|
Ti Arhelia ket maysa a [[Semi-presidensial a sistema|semi presidensial a republika]] a buklen dagiti 48 a probinsia ken dagiti 1541 a komuna. Nga adda ti populasion ti sumurok a 37 a riwriw, isu daytoy ti maika-34 a kaaduan ti populasion iti lubong. Daytoy ket maysa aliguistiko nga Arabo a pagilian nga adda pay dagiti dadduma a dialekto. Ti ekonomiana ket naibatay ti lana, a nagsagsagaba kadagiti [[Olandes a sakit]]. Ti [[Sonatrach]], ti nailian a kompania ti lana, ket isu ti kadakkelan a kompania idiay [[Aprika]]. Ti Arhelia ket adda ti maikadua a kadakkelan a buyot idiay Aprika ken idiay [[Arabo a lubong]], kalpasan ti [[Ehipto]], ken estratihiko a kumaduaanna ti [[Rusia]] ken [[Tsina]] ken dagiti nagtaudan ti armas.
Nga adda ti dagup a kalawa iti {{pagbaliwen|2,381,741|km2|sqmi|0}}, ti Arhelia ket isu ti [[Listaan dagiti pagilian ken agkamkammatalek babaen ti kalawa|maikasangapulo a kadakkelan a pagilian iti lubong]] ken ti kadakkelan idiay Aprika.<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html CIA World Factbook]. Naala idi 10 Hulio 2012.</ref> Ti pagilian ket nabeddengan iti amianan adayaa daya babaen ti [[Tunisia]], iti daya babaen ti [[Libya]], iti laud babaen ti [[Morocco]], iti abagatan alauda laud babaen ti [[LumaudAkinlaud a Sahara]], [[Mauritania]], ken [[Mali]], iti abagatan adayaa daya babaen ti [[Niger]], ken iti amianan bababen ti [[Baybay Mediteraneo]]. Manipud idi 2012, ti Arhelia ket adda ti nakarkulo a populasion iti 37.1 a riwriw.<ref name="ons-dz">{{cite web | author=Staff | date = | url = http://www.ons.dz/-Population-et-Demographie-.html | title = ''Population et Démographie'' | trans_title = Populasion ken dagiti Demograpiko | language = Pranses | publisher=Opisina dagiti Nailian nga Estadistika ti Arhelia | accessdate =Septiembre 15, 2011}}</ref> Ti Arhelia ket kameng ti [[Kappon ti Aprika]], ti [[AraboLiga ati LigaArabo]], [[OPEC]] ken ti [[Nagkaykaysa a Pagpagilian]], ken maysa a nagbangon a kameng ti [[Kappon ti Arabo a Maghreb]].
== Etimolohia ==
Ti nagan ti pagilian ket naala manipud tiiti siudad ti [[Arhel]]. Ti sapasap a kaaduan nga etomolohia ket mangisilpo ti nagan ti siudad iti ''al-Jazā'ir'' (الجزائر, "Dagiti Isla"), ti napabassit a porma manipud tiiti daan a nagan ti siudad a ''Jazā'ir Banī Mazghanna'' (جزائر بني مزغنة, "Isoisla dagiti Mazghanna a Tribu"),<ref name=idrisi>{{cite book|last=al-Idrisi|first=Muhammad|title=Nuzhat al-Mushtaq|year=}}</ref><ref name=khaldun>{{cite book|last=Abderahman|first=Abderrahman|title=Pakasaritaan ti Ibn Khaldun – Tomo 6|year=1377}}</ref> nga inpakat babaen dagiti mediebal a heograpo a kas ni [[al-Idrisi]]. Dagiti dadduma pay ket isurotda iti ''Ldzayer'', ti [[Maghrebi nga Arabiko]] ken [[Dagiti BerberSasao a pagsasaoBerebees|BerberBereberes]] para iti "Arhelia" a mabalin a maikabagian ti [[Zirid a Dinastia]] nga Ari a ni [[Ziri ibn-Manad]] ken ti nangbangon ti siudad iti Arhel.<ref>[http://www.scribd.com/doc/13243273/Etymologie-du-toponyme-Aldjazair Etymologie du toponyme "Aldjazair"]. Scribd.com. Naala idi 14 Mayo 2012.</ref>
== Pakasaritaan ==
{{Nangruna|Pakasaritaan ititi Arhelia}}
Ti Arhelia ket nataenganen manipud idi 10,000 BC, a kas ti naibaga idiay Nailian a Parke ti [[Tassili]]. Dagiti patneng a tatato iti akin-amianan nga Aprika ket naisalsalumina a patneng a populasion, a tinawtawagan a kas dagiti [[Tattao a BerberBereberes|BerberBereberes]]<ref>{{cite book|title=Dagiti Berber|publisher=Wiley-Blackwell|year=1997|chapter=Dagiti Berbers iti Kina-ugma |isbn=978-0-631-20767-2|url=http://books.google.com/?id=8Zcz91t29ukC|accessdate=2 Pebrero 2010|author=Brett, Michael|author2= Fentress, Elizabeth}}</ref> babaen dagiti Griego ken dagiti Romano, ken kalpasan daytoy dagiti Arabo.
== Paammo ==
|
