Kazakhstan: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m panangiletra (via AWB script)
m Naipatarus manipud iti Kazakhstan/709658258
Linia 1:
{{Infobox pagilian
{{Infobox_Pagilian
|conventional_long_name = Republika ti Kazakhstan
|native_name = Қазақстан Республикасы<br />''Qazaqstan Respublïkası''<br />Республика Казахстан<br />''Respublika Kazakhstan''
|native_name = {{unbulleted list
|conventional_long_name = Republic of Kazakhstan
|{{native name|kk|{{lower|0.2em|Қазақстан Республикасы&nbsp;}}|italics=off}}
|{{native name|ru|{{lower|0.2em|Республика Казахстан&nbsp;}}|italics=off}}
}}
|common_name = Kazakhstan
|national_motto = none
|image_flag = Flag of Kazakhstan.svg
|image_coat = Coat_of_arms_of_KazakhstanCoat of arms of Kazakhstan.svg
|symbol_type = Kayarigan
|image_map = LocationKazakhstan.png
|national_anthemimage_map = [[My Kazakhstan]] (orthographic projection).svg
|map_caption = {{map caption |location_color= berde}}
|official_languages = [[Kazakh language|Kazakh]] (state language), [[Russian language|Russian]]
|national_motto =
|national_anthem = [[Meniñ Qazaqstanım|Менің Қазақстаным]]<br />{{transl|kk|Meniñ Qazaqstanım}}<br />{{small|''Kazakhstanko''}}<br />[[Papeles:Kazakhstan 2006.ogg|center]]
|official_languages = {{unbulleted list |[[Pagsasao a Kazakh|Kazakh]] {{small|(state)}} |[[Pagsasao a Ruso|Ruso]]{{small| (official)<ref>[http://adilet.zan.kz/eng/docs/K950001000_ "Constitution of the Republic of Kazakhstan"]. zan.kz.</ref>}}}}
|ethnic_groups =
{{unbulleted list
| 63.6% [[Tattao a Kazakh|Kazakh]]
| 23.3% [[Dagiti Ruso idiay Kazakhstan|Ruso]]
| 2.9% [[Tattao nga Uzbek|Uzbek]]
| 2.0% [[Tattao a Ukraniano|Ukraniano]]
| 1.4% [[Tattao a Uighur|Uighur]]
| 1.2% [[Tattao a Tataro|Tataro]]
| 1.1% [[Tattao nga Aleman|Aleman]]
| 4.5% others
}}
|ethnic_groups_year = 2010
|capital = [[Astana]]
|latd=51 |latm=10 |latNS=N |longd=71 |longm=30 |longEW=E |
|largest_city = [[Almaty]]
|latd=43 |latm=16 |lats=39 |latNS=N |longd=76 |longm=53 |longs=45 | longEW=E
|government_type = [[Republic]]
|demonym = Kazakhstani, Taga-Kazakhstan<!--This is the demonym for Kazakhstan citizens. Do not change it to Kazakh, which is the demonym for the ethnic group--><ref name="CIA">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html Kazakhstan]. ''CIA World Factbook''.</ref>
|leader_title1 = [[President of Kazakhstan|President]]
|government_type = [[Unitario nga estado|Unitario]] a [[Dominante a partido a sistema|dominante apartido]] a [[Presidensial a sistema|presidensial a republika]]
|leader_title2 = [[Prime Minister of Kazakhstan|Prime Minister]]
|leader_title1 = [[Presidente ti Kazakhstan|Presidente]]
|leader_name1 = [[Nursultan Nazarbayev]]
|leader_name1 = Nursultan Nazarbayev
|leader_name2 = [[Daniyal Akhmetov]]
|leader_title2 = [[Kangrunaan a Ministro ti Kazakhstan|Kangrunaan a Ministro]]
|area_rank = 9th
|leader_name2 = Karim Massimov
|area_magnitude = 1 E7
|legislature = [[Parlamaneto ti Kazakhstan|Parlamento]]
|area = 2,724,900
|upper_house = [[Senado ti Kazakhstan|Senado]]
|areami²= 1,052,085<!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
|lower_house = ''[[Mazhilis]]''
|percent_water = 1.7%
|area_rank = Maika-9
|population_estimate = 14,825,000
|area_magnitude = 1 E12
|population_estimate_year = 2005
|area_km2 = 2,724,900
|population_estimate_rank = 62nd
|area_sq_mi = 1,052,085 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_census =
|percent_water = 1.7
|population_census_year =
|population_estimate = 17,563,300<ref>{{cite web|url=http://www.stat.gov.kz/faces/homePage?c404=1&_afrLoop=15526269458682213#%40%3F_afrLoop%3D15526269458682213%26c404%3D1%26_adf.ctrl-state%3D15rdpqq2kx_9|title=Негізгі|publisher=|accessdate=14 Pebrero 2016}}</ref>
|population_density = 5.4
|population_estimate_year = Agosto 1, 2015
|population_densitymi² =14.0 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
|population_estimate_rank = Maika-62
|population_density_rank = 215th
|population_density_km2 = 5.94
|GDP_PPP_year= 2005
|population_density_sq_mi = 15.39 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|GDP_PPP = $125.5 billion
|population_density_rank = Maika-227
|GDP_PPP_rank = 56th
|GDP_PPP_year = 2014
|GDP_PPP_per_capita = $8,318
|GDP_PPP = $420.629-bilion<ref name=IMF>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=60&pr.y=13&sy=2014&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=916&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Kazakhstan |publisher=International Monetary Fund |accessdate=28 Hunio 2014}}</ref>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 70th
|GDP_PPP_rank = Maika-43
|sovereignty_type = [[Independence]]
|GDP_PPP_per_capita = $24,143<ref name=IMF />
|sovereignty_note = From the [[Soviet Union]]
|GDP_PPP_per_capita_rank = Maika-50
|established_event1 = [[History of Kazakhstan#Sovereignty and Independence|Declared]]
|GDP_nominal_rank = Maika-50
|established_date1 = [[December 16]], [[1991]]
|GDP_nominal = $225.619-bilion<ref name=IMF />
|HDI_year = 2003
|GDP_nominal_year = 2014
|HDI = 0.761
|GDP_nominal_per_capita = $12,950<ref name=IMF />
|HDI_rank = 80th
|GDP_nominal_per_capita_rank = Maika-54
|HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font>
|sovereignty_type = Wayawaya manipud iti [[Kappon ti Sobiet]]
|currency = [[Kazakhstani tenge|Tenge]]
|established_event1 = Nairangarang
|established_date1 = 16 Disiembre 1991
|established_event2 = Finalized
|established_date2 = 25 Disiembre 1991
|established_event3 = Timmipon iti [[Nagkaykaysa a Pagpagilian]]
|established_date3 = 2 Marso 1992
|established_event4 = Agdama a batay-linteg
|established_date4 = 30 Agosto1995
|Gini_year = 2013
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 26.4 <!--number only-->
|Gini_ref = <ref name=WB1>{{cite web |url= http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |title= Gini index |publisher=[[World Bank]] |accessdate= 21 Nobiembre 2015}}</ref>
|HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.788 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report |year=2015 |accessdate=14 Disiembre 2015 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
|HDI_rank = Maika-56
|currency = [[Tenge ti Kazakhstan|Tenge]] ({{Unicode|₸}})
|currency_code = KZT
|country_code = KAZ
|time_zone = [[Oras idiay Kazakhstan|Laud{{\}}Daya]]
|utc_offset = [[UTC+05:00|+5 to ]]{{\}}[[UTC+06:00|+6]]
|time_zone_DST = |utc_offset_DST =
|drives_on = kanawan
|utc_offset_DST = +5 to +6
|calling_code = +7-6xx, +7-7xx
|cctld = [[.kz]]
|cctld = {{unbulleted list |[[.kz]] |[[.қаз]]}}
|calling_code = 7
|footnotes =
}}
 
