Polbora: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m +{{ISBN}}
Linia 3:
Ti '''polbora''' ket isu ti immuna a kimiko nga eksplosibo ket ti is-isu laeng a naam-ammuan aginggana idi maika-19 a siglo. Daytoy ket ti panaglalaok ti [[asupre]], [[uging]], ken [[nitrato ti potasio]] (a ti asupre ken ti uging ket isu dagitoy ti agtigtignay a kas dagiti [[sungrod]], bayat a ti nitro ket agob-obra a kas ti [[oksidante]].<ref name="Agrawal2010">{{cite book|author=Jai Prakash Agrawal|title=High Energy Materials: Propellants, Explosives and Pyrotechnics|year=2010|publisher=Wiley-VCH|isbn=978-3-527-32610-5|page=69}}</ref><ref>David Cressy, ''Saltpeter: The Mother of Gunpowder'' (Pagmalditan ti Unibersidad ti Oxfords, 2013)</ref> gapu kadagiti panaguram a tagikuana ken ti gatad ti pudot ken ti tomo ti alingasaw a mapataudna, ti polbora ket kaaduan a naus-usar a kas ti allin kadagiti [[paltog]] kenlaok dagiti [[palpalibang]].
 
Ti polbora idi segun ti kaaduna a konsesnso dagiti akademiko, ket naimbento idi maika-19 a siglo idiay Tsina,<ref name="Jack Kelly 2005">Jack Kelly ''Gunpowder: Alchemy, Bombards, and Pyrotechnics: The History of the Explosive that Changed the World'', Perseus Books Group: 2005, {{ISBN |0465037224}}, {{ISBN |9780465037223}}: pp. 2–5</ref> ken ti kasapaan a nairehistro a naisurat a pormula para iti polbora ket naiparang iti testo ti [[Song a Dinastia]] idi maika-11 a siglo, ni ''[[Wujing Zongyao]]''.<ref name=chase31>{{Harvcolnb|Chase|2003|p=31}} : "ti kasapaan a kadagiti nabati a pormula para iti polbora ket mabirukan idiay Wujing zongyao, ti obra ti militar manipud idi agarup a 1040"</ref> Daytoy a pannakaduktal ket nakaiturongan ti pannakaparnuay ti [[palpalibang]] ken dagiti nasapa nga armas ti polbora idia Tsina. Kadagiti simmaruno a siglo kalpasan ti Insik a pannakaduktal, dagiti armas ti polbora ket nangrugrugin a nagparang iti [[Muslim a lubong]], [[Europa]], ken [[India]]. Ti teknolohia ket naiwarwaras manipud idiay Tsina babaen ti [[Tengnga a Daya]] wenno Sentral nga Asia, ken kalpasanna idiay Europa.<!--<ref name=Buchanan2/>--> Ti kaasapaan nga Akinlaud a pannakaibaga ti polbora ket nagparang kadagiti testo a naisurat babaen ti Inggles a pilosopo a ni [[Roger Bacon]] idi maika-13 a siglo.<!--<ref name="NeedhamLu1987"/>-->
 
==Dagiti nota==