Maikadua a Sangalubongan a Gubat: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Nagsimpa ti panangiletra/gramatika |
Auric (tungtungan | aramid) |
||
Linia 92:
Ti Imperio nga Aleman ket narunaw idi idiay [[Aleman a Rebolusion iti 1918–1919]], ken napartuat ti maysa a demokratiko a gobierno, a naamammoan idi a kas ti [[Weimar a Republika]]. Ti pannakigubatan a paset ti panawen ket nakakita kadagiti panagriri a nagbaetan dagiti agsupsuporta dagiti baro a republika ken dagiti nagubsang a kasuppiatan dagiti [[kanawan apayak|kanawan]] ken [[kanigid a payak|kanigid]]. Urayno ti Italia ket maysa a kumaduaan ti diplomatiko a tulagan ket nakagun-od kadagiti teritorio, dagiti Italiano a nationalista ket nakaugetda gapu kadagiti [[Tulag iti Londres (1915)|nikarkari a naaramid]] babaen ti Britania ken Pransia a mangpatalged ti iseserrek ti Italiano iti gubat ket saan a natungpalan ti nagtutulagan ti kappia. Manipud idi 1922 aginggan idi 1925, ti [[Italiano a Pasismo|pasista]] a tignay nga indauloan babaen ni [[Benito Mussolini]] ket nagagaw ti bileg idiay Italia nga adda ti nationalista, totalitariano, ken panagtitipon dagiti klase a programa a angikkat ti representatibo a demokrasia, namedmedan ti sosialista, kanigid a payak ken dagiti liberal a puersa, ken nagkamat ti maysa nga agresibo ganganaet nga annuroten a mangipunta ti panagpilit a panagpanday ti Italia a kas maysa a bileg ti lubong—ti maysa a "[[Italiano nga Imperio|Baro nga Imperio a Romano]]".<ref>{{Harvnb|Shaw|2000|p=35}}</ref> Idiay Alemania, ti [[Nasi a Partido]] nga indauloan babaen ni [[Adolf Hitler]] ket nagkamkamat a mangibangon ti pasista a gobierno idiay Alemania. Ti kaadda ti rugi ti [[Nalatak a Panagsagsagaba]], ti domestiko a panagsuporta para kadagiti Nasi ket dimmakkel ken, idi 1933, ni Hitler ket naidutok idi a kas ti Kanselor iti Alemania. Iti kalpasan a nagbanagan ti [[Reichstag a puor]], ni Hitler ket nagpartuat ti estado a totalitariano nga adda laeng ti maymaysa a partido nga indauloan babaen dagiti Nasi.<ref>{{harvnb|Bullock|1962|p=265}}</ref>
Ti [[Kuomintang]] (KMT) a partido idiay Tsina ket nangirugi ti maysa a [[Akin amianan a Panagbanbaniaga|panagkaykaysa a kampania]] a sumuppiat kadagiti rehional nga agtagtagikua kadagiti dagdaga ken napagkaykaysada ti Tsina idi tengnga ti 1920 a panawen, ngen isudan idin ket nairamanda ti maysa a [[Sibil a Gubat ti Insik|sibil a gubat]] a kasuppiat kadagiti dati nga [[Partido Komunista ti Insik|Insik a komunista]] a kumaduaanna.<ref>{{harvnb|Preston|1998|p=104}}</ref> Idi 1931, ti maysa a [[Militarismo-Sosialismo idiay Showa Hapon|dumakdakkel a militaristiko]] nga [[Imperio ti Hapon|Imperio a Hapon]], a nabayagen a nagkamkamat ti panagimpluensia idiay Tsina<ref>{{harvnb|Myers|1987|p=458}}</ref> a kas ti umuna nga addang a nakitkita ti gobiernona a kas ti [[Hakko ichiu|karbengan a panagturay ti Asia]] ti pagilian, ket inusarda ti [[Mukden a Pasamak]] a kas gapu a [[Hapon apanagraut iti Manchuria|panagrugi ti panagraut ti Manchuria]] ken mangibangon ti [[tirtiris nga estado]] iti [[Manchukuo]].<ref name=Mukden>{{harvnb|Smith|2004|p=28}}</ref> Gaputa nakapsut unay nga agresista ti Hapon, ti Tsina ket nagkidkidaw idiay [[Liaga ti Pagpagilian]] para iti tulong. Ti Hapon ket nagikkat manipud ti Liga ti Pagpagilain kalpasan a daytoy ket [[Lytton a Reporta|naipato]] para iti panagrautna ti Manchuria. Dagitoy dua apagilian ket nakilablabanda nadumaduma a gubat, iti [[Enero 28 a Pasamak|Shanghai]], [[Gubat iti Rehe|Rehe]] ken [[Panagsalaknib iti Nalatak a Diding|Hebei]], aginggana ti [[Tanggu a Panagsardeng ti Panagdangadang]] ket napirmaan idi 1933. Kalpasan daytoy, dagiti puersa ti Insik a boluntario ket nagtultuloyda nga agresista kadagiti panagriribok ti Hapon idiay [[Panagipatalna iti Manchukuo|Manchuria]], ken [[Dagiti aksion ti kaunegan a Mongolia (1933–1936)|Chahar ken Suiyuan]].<ref>{{Cite journal|title=Dagiti Boluntario a Buyot iti Amianan a daya a Tsina|url=http://www.questia.com/googleScholar.qst?docId=5000186948|first=Anthony|last=Coogan|journal=Pakasaritaan Tatta nga Aldaw|volume=43|
[[Papeles:HitlerMussolini1934Venice.jpg|thumb|thumb| Ni [[Adolf Hitler]] (kanigid) ken [[Benito Mussolini]] (kanawan)]]
| |||