Benin: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m sinimpa ti nailian a kanta
m +{{ISBN}}
Linia 73:
}}
 
Ti '''Benin''' {{IPAc-en|audio=En-us-Benin.ogg|b|ɨ|ˈ|n|iː|n}} (dati a, '''Dahomey'''), opisial a ti '''Republika ti Benin''', ket maysa apagiian idiay [[Laud nga Aprika]]. Daytoy ket nabeddengan babaen ti [[Togo]] iti laud, babaen ti [[Nigeria]] iti daya ken babaen ti [[Burkina Faso]] ken [[Niger]] iti amianan. Kaaduan ti populasion ket agtataeng idiay bassit nga akin-abagatan nga aplaya ti [[Sikko ti Benin]].<ref>R. H. Hughes, J. S. Hughes. Ti direktorio ti Aprikano a nabasa a dagdaga, p. 301. IUCN, 1992. {{ISBN |2-88032-949-3}}</ref> Ti kapitolio ti Benin ket ti [[Porto-Novo]], ngem ti [[tugaw ti gobierno]] ket idiay [[Cotonou]], ti kadakkelan asiudad ti pagilian. Ti Benin ket sumakop ti kalawa ti agarup a 110,000 kuadrado kilometro (42,000 kd mi), nga adda ti populasion ti agarup a 9.05 a riwriw. Ti Benin ket maysa a [[tropikal]], [[sub-Sahara]] a pagilian, a kaaduan nga agkamkammatalek iti [[agrikultura]], nga adu dagiti pagitrabahoan ken matgedan nmg agataud manipud ti [[pagbiagan nga agrikultura|pagbiagan a panagtaltalon]].<ref>[http://www.fao.org/isfp/country-information/benin/en/ "Organisasion ti Taraon ken Agrikultura ti Nagkaykaysa a Pagpagilian"]. Nagkaykaysa a Pagpagilian, Hunio 29, 2010</ref>
 
Ti opisial a pagsasao ti Benin ket [[Pagsasao a Pranses|Pranses]]. Nupay kasta, dagiti patneng a pagsasao a kasti [[Pagsasao a Fon|Fon]] ken [[Pagsasao a Yoruba|Yoruba]] ket kadawyan dagitoy a maisasao. Ti kadakkelan a relihioso a grupo idiay Benin ket ti [[Romano Katolisismo]], ken asiden nga insarsarunuan ti [[Islam]], [[Vodun]] ken [[Dagiti Protestante|Protestantismo]]. Ti Benin ket maysa a kameng ti [[Nagkaykaysa a Pagpagilian]], ti [[Kappon ti Aprika]], ti [[Organisasion ti Islamiko a Pagtitinnulongan]], [[Kappia ken Pagtitinnulongan a Sona ti Abagatan nga Atlantiko]], [[La Francophonie]], ti [[Komunidad dagiti estado ti Sahel-Sahara]], ti [[Asosasion ti Agpatpataud ti Petroleo ti Aprika]] ken ti [[Turay ti Niger Labneng]].<ref>[http://www.nationsencyclopedia.com/Africa/Benin-INTERNATIONAL-COOPERATION.html "Benin – Internasional a Pagtitinnulongan"]. Nation Encyclopedia (2010-06-29).</ref>
 
Manipud idi maika-17 ken maika-19 a siglo, ti moderno tattan a Benin ket tinurayan idi babaen ti [[Dahomey|Pagarian ti Dahomey]]. Daytoy a rehion ket nakunkuna idi a kas ti [[Tagabu nga Aplaya]] manipud idi nasapa nga maika-17 a siglo gapu ti kaadu dagiti bilang dagiti tagabu a naipatuod idiay Baro a Lubong idi las-ud ti [[Trans-Atlantiko a komersio ti tagabu]]. Kalpasan idi narebba ti panagtagabu, ti Pransia ket nagtengngel ti pagilian ket ninagananna manen ti [[Pranses a Dahomey]]. Idi 1960, ti Dahomey ket nakagun-od ti napno a panakawayawaya manipud ti Pransia, a nakaited daytoy ti dempkratiko a gobierno para kadagiti simmaruno a 12 a tawtawen.<ref name="Ibp Usa p85">Ibp Usa. Global Logistics Assessments Reports Handbook: Strategic Transportation and Customs Information for Selected Countries, p. 85. Int'l Business Publications, 2008. {{ISBN |0-7397-6603-1}}</ref>
 
Ti [[Marxismo–Leninismo|Marxista-Leninista]] nga [[naturay nga estado|estado]] a tinawtawagan a ti [[Republika ti Tattao ti Benin]] ket adda idi nagbaetan ti 1972 ken 1990. Adda dagiti adu a nagtaudan a nagibagbaga a daytoy a turay ket nagturongan kadagiti panagparukma ken panakarebba ti ekonomia. Ti Republika ti Benin ket naporma idi 1991 a nakaiyeg ti adu a partido a panagbutbutos.<ref name="Ibp Usa p85"/>