Ti '''dusa iti patay''' wenno ti '''panakabitay''' ket maysa a legado a pamay-an a ti maysa a tao ket patayen babaen ti [[estado (gobierno)|estado]] a kas pammadusa para iti krima. Ti bilin ti ukom a timaysati maysa a tao ket maipadusa ti kastoy a pamay-an ket maysa a '''patay a sentensia''', bayat ti panagipatay ti tao ket maysa a '''panagbitay'''. Dagiti krima a mabalin a pagbanagan iti panakabitay a naamaamoannaam-aamuan a kas dagiti ''kapital a krima'' wenno ''kapital a basol''. Ti termino ''kapital'' ket nagtaud manipud ti [[Pagsasao a Latin|Latin]] ''capitalis'', literal a ti "maipapan ti ulo" (a mangitudtudo ti panagbitay babaen ti [[panagputol]]).<ref name=KronenwetterP202>{{Harvnb|Kronenwetter|2001|p=202}}</ref>
Ti dusa iti patay ket nararamidennaar-aramiden idi babaen dagiti adu a kagimongan (timaysati maysa analatak a nailakssidan ket ti [[Kievan Rus]]); iti agdama adda dagiti 58 a pagilian nga agararamid kadagiti kastoy, ken 97 a pagilian ti nagikkat kadagitoy (dagiti nabati ket saanda a nagususarennagus-usaren iti sangapulo a tawen wenno saanda a mangipalubos malaksid kadagiti naisangsangayan a pasamak a kas ti panawen ti gubat).<ref>{{cite web|url=http://www.amnesty.org/en/death-penalty/abolitionist-and-retentionist-countries |title=Dagiti abolitionista ken retentionista a pagilian | Amnesty International |publisher=Amnesty.org |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref> Daytoy ket banag iti aktibo a kontrobersia kadagiti nadumaduma a pagilian ken estado, ken dagiti puesto ket aggigiddiat iti kaunegan timaysa a [[politiko nga ideolohia]] wenno rehion ti kultura. Kadagiti kameng nga estado ti [[Kappon ti Europa]], ti Artikulo 2 ti [[Dokumento iti linteg dagiti Kammasapulan a Karbengan iti Kappon ti Europa]] ket agiparit ti panag-usarpanagusar iti dusa iti patay.<ref>{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/charter/pdf/text_en.pdf |title=Dokumento iti linteg dagiti Kammasapulan a Karbengan iti Kappon ti Europa |format=PDF |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref>
Iti agdama ti [[Amnistia Internasional]] ketmangipanpanunotket mangipanpanunot a kaaduan kadagiti pagilian ket abolitionista.<ref>{{cite web|url=http://www.amnesty.org/en/death-penalty/numbers |title=Amnistia Internasional |publisher=Amnesty.org |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref> Ti [[Sapasap nga Asemblia ti Nagkaykaysa a Pagpagilian]] ket nangampon, idi 2007, 2008 ken 2010, ti di napatapatan a resolusion a timmawtawag para iti maysa a [[Nagkaykaysa a Pagpagilian a panagpasardeng iti panagbitay|sangalubongan apanagpasardenga panagpasardeng ti panagbitay]], nga adda ti panagsirmata ti dumtengan a panakaikkatpannakaikkat.<ref>{{cite web|url=http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=24679&Cr=general&Cr1=assembly |title=panagpasardeng ti panagbitay |publisher=Nagkaykaysa aPagpagiliana Pagpagilian |date=15 Nobiembre 2007 |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref> Nupay adu kadagiti pagilian ti nagikkat ti dusdusa iti patay, sumurok a 60% tipopulasion ti populasion iti lubong ket agtaengda kadagiti pagilian a mangararamidmangar-aramid parpara laeng ti panagbitay, a kas ti [[Dusa iti patay idiay REpublikaRepublika dagiti Tattao iti Tsina|Republika dagiti tattao iti Tsina]], [[Dusa iti patay idiay India|India]], ti [[Dusa iti patay idiay Estados Unidos|Estados Unidos]] ken [[Indonesia]], dagiti uppat a [[Listaan dagiti pagilian babaen ti populasion|kaaduan ti agtaeng a pagilian ti lubong]], nga agtultuloy nga agipakpakat ti dusa iti patay (urayno idiay India, Indonesia ken dagitdagiti iaduadu nga estado ti Estados Unidos ket sagpaminsanda laeng nga us-usaren).Tungngal maysa kadagitoy a pagilian ket simmuppiatda a nagbutos ti resulosion ti Sapasap nga Asemblia.<ref>{{cite web|url=http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/FH13Df03.html |title=Asia Times Online – Ti kasayaatan a pagdamagan manipud idiay Abagatan nga Asia |publisher=Atimes.com |date=13 Agosto 2004 |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.worldcoalition.org/modules/smartsection/item.php?itemid=325&sel_lang=english |title=Coalition mondiale contre la peine de mort – Dagiti Indonesio nga aktibista ket makasanguda ti umadaduumad-adu a dusa iti patay – Asia – Pasipiko – Actualités |publisher=Worldcoalition.org |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.egovmonitor.com/node/24280 |title=No serious chance of repeal kadagitoy nga estado nga agus-usar ti panagbitay |publisher=Egovmonitor.com |date=25 Marso 2009 |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref><ref>[http://www.mercurynews.com/news/ci_11889244?nclick_check=1 AG Brown ket kinunanan a surotenna ti linteg iti panagbitay]</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.foxnews.com/politics/2009/02/24/lawmakers-cite-economic-crisis-effort-ban-death-penalty/ |title=lawmakers-cite-economic-crisis-effort-ban-death-penalty |publisher=Fox News |date=7 Abril 2010 |accessdate=23 Agosto 2010 |deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iht.com/articles/2009/03/14/america/death.php |title=ti panagbitay ket saan nga asideg a mapatinggaan idiay Estados Unidos |work=International Herald Tribune |date=29 Marso 2009 |accessdate=23 Agosto 2010|archiveurl=http://web.archive.org/web/20090316003328/http://www.iht.com/articles/2009/03/14/america/death.php|archivedate=16 MarchMarso 2009}}
</ref><ref>{{cite web|url=http://axisoflogic.com/artman/publish/article_28839.shtml |title=Ti panagikkat ti Panagbitay ket saan amaaramida maaramid a kinunana ti kontra-patay nga aktibista |publisher=Axisoflogic.com |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://media.www.thelantern.com/media/storage/paper333/news/2009/05/06/Campus/A.New.Texas.Ohios.Death.Penalty.Examined-3736956.shtml |title=Ti baro a Texas? Ohio's death penalty examined – Campus |publisher=Media.www.thelantern.com |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.fidh.org/THE-DEATH-PENALTY-IN-JAPAN |title=TI PANAGBITAYIDIAY HAPON-FIDH > Karbengan ti Nagtagitaoan para iti Amin / Les Droits de l'Homme pour Tous |publisher=Fidh.org |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref>
