Frida Kahlo: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m phab:T164230, usaren ti dakkel a letra (via JWB)
m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
Linia 42:
Ti [[Mehikano a kultura]] ken [[Amerindiano]] a kultural a tawidan ket nangruna kadagiti obrana, a sagpaminsan a nailaslasin a kas ti ''[[Naïve art|Ampapaok nga arte]]'' wenno [[folk nga arte]].<ref>{{cite book|last=Karl|first=Ruhrberg|authorlink=|last2=Schneckenburger |first2=Manfred |last3= Christiane |first3= Fricke |last4=Klaus |first4=Honnef|title=Frida Kahlo: Ti Arte ti Maika-20 a Siglo: Pinintaan, Eskultura, Baro a Midia, Potograpia|publisher=Benedikt Taschen Verlag GmbH|year=2000|location=Köln|page=745|isbn=3-8228-5907-9}}</ref> Dagiti obrana ket nainlawlawagan pay a kas "surealista", ken idi 1938 ni André Breton, ti nangruna a nagirugi ti surealista a tignay, ket nangibagbaga ti arte ni Kahlo a kas maysa a "lasos ti likmut ti maysa a bomba".<ref name=broude />
 
Ni Kahlo ket adda ti nalaka a managbalbaliw a pannakiasawa iti nadayed a Mehikano nga artista a ni [[Diego Rivera]]. Isu ket nagsagsagaba ti dagup ti kabibiagna kadagiti parikut ti salun-at, nga adu kadagitoy ket naala manipud tiiti maysa nga aksidente ti trapiko idi isu ket maysa a agtutubo. Dagitoy a banag ket nairepresenta kadagiti obrana, nga adu kadagitoy ti bukod a retrato iti maysa a kita wenno sabsabali pay. Insingsingasing ni Kahlo a, "Ipinpintak ti bagik gaputa kanayonak nga agmaymaysa ken gaputa siak ti suheto a naamaamuak unay."<ref name=pp>Andrea Kettenmann, Frida Kahlo. ''Frida Kahlo, 1907–1954: ut-ot ken regget'' panid 27</ref> Inbagana pay ket, "Naipasngayak a maysa a puta. Naipasngayak a maysa a pintor."<ref>Birbiruken ni Frida Kahlo</ref>
 
== Kinaubing ken pamilia ==
Ni Frida Kahlo ket naipasngay idi Hulio 6, 1907, iidiayidiay balay ti nagannak kaniana, a naamammuan a kas ti ''[[Frida Kahlo Museo|La Casa Azul]]'' (Ti Asul a Balay), idiay [[Coyoacán]]. Iti dayta a panawen, ti Coyoacán ket maysa idi a bassit nga ili idiay ruar ti [[Siudad ti Mehiko]].
 
Ti amana, ni [[Guillermo Kahlo]] (1871–1941), ket naipasngay idi a kas ni Carl Wilhelm Kahlo idiay [[Pforzheim]], [[Alemania]], ti anak a lalaki ni Jakob Heinrich Kahlo ken Henriette Kaufmann. Immalisda manipud idiay Hungaria ken napanda idiay Alemania, ti anakda a lalaki a ni Wilhelm ket naiyanak idi 1872. Ni Carl Wilhelm Kahlo ket nagbanbaniaga idiay Mehiko idi las-ud ti 1891 idi isu ket agtawen ti sangapulo ket siam ken, idi isasangpetna, binaliwanna ti Aleman nga apelyidona a, Wilhelm, iti Espaniol a kapadpadana, iti [[Guillermo (panangipalpalawag)|Guillermo]]. Ni Frida ken dagiti dadduma pay ket nangibagbaga a ti amana ket kaputotan ti Hungaro [[Hudio]].<ref>[http://forward.com/articles/8195/beyond-mexicanidad-the-other-roots-of-frida-kahlo/ Ti Labes ti Mexicanidad: Dagiti sabali par a Ramut a Kasiasino ni Frida Kahlo Babaen ni Leslie Camhi. The Forward, Septiembre 26, 2003]</ref><ref>Hayden Herrara, ''Frida: Ti Biograpia ni Frida Kahlo'', 1983 p5</ref> (Maysa a libro <ref>''Fridas Vater: Der Fotograf Guillermo Kahlo'' babaen ni Gaby Franger ken Rainer Huhle</ref> ket nangibagbaga a ni Guillermo ket naiyanakidi iti [[Protestante]] a nagannak idiay [[Frankfurt]] ken Pforzheim.<ref name="jerpost1">{{cite news|last=Ronnen|first=Meir|coauthors=|title=Ti ama ni Frida Kahlo ket saan a pudno a Hudio|pages=|publisher=The Jerusalem Post|date=2006-04-20|url=http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Books/Article.aspx?id=19442|accessdate=2009-09-02}}</ref> Ti maysa a nagreprepaso ket nangibagbaga a ni Frida ket kinaykayatna a maliklikan a maisilpo kadagiti partido ti [[Nazi]].<ref>[http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Books/Article.aspx?id=19442/ "Ti ama ni Frida Kahlo ket saan nga Hudio". The Jerusalem Post, Abril 20, 2006]</ref>)
Linia 53:
To [[Mehikano