Rebision manipud idi 23:43, 20 Pebrero 2015 urnosen Lam-ang (tungtungan \| aramid) Dagiti administrador ti interface, Dagiti administrador 182,014 edits m Ni Lam-ang ket inyalisna ti panid ti Sentral nga Amerika iti Tengnga nga Amerika a nagtuon iti baw-ing: panangiletra ← Nadadaan nga urnos		Rebision manipud idi 23:48, 20 Pebrero 2015 urnosen ibabawi Lam-ang (tungtungan \| aramid) Dagiti administrador ti interface, Dagiti administrador 182,014 edits m Nagsimpa ti panangiletra/gramatika Barbaro nga urnos →
Linia 1: {{Infobox \| bodyclass = geography \| above = ~~Sentral~~Tengnga nga Amerika \| image = [[Papeles:Central America (orthographic projection).svg\|220px\|Mapa ti ~~Sentral~~Tengnga nga Amerika]] \| label1 = Kalawa \| data1 = {{pagbaliwen\|523780\|km2\|sqmi\|sp=us}}<ref name=handbook2013/> \| label2 = ~~Population~~Populasion \| data2 = 42,688,190 (2012 karkulo)<ref name=IndexMundi2012/> \| label3 = Densidad Linia 12: \| data4 = 7 \| label5 = Nagan dagiti umili \| data5 = Taga-Tengnga nga Amerika, Taga-Sentral nga Amerika \| label6 = GDP \| data6 = $107.7 bilion ([[gatad ti sukat]]) (2006) <br/> $226.3 bilion ([[pagpadaan ti kapigsa ti panag-gatang]]) (2006). Linia 22: \| data9 = [[UTC−06:00]], [[UTC−05:00]] \| label10= Dagiti kadakkelan a siudad (2010) \| data10 = [[Listaan dagiti kadakkelan a siudad idiay ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika\|Listaan dagiti 10 a kadakkelan a siudad idiay ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika]]<ref name=Hubbard2015/><!--This list is specifically the city, not the metropolitan area. If you believe it is inaccurate, then find a reference that states other information. The reference we have (just before this comment) states the following:--><!----><br/> {{wagaywayikono\|Nicaragua}} [[Managua]]<!--2,201,000--><!----><br/> {{wagaywayikono\|Honduras}} [[Tegucigalpa]]<!--1,126,534--><!----><br/> Linia 35: }} Ti '''Taga-Tengnga nga Amerika''' wenno '''Sentral nga Amerika''' ({{lang-es\|link=no\|América Central'', ''América del Centro'' wenno ''Centroamérica}}) ket ti akin-abagatan unay, nga [[Ismo ti Panama\|ismo]] a paset ti [[kontinente]] ti [[Amianan nga Amerika]], a mangikapet iti [[Abagatan nga Amerika]] iti abagatan a daya. Ti Sentral nga Amerika bineddengan babaen ti [[Mehiko]] iti amianan, ti [[Colombia]] iti abagatan a daya, ti [[Baybay Karibe]] iti daya, ken ti [[Taaw Pasipiko]] iti laud. Ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika ket buklen dagiti pito a pagilian: ti [[Belis]], [[Costa Rica]], [[El Salvador]], [[Guatemala]], [[Honduras]], [[Nicaragua]], ken [[Panama]]. Ti naipagkaykaysa a populasion ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika ket ti nagbaetan ti 41,739,000 (2009 karkulo)<ref name=handbook2013/> ken 42,688,190 (2012 karkulo).<ref name=IndexMundi2012/><!--determined by calculating the numbers from all seven Central American countries--> Ti masa ti daga ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika ket addaan iti kalawa iti {{pagbaliwen\|523780\|km2\|sqmi\|sp=us}},<ref name=handbook2013/> wenno gangani a 0.1% iti rabaw ti Daga. Daytoy ket paset ti [[hotspot ti biodibersidad]] ti [[Mesoamerika]], a gumay-at manipud ti akin-amianan a Guatemala aginggana ti sentral a Panama. Gapu ti kaadda dagiti nadumaduma nga [[aktibo a tukki\|heolohiko nga aktibo a tukki]] ken ti [[Bulkaniko nga Arko ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika]], adu dagiti seismiko nga aktibidad iti daytoy a rehion. Kanayon a mapaspasamak dagiti [[Dagiti kita ti panagbettak ti bulkan\|panagbettak ti bulkan]] ken dagiti gingined; dagitoy a masna a didigra ket ~~nagresutaan~~nagresultaan dagiti adu a pannakapukaw iti biag ken adu a tagikua. Idi [[panawen ti sakbay ti Colombiano]], ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika ket natagtagitao babaen dagiti [[Indihenio a tattao ti Kaamerikaan\|patneng]] a tattao ti Mesoamerika, a naipangpangruna dagiti [[Tattao a Maya\|Mayan]] ken dagiti [[Aztec]]. Kalpasan kadagiti panagbanbanniaga iti Kaamerikan ni [[Christopher Columbus]], dagiti Espaniol ket nangrugrugida a [[Kolonisasion ti Espaniol ti Kaamerikaan\|nangkolonia ti Kaamerikaan]]. Manipud idi 1609 aginggana idi 1821, kaaduan ti teritorio ti uneg ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika—malaksid dagiti daga nga agbalinto iti Belis ken Panama—ket tinurayan idi a kas ti [[Kapitania Heneral ti Guatemala]]. Kalpasan ti pannakagun-od iti wayawaya manipud ti España idi 1821, ti dati a Kapitania Heneral ket naisilpo idi iti [[Umuna nga Imperio ti Mehiko]], ngem intono kuan ken pimmanaw manipud ti Mehiko tapno mangporma iti [[Pederal a Republika ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika]], ken nagpaut daytoy manipud idi 1823 aginggana idi 1838. Dagiti pito a pagilian a kanungpalan a nagbalin a nawaya nga autonomo a pagpagilian, a nangrugi iti Nicaragua, Honduras, Costa Rica, ken Guatemala (1838), ken sinaruno babaen ti El Salvador (1841), kalpasanna ti Panama (1903), ken ti Belis (1981). Ita nga aldaw, kalpasan ti ad-adu ngem dua gasut a tawtawen iti sosial a riribok, naranggas a suppiat ken rebolusion, panglaw, sosial nga inhustisia ken ranggas ken nakaro pay laeng iti amin a paset ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika. ==Dagiti nota== Linia 60: ==Dagiti silpo ti ruar== {{commons-inline\|Central America\|{{PAGENAME}}}} * [http://repository.library.georgetown.edu/handle/10822/552494/search?query=geographic-region%3A%22Mexico%2C+Central+America+and+the+Caribbean%22&rpp=20&sort_by=0&order=DESC&submit=Go Silsilpo ti Video ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika] manipud ti [http://repository.library.georgetown.edu/handle/10822/552494 Dagiti Dihital nga Arkibo ti Ganganaet a Pannakibiang ti Dean Peter Krogh] * [http://lanic.utexas.edu/country/central/LANIC Pampanid ti pagilian ti ~~Sentral~~Taga-Tengnga nga Amerika] {{Dagiti rehion iti lubong}}

Tengnga nga Amerika: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision