Frida Kahlo: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m deprecated (via AWB script)
inikkat dagiti saan a maus-usar a kategoria ken dinalusan
Linia 36:
}}
 
Ni '''Frida Kahlo de Rivera''' (Hulio 6, 1907- Hulio 13, 1954; naipasngaynaiyanak a kas ni '''Magdalena Carmen Frieda Kahlo y Calderón''')<!--<ref name="clas.arizona.edu" />--><ref name=herrera>{{cite book|last=Herrera|first=Hayden|title=Biograpia ni Frida Kahlo|publisher=HarperCollins|year=1983|location=New York|isbn=978-0-06-008589-6}}</ref> ket maysa idi a [[Mehikano nga arte|Mehikano a pintor]], a naipasngay idiay [[Coyoacán]],<ref>{{cite web|title=Frida Kahlo|url=http://www.smithsonianmag.com/arts-culture/kahlo.html|publisher=Smithsonian.com|accessdate=2008-02-18}}</ref> a kasayaatan a naamammoan kadagiti kabukbukodanna a retrato.<ref>Frida Kahlo babaen ni Adam G. Klein</ref>
 
Ti niNi Kahlo ket nangrugi ken nagpatingnga idiay Siudad ti Mehiko, idiayiti pagtaenganna anga naamammoanammo a kas ti Asul a Balay. Isu ket nangited ti petsa tiiti pannakaipasngayanpannakaiyanak iti Hulio 7, 1910, ngem ti sertipikado ti panakaipasngaynapannakaiyanakna ket mangipakpakita ti Hulio 6, 1907.Naipagpagarup a ni Kahlo ket kinayatna a maitumpong ti panakaipangayna iti rugi ti[[Mehikano a rebolusion]] tapno ti biagna ket mangrugi ti moderno a Mehiko. Idi agtawen ti innem, ni Frida ket nasakitan ti [[polio]], a gapuanan ti nakutkuttong a panakaiparangpannakaiparang ti kanawan a sakana. Daytoy ket nagtultuloy a permanente.<ref name="Kettenmann">{{cite book|last=Andrea|first=Kettenmann|title=Frida Kahlo: Ut-ot ken Regget|publisher=Benedikt Taschen Verlag GmbH|year=1993|location=Köln|page=3|url=|doi=|isbn=3-8228-9636-5}}</ref> Dagiti obrana ken rinamrambakan idiay mehikoMehiko a kas emblamatiko ti nailainanailian ken [[patneng a tattao ti Kaamerikaan|patneng]] a tawidan, ken babaen dagiti peminista para kadagiti awan kompromisona a panakaipakitapannakaipakita ti babai a panakaipadaspannakaipadas ken porma.<ref name=broude>Norma Broude, Mary D. Garrard. ''Ti Agpadpadakkel a diskurso: pemenismo ken pakasaritaan ti arte''. 1992, panid 399</ref>
 
Ti [[Mehikano a kultura]] ken [[Amerindiano]] a kultural a tawidan ket nangruna kadagiti obrana, a sagpaminsan a nailaslasin a kas ti ''[[Naïve art|Ampapaok nga arte]]'' wenno [[folk nga arte]].<ref>{{Citecite book|last=Karl|first=Ruhrberg|authorlink=|last2=Schneckenburger |first2=Manfred |last3= Christiane |first3= Fricke |last4=Klaus |first4=Honnef|title=Frida Kahlo: Ti Arte ti Maika-20 a Siglo: Pinintaan, Eskultura, Baro a Midia, Potograpia|publisher=Benedikt Taschen Verlag GmbH|year=2000|location=Köln|page=745|isbn=3-8228-5907-9}}</ref> Dagiti obrana ket nainlawlawagan pay a kas "surealista", ken idi 1938 ni André Breton, ti nangruna anagirugia nagirugi ti surealista a tignay, ket nangibagbaga ti arte ni Kahlo a kas maysa a "lasos ti likmut ti maysa a bomba".<ref name=broude />
 
Ni Kahlo ket adda ti nalaka a managbalbaliw a pannakiasawa iti nadayed a Mehikano nga artista a ni [[Diego Rivera]]. Isu ket nagsagsagaba ti dagup ti kabibiagna kadagiti parikut ti salun-at, nga adu kadagitoy ket naala manipud ti maysa nga aksidente ti trapiko idi isu ket maysa a agtutubo. Dagitoy a banag ket nairepresenta kadagiti obrana, nga adu kadagitoy ti bukod a retrato iti maysa akitaa kita wenno sabsabali pay. Insingsingasing ni Kahlo a, "Ipinpintak ti bagik gaputa kanayonak nga agmaymaysa ken gaputa siak ti suheto a naamaamuak unay."<ref name=pp>Andrea Kettenmann, Frida Kahlo. ''Frida Kahlo, 1907–1954: ut-ot ken regget'' panid 27</ref> Inbagana pay ket, "Naipasngayak a maysa a puta. Naipasngayak a maysa a pintor."<ref>Birbiruken ni Frida Kahlo</ref>
 
== Kinaubing ken pamilia ==
Ni Frida Kahlo ket naipasngay idi Hulio 6, 1907, iidiay balay ti nagannak kaniana, a naamammuan a kas ti ''[[Frida Kahlo Museo|La Casa Azul]]'' (Ti Asul a Balay), idiay [[Coyoacán]]. Iti dayta a panawen, ti Coyoacán ket maysa idi a bassit nga ili idiay ruar ti [[Siudad ti Mehiko]].
 
Ti amana, ni [[Guillermo Kahlo]] (1871–1941), ket naipasngay idi a kas ni Carl Wilhelm Kahlo idiay [[Pforzheim]], [[Alemania]], ti anak a lalaki ni Jakob Heinrich Kahlo ken Henriette Kaufmann. Immalisda manipud idiay Hungaria aken napannapanda idiay Alemania, a ti anakda a lalaki a ni Wilhelm ket naipasngayanaiyanak idi 1872. Ni Carl Wilhelm Kahlo ket nagbanbaniaga idiay Mehiko idi las-ud ti 1891 idi isu ket agtawen ti sangapulo ket siam ken, idi isasangpetna, binaliwanna ti Aleman nga apelyidona a, Wilhelm, iti Espaniol a kapadpadana, iti [[Guillermo (panangipalpalawag)|Guillermo]]. Ni Frida ken dagiti dadduma pay ket nangibagbaga a ti amana ket kaputotan ti Hungaro [[Hudio]].<ref>[http://forward.com/articles/8195/beyond-mexicanidad-the-other-roots-of-frida-kahlo/ Ti Labes ti Mexicanidad: Dagiti sabali par a Ramut a Kasiasino ni Frida Kahlo Babaen ni Leslie Camhi. The Forward, Septiembre 26, 2003]</ref><ref>Hayden Herrara, ''Frida: Ti Biograpia ni Frida Kahlo'', 1983 p5 </ref> (Maysa a libro <ref>''Fridas Vater: Der Fotograf Guillermo Kahlo'' babaen ni Gaby Franger ken Rainer Huhle</ref> ket nangibagbaga a ni Guillermo ket naipasngay idinaiyanakidi iti [[Protestante]] a nagannak idiay [[Frankfurt]] ken Pforzheim.<ref name="jerpost1">{{cite news|last=Ronnen|first=Meir|coauthors=|title=Ti ama ni Frida Kahlo ket saan a pudno a Hudio|pages=|publisher=The Jerusalem Post|date=2006-04-20|url=http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Books/Article.aspx?id=19442|accessdate=2009-09-02}}</ref> Ti maysa a nagreprepaso ket nangibagbaga a ni Frida ket kinaykayatna a maliklikan a maisilpo kadagiti partido ti [[Nazi]].<ref>[http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Books/Article.aspx?id=19442/ "Ti ama ni Frida Kahlo ket saan nga Hudio". The Jerusalem Post, Abril 20, 2006]</ref>)
 
Ti ina ni Frida, Matilde Calderón y Gonzalez, ket maysa idi a nagraraem a [[Katoliko a Simbaan|Romano Katoliko]] iti nangruna a [[dagiti patneng a tattao ti Kaamerikaan|Amerindiano]], ken kas pay ti Espaniol, a kaputotan.<ref name="Frida Kahlo (1907–1954), Mexican Painter">{{cite web|title=Frida Kahlo (1907–1954), Mehikano a Pintor|work=Biography|url=http://www.fridakahlo.com/bio.shtml|accessdate=2007-06-02}}</ref> Dagiti nagannak kenni Frida ket nakiassawada kalpasan ti ipupusay ti immuna nga asawa ni Guillermo, a napasamak idi panakaipasngaynaiyanak ti maikadua nga anaanaanakna. Urayno ti pananakiasawada ket saan a naragsak, ni Guillermo ken Matilde addada iti uppat nga annak a babbai, a ni Frida being ti maikatlo. Isu ket adda ti dua a bakbaket a kagudua a kakabsat a naiapadakkel ti isu met laeng a sangkabalayan. Ni Frida ket nangibagbaga nga isu ket dimakkel iti lubong a napalikmutan kadagiti babbai. Nupay kasta, iti las-ud ti kabibiagna, ni Frida ket nagtultuloy a nagayayatnagay-ayat iti amana.
 
To [[Mehikano a Rebolusion]] idi las-ud ti 1910, idi ni Kahlo ket agtawen ti tallo. Ni Kahlo kalpasan daytoy ket nagtunton nga isu ket naipasngay idi 1910, a naipagarup a dagitit tattao ket maitaripnong kaniana ti rebolusion. Kadagiti sinursuratna, linaglagipna a ti inana ket nangiseserrek kaniana ken dagiti kakabsatana idiay uneg ti balayda idi las-ud ti panagipalpaltog kadagiti kalsada idiay ilina.
Linia 57:
Idi Septiembre 17, 1925, ni Kahlo ket agluglugan idi ti bus a naipdungpar ti tranbia akarro. Isu ket nakaibtur ti nakaro a panakasugat a kas nagbanagan ti daytoy nga aksidente, a mairaman ti natukkol a [[spinal column|duri]], ti n atukkol nga [[collarbone|aliwadang]],dagiti natukkol a paragpag, ti [[natukkol apatong]], sangapulo ket maysa kebradura iti kanawan a sakana, ti nalusit ken a nablo a kanawan a saka, ken ti nablo nga abaga. Ken ti pay, maysa a landok a ket pagiggaman ket timmudok iti tianna ken ti [[matris]]na, a nangdadael ti kapasidadna nga aganak.
{{clearright}}
== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist|2}}
 
== Bibliograpia ==
* Pierre, Clavilier (2006). Frida Kahlo, les ailes froissées, ed Jamsin ISBN 978-2-912080-53-0
* Fuentes, C. (1998). ''Diario ni Frida Kahlo''. [[Harry N. Abrams, Inc.]] (Marso 1, 1998). ISBN 0-8109-8195-5.
* Gonzalez, M. (2005). ''[http://www.socialistreview.org.uk/article.php?articlenumber=9436 Frida Kahlo&nbsp;– Maysa a Biag]''. ''Socialist Review'', Hunio 2005.
* ''[http://www.guardian.co.uk/arts/gallery/0,8542,1424416,00.html Palpalko dagiti Arte: Frida Khalo]''. Panagpabuya idiayiti [[Tate Modern]], Hunio 9&nbsp;– Oktubre 9, 2005. ''[[The Guardian]]'', Mierkoles Mayo 18, 2005. Naala idi Mayo 18, 2005.
* Nericcio, William Anthony. (2005). '' [http://eyegiene.sdsu.edu/kahlosemiotic/ Ti Maysa a Naikeddenga a 'Mehikano' ken 'Amerikano' Semi[erotiko a Panakaipatarus: Ni Frida Kahlo iti Mata ni Gilbert Hernandez]''.
* Tibol, Raquel (kasisigud 1983, IngglesIngles a panakaipatarus 1993 babaen ni ''Eleanor Randall'') ''Frida Kahlo: ti silulukat a biag''. USAEstados Unidos: Unibersidad ti New Mexico a Pagmalditan. ISBN 0-8263-1418-X
* Turner, C. (2005). ''[http://www.guardian.co.uk/arts/features/story/0,11710,1486443,00.html Photographing Frida Kahlo]''. ''[[The Guardian]]'', Mierkoles Mayo 18, 2005. Naala idi Mayo 18, 2005.
* Zamora, M. (1995). ''Dagiti Surat ni Frida Kahlo: Cartas Apasionadas''. Chronicle Books (Nobiembre 1, 1995). ISBN 0-8118-1124-7
* ''The Diary of Frida Kahlo''. Pangyuna ni Carlos Fuentes. Salaysay babaen ni Sarah M. Lowe. Londres: Bloomsburry, 1995. ISBN 0-7475-2247-2
* [[Jay Griffiths|Griffiths J.]] (2011). ''Ti Maysa a Surat ti Ayat manipud ti maysa a Walang a Bulan'', Text Publishing, Melbourne Australia.
* "Ti pagiddaan ni Frida" (2008)&nbsp;– timaysati maysa a nobela a naibatay ti biag ni Frida Kahlo baaben ti Kroata mannurat a ni [[Slavenka Drakulic]]. Penguin (saan a klasiko) ISBN 978-0-14-311415-4
 
== Dagiti silpo ti ruar ==
*{{Commons-inline|Frida Kahlo}}
*{{wikiquote-inline|Frida Kahlo}}
*[http://www.fkahlo.com/ Ti opisial a sitio ni Frida Kahlo]
*[http://www.frida-kahlo-foundation.org/the-complete-works.html Dagiti kompleto nga obra ni Frida Kahlo]
 
{{Turay a panagtengngel|LCCN=n82031966}}
 
{{DEFAULTSORT:Kahlo, Frida}}
[[Kategoria:Frida Kahlo| ]]
[[Kategoria:1907 a pannakaipasngay‏‎pannakaipasngay‏]]
[[Kategoria:1954 nga ipupusay]]
[[Kategoria:Dagiti biseksual nga artista]]
[[Kategoria:Dagiti pimmusay ti pulmonario nga embolismo]]
[[Kategoria:Dagiti Latin nga Amerikano nga artista ti patneng a kaputotan]]
[[Kategoria:LGBT a tattao manipud idiay Mehiko]]
[[Kategoria:Dagiti Mehikano a naputolan]]
[[Kategoria:Dagiti Mehikano a pintor]]
[[Kategoria:Dagiti mehikano a Trotskista]]
[[Kategoria:Dagiti Mehikano a komunista]]
[[Kategoria:Dagiti moderno a pintor]]
[[Kategoria:Tattao manipud idiay Siudad ti Mehiko]]
[[Kategoria:Taao nga adda ti polio]]
[[Kategoria:Dagiti surealista ng artista]]
[[Kategoria:Tattao a Mehikano ti Aleman a kaputotan]]
[[Kategoria:Dagiti Patneng a Mehikano a pintor ti maika-20 a siglo]]
[[Kategoria:Dagiti Patneng a pintor ti Kaamerikaan ti maika-20 a siglo]]
[[Kategoria:Nangruna nga artikulo ]]