Jorge Luis Borges: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

 

===Nasapa a panagsursurat a pagsapulan===

Idi 1921, ni Borges ket nagsubli ken ti pamiliana idiay Buenos Aires. Bassit laeng ti pormal nga edukasionna, awan dagiti kualipikasionna ket bassit laeng dagiti gayyemna. Nangisursurat iti maysa agayyemna a ti Buenos Aires ket "tinurayanen babaen dagiti arriviste, babaen dagiti husto nga agtutbo nga awanan kadagiti maipapan ti isip nga alikamen, ken dagiti balasang a nadekorasionan".<!--<ref Name="LRB"/> -->Intugotna ti doktrina iti [[Ultraista a tignay|Ultraismo]] ken nangirugi ti pagsapulanna, a nagipabpablaak kadagiti sureal a daniw ken dagiti salaysay kadagiti literario a warnakan. Idi 1930, ni Nestor Ibarra ket tinawtawaganna ni Borges ti "Nalatak nga Apostol ti [[Criollismo]]," a nagramrambak ti rehionalismo ti Latin nga Amerika.<ref>[http://www.borges.pitt.edu/english.php Sentro ti Borges, Unibersidad ti Pittsburgh]. Naala idi 2010-08-16</ref> Ni Borges ket nangipablaak kadagiti immuna anaipablaak a daniwna, ti ''Fervor de Buenos Aires'', idi 1923 ken nagiparawad ti avant-garde a panagrepaso iti ''[[Martín Fierro (magasin)|Martín Fierro]]''. Ni Borges ket kimmaddua a nangipatakder kadagiti warnakan ti ''Prisma'', ti warnakan a naiwarwaras babaen ti panagikabil kadagiti kopia kadagiti diding ti Buenos Aires, ken ''Proa''. Iti kinaudi a biagna, ni Borges ket nagbabbabawi kadagitoy a nasapa a pablaak, ken nagpanpadas a gimmatang kadagiti amina a naamammuan a kopia tapno dagitoy ket makednganda a madadael.<ref>[http://www.utexas.edu/utpress/excerpts/exboroth.html ''Borges: Dagiti Dadduma a Panagsuksukimat 1937–1952''. Napno a Pangyuna babaen ni James Irby. Unibersidad ti Texas ISBN 978-0-292-76002-8 ] Naala idi 2010-08-16</ref>

 

 

===Kinaudi a pagsapulan===

 

Ti ama ni Borges ket pimmusay idi 1938. Daytoy idi ket partikular a tradehia para iti mannurat gapu ta asideg idi dagitoy dua. Idi bisperas ti Paskua iti dayta a tawen, ni Borges ket nagsagaba iti nakaro a dunor iti ulo; idi las-ud iti panangagas, gangani pimmusay isuna iti [[sepsis]]. Bayat idi umim-imbag manipud ti aksidente, ni Borges ket nangrugrugi a nangpadpadas iti baro nga estilo iti panagsurat nga isunto iti pagbalinan a nadayeg. Ti immuna a sarita nga insurat kalpasan ti aksidentena, "[[Pierre Menard, Author of The Quixote|Pierre Menard, Mannurat Ti ''Quixote'']]" ket naiparuar di Mayo 1939. Maysa daytoy kadagiti kadayegan nga obrana, ti "Menard" ket mangkita ti kasasaad ti panagsurat, ken ti pay pannakaikabagian a baetan ti maysa a mannurat ken ti bikodna a historikal a kontesto. Ti immuna nga urnosna kadagiti ababa a sarita, ti ''El jardín de senderos que se bifurcan'' (''Ti Hardin dagiti Tenedor ti Dalan''), ket nagparang idi 1941, ken kaaduan a naisurat kadagiti obra a dati a naipablaak idiay ''Sur''. Ti titulo ti sarita ket maipanggep ti Insik a propesor idiay Inglatera, ni Dr. Yu Tsun, a nag-espia para iti Alemania idi las-ud ti Sangalubongan a Gubat I, iti maysa a panagpadas a mangpasayaat kadagiti autoridad a ti maysa a taga-Asia a tao ket makabael a mangala ti pakaammo a birbirukenda. Ti kombinasion ti libro ken bugbugto, daytoyket mabalin a mabasa kadagiti adu a waya. Babaen ti daytoy, ni Borges ket awan suppiat a nagparnuay ti [[hipertesto a piksion fiction|hipertesto]] a nobela ken nangipalawag pay ti teoria iti uniberso a naibatay iti estruktura iti kasta a nobela.<ref>{{cite conference |last1=Bolter |first1=Jay David |last2=Joyce |first2=Michael |title=Hypertext and Creative Writing |booktitle=Hypertext '87 Papers |year=1987 |publisher=ACM |pages=41–50 |url=http://portal.acm.org/citation.cfm?id=317431 }}</ref><ref>{{cite book |last=Moulthrop |first=Stuart |editor1-last=Delany |editor1-first=Paul |editor2-last=Landow |editor2-first=George P. |title=Hypermedia and Literary Studies |chapter=Reading From the Map: Metonymy and Metaphor in the Fiction of 'Forking Paths' |publisher=The MIT Press |year=1991 |place=Cambridge, Massachusetts and London, England }}</ref> Dagiti walo a sarita ket nakausar kadagiti ad-adu ngem innem a pulo a pampanid, ti libro ket kadawyan a nasayaat a naawat, ngem ti ''El jardín de senderos que se bifurcan'' ket napaay a nakaited kaniana kadagiti literario a premio a ninamnama dagiti sirkulona.<ref>{{cite web|url=http://www.enotes.com/poetry-criticism/borges-jorge-luis|title=Borges, Jorge Luis (Vol.32)|publisher=enotes|accessdate=2008-12-03}}</ref><ref>Wardrip-Fruin, Noah & Montfort, Nick (2003). ''The New Media Reader''. MIT Press.</ref>