong daytoy a mangtalinaay kadagitinatalnakadagiti natalna met a temperatura iti amin a paset ti tawen. Kadagiti kalalainganna a sona ti kaaduan a pul=oy tiangain ket manipud ti laud, isu a ti igid dagiti temperado a kontinente ket kaaduanda amakasanay iti daytoy a maritimo a klima. Dagiti kastoy a rehion ket mairaman ti [[Akinlaud nga Europa]], ken akinlaud nga [[Amianan nga Amrika]] kadagiti latitud= a nagbaetan ti 40° ken 60° amianan (65°N idiay Europa).

Ti '''[[Kontinental a klima|kontinental]]''', '''[[namaga bassit a klima|namaga-bassit]]''' ken '''[[namaga a klima|namaga]]''' ket kadawyan a mabirukan iti uneg ti daga, nga addaan iti napudpudot a kalgaw ken nalamlamiis a kalamiisan. Ti panankapukaw ti pudot ken resepsion ket tulongan babaen ti nawatwat a masa ti daga. Idiay Amianan nga AmrikaAmerika, ti [[Nabato a Banbantay]] ket agtignay a kas panglapped ti klima iti maritimo nga angin nga agpulpul-oy manipud ti laud, ken agpartuat ti namaga bassit ken kontinental a klima iti daya.<ref>{{cite web |url= http://old.thesustainabilitycouncil.org/climates/temperate/default.php |date= 2008 |title= Ti Temperado a Klima |publisher= The International Sustainability Council |quote= ...ti nailinia ti amianan-abagatn a Nabato aBanbantay ket agtignay a kas lapped ti klima iti kalalainganna a maritimo nga angin nga agpulpul-oy manipud ti laud. |accessdate= Oktubre 4, 2012}}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.swissuniversity.ch/print/country-climate.htm |title= Klima ti Suisa |publisher= Swiss University |quote= Ti [[Alpes]] ket agtigtignay a kas lapped ti klima: Ti Akin-abagatan a Suisa, a nagruna a maimpluensiaan babae ti [[Baybay Mediteraneo]], ket nailaslasin babaen ti nasaysayaat a klima ngem ti Akin-amianan a Suisa. |accessdate= Oktubre 4, 2012}}</ref><ref>{{cite journal |url= http://usatoday30.usatoday.com/weather/tg/wrnshdw/wrnshdw.htm |last= Brinch |first= Brian |date= 2007-11-01 |title= Kasano a dagiti banbanaty ket maimpluensianna dagiti tabas ti panagtudtudo |journal= USA Today |location= Tysons Corner, Virginia |publisher= Gannett |issn= 0734-7456 |quote= Kas agpangato ti angin kadagiti banatay, kasla dagiti Sariap a Bambantay ti Washington, daytoy ket mapilit nga agpangato. Ti agpangato nga angin ket malamiisan, maubbawan, ken agtudo kadagiti lokasion a mabirukan kadagiti agpababa a bakras, kasla ti [[Seattle]]. No agpababa ti angin iti likud a bangir ti banatay a mapan iti [[Spokane]], daytoy a mapekkelan, papudotenna ken pamaganna daytoy. Daytoy a panaglenned ti namaga nga angin ket agpataud ti anniniwan ti tudo, iti agpangato a bantay nga addaan ti basbassit a tudo ket abungot ti ulep.|accessdate= Oktubre 4, 2012}}</ref> Idiay [[Europa]], ti maritimo a klima ket makapabaelan a mangipatalna ti temperatura iti akin-uneg ti daga, gapu ti nangruna a kabambanatayan&nbsp;– ti [[Alpes]]&nbsp;– daytoy ket naiturong iti daya-laud (malaksid ti daya a lugar ti atiddog a [[Banbanaty ti Eskandinabia|kabambanatayan ti Eskandinabia]]).