Ti '''Kazakhstan''' ({{lang-kk| Қазақстан, ''Qazaqstan''}}), opisial a ti '''Republika ti Kazakhstan''', ket ti pagilian idiay [[Tengnga nga Asia]], ken adda met baasit a partena idiay laud ti [[Karayan Ural]] ken isu nga mabalin pay nga adda idiay [[Europa]].<ref name="CIA" /> Ti Kazakhstan ket isu ti kadakkelan a [[lnapalikmutan ti daga a pagilian]] babaen ti kalawa ti daga ken ti [[Listaan dagiti pagilian ken territorio babaen ti dagup a kadakkel|maikasiam]] a kadakkelan a pagilian iti lubong. Ti teritoriona iti {{pagbaliwen|2,724,900|km²}} ket dakdakkel ngem iti amin nga [[Akinlaud nga Europa]].<ref name="CIA" /><ref>{{cite web|url=http://www.stat.kz |title=Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan (ASRK). 2005. Main Demographic Indicators |publisher=Stat.kz|accessdate=1 Hunio 2010}}</ref> Babaen idi 2006, ti Kazakhstan ket nagbalinen a dominante a pagilian iti Tengnga nga Asia babaen ti ekonomia, ken agpatpataud iti 60% iti GDP ti rehion, ken kangrunaan babaen iti industriana iti lana ken gas. Ti pagilian ket adu kadagiti rekurso ti mineral.<ref name="time" />
{{pungol-heograpia}}
 
Daytoy ket addaan itipagbeddengan iti (agpakanawan manipud iti amianan) [[Rusia]], [[Tsina]], [[Kirgistan]], [[Uzbekistan]], ken [[Turkmenistan]], ken dumenna pay ti dakkel a partena iti [[Baybay Kaspio]]. Ti langa ti daga ti Kazakhstan ket mairaman dagiti nadalumpinas a daga, [[estepa]], [[taiga]], dagiti [[Canyon|bato a canyon]], [[turod|turturod]], dagiti [[delta ti karayan|delta]], dagiti naabungotan iti niebe a [[bantay|banbantay]], ken dagiti [[desierto]]. Addaan iti nakarkulo a 18a riwriw a tattao manipud idi 2014,<ref>{{cite web|url=http://www.inform.kz/eng/article/2558103 |title=Census2010 |publisher=Stat.kz|accessdate=1 Hunio 2010}}</ref> ti Kazakhstan ket ti [[Listaan dagiti pagilian babaen ti populasion|maika-61 itikaaduan ti populasion]] a pagilian itilubong. No maited ti kalawa ti dagana, ti [[Listaan dagiti pagilian babaen ti densidad ti populasion|densidad ti populasionna]] ket maysa kadagiti kabassitan, itibasbassit ngem 6 a tattao iti tunggal maysa a kuadrado kilometro (15 a tattao iti tunggal maysa a sq. mi.). Ti kapitoliona ket ti [[Astana]], naiyalis daytoy manipud idiay [[Almaty]] idi 1997.
 
Ti teritorio ti Kazakhstan ket historiko a tinagtagitao babaen dagiti [[Nomado|nomadiko a tribu]]. Daytoy ketnagbaliw idi maika-13 a siglo, idi ni [[Genghis Khan]] ket sinakupanna ti pagilian a kas parte ti Imperio ti Mongolia. Kalpasan ti panagsalisal dagiti nagparukma, ti bileg ket kanungpalan a naisuli kadagiti momadiko a tribu. Babaen idi maika-16 a siglo, dagiti [[Tattao a Kazakh|Kazakh]] ket rimmuarda a kas naisangayan a grupo, ken nabingbingay kadagiti tallo a ''[[jüz]]'' (dagiti sanga ti kaputotan a mangsakop kadagiti naisangayan a teritorio). Dagiti [[Tattao a Ruso|Ruso]] ket nangrugida a nagabnse diay [[estepa Kazakh]] idi maika-18 a siglo, ken babaen idi tengnga timaika-19 a siglo, nominal isuda a nagturturay iti amin a Kazakhstan a kas parte ti [[Imperio ti Rusia]]. Kalpasan ti [[Rebolusion ti Rusia ti 1917]] ken ti simmaruno a [[Sibil a Gubat ti Rusia|sibil a gubat]], ti teritorio ti Kazakhstan ket naurno-urnos idi kadagiti adu a bilang. Idi 1936 daytoy ket iramid idi a [[Republika ti Sosialista a Sobiet ti Kazakh]], ken naikeddeng a kas maysa nga integral a parte ti [[Kappon ti Sobiet]].
 
Ti Kazakhstan ket isu idi ti naudi kadagiti [[Dagiti Republika ti Kappon ti Sobiet|republika ti Sobiet]] a nagirangarang iti wayawaya kalpasan ti pannakawaswas ti Kappon ti Sobiet idi 1991. Ti agdama a [[Presidente ti Kazakhstan|Presidente]], ni [[Nursultan Nazarbayev]], hketisun ti daulo ti pagilian manipud idin, ken naikaraterisado a kas autoritariano, nga addaan iti pakasaritaan ti gobierno kadagit ipanagabuso iti to ken panaglapped iti oposiion iti politika.<ref name="time" /> Nagobra ti Kazakhstan a mangpadur-as iti ekonomiana, ken naipangpangruna iti dominate nga industriana iti [[hidrokarbon]].<ref name="time">{{cite news|last=Zarakhovich|first=Yuri|date=27 Septiembre 2006|url=http://content.time.com/time/world/article/0,8599,1539999,00.html|title=Kazakhstan Comes on Strong|work=Time|accessdate=13 Disiembre 2015}}</ref>
 
== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist|30em}}
 
== Adu pay a mabasbasa==
{{refbegin|30em}}
*{{Cite book|title=Uneasy Alliance: Relations Between Russia and Kazakhstan in the Post-Soviet Era, 1992–1997 |first=Mikhail |last=Alexandrov |location=Westport, CT |publisher=Greenwood Press |year=1999 |isbn=0-313-30965-5 }}
*{{Cite book|title=Lonely Planet Guide: Central Asia |first=Paul |last=Clammer |first2=Michael |last2=Kohn |lastauthoramp=yes |first3=Bradley |last3=Mayhew |location=Oakland, CA |publisher=Lonely Planet |year=2004 |isbn=1-86450-296-7}}
*{{Cite book|title=Kazakhstan: Power and the Elite |first=Sally |last=Cummings |location=London |publisher=Tauris |year=2002 |isbn=1-86064-854-1}}
*{{Cite book|title=The Russian Colonization of Kazakhstan |first=George |last=Demko |location=New York |publisher=Routledge |year=1997 |isbn=0-7007-0380-2 }}
*{{Cite book|title=Kazakhstan: Coming of Age |first=Michael |last=Fergus |lastauthoramp=yes |first2=Janar |last2=Jandosova |location=London |publisher=Stacey International |year=2003 |isbn=1-900988-61-5}}
*{{Cite book|title=Journey into Kazakhstan: The True Face of the Nazarbayev Regime |first=Alexandra |last=George |location=Lanham |publisher=University Press of America |year=2001 |isbn=0-7618-1964-9}}
*{{Cite book|title=Law and Custom in the Steppe |first=Virginia |last=Martin |location=Richmond |publisher=Curzon |year=2000 |isbn=0-7007-1405-7}}
*{{Cite book|title=Epicenter of Peace |first=Nursultan |last=Nazarbayev |location=Hollis, NH |publisher=Puritan Press |year=2001 |isbn=1-884186-13-0 }}
*{{Cite book|title=Post-Soviet Chaos: Violence and Dispossession in Kazakhstan |first=Joma |last=Nazpary |location=London |publisher=Pluto Press |year=2002 |isbn=0-7453-1503-8}}
*{{Cite book|title=Kazakhstan: Unfulfilled Promise |first=Martha Brill |last=Olcott |location=Washington, DC |publisher=Brookings Institution Press |year=2002 |isbn=0-87003-189-9}}
*{{Cite book|title=Silk Road to Ruin: Is Central Asia the New Middle East? |first=Ted |last=Rall |location=New York |publisher=NBM |year=2006 |isbn=1-56163-454-9}}
*{{Cite book|title=In Search of Kazakhstan: The Land That Disappeared |first=Christopher |last=Robbins |location=London |publisher=Profile Books |year=2007 |isbn=978-1-86197-868-4}}
*{{Cite book|title=Once in Kazakhstan: The Snow Leopard Emerges |first=Keith |last=Rosten |location=New York |publisher=iUniverse |year=2005 |isbn=0-595-32782-6}}
*{{Cite book|title=The Lost Heart of Asia |first=Colin |last=Thubron |location=New York |publisher=HarperCollins |year=1994 |isbn=0-06-018226-1}}
{{refend}}
 
== Dagiti silpo ti ruar ==
{{Commons-inline|Kazakhstan}}
{{Wikivoyage-inline|Kazakhstan}}
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/1298071.stm Bariweswes ti Pagilian] manipud iti BBC News.
* {{CIA World Factbook link|kz|Kazakhstan}}
* {{dmoz|Regional/Asia/Kazakhstan}}
* {{Wikiatlas|Kazakhstan}}
* [http://www.mfa.kz/ Ministro ti Ganganaet a Pannakibiang ti Republika ti Kazakhstan]
* [http://e.gov.kz/wps/portal?lang=en E-Gobierno ti Republika ti Kazakhstan]
* [http://en.government.kz/ Gobierno ti Kazakhstan]
 
{{Heograpiko a lokasion
| Northeast = [[Pederasion ti Rusia]]
| North = [[Pederasion ti Rusia]]
| Northwest = [[Pederasion ti Rusia]]
| West = [[CBaybay Kaspioa]]
| Centre = Kazakhstan
| East = {{hlist |[[Republika ti Tattao ti Tsina]] |[[Pederasion ti Rusia]]}}
| Southwest = [[Baybay Kaspio]]
| South = {{hlist |[[Baybay Aral]] |[[Uzbekistan]] |[[Turkmenistan]] |[[Kirgistan|Republika ti Kirgistan]]}}
| Southeast = [[Republika ti Tattao ti Tsina]]
}}
 
{{coord|48|N|68|E|scale:20000000_source:GNS|display=title}}
{{Europa}}
{{Turay a panagtengngel}}
 
[[Kategoria:Kazakhstan| ]]
[[Kategoria:Dagiti pagilian ti Tengnga nga Asia]]
[[Kategoria:Eurasia]]
[[Kategoria:Eurasiano nga Estepa]]
[[Kategoria:Dagiti naserraan ti daga a pagilian]]
[[Kategoria:Dagiti estado a kameng ti Mankomunidad dagiti Nawaya nga Estado]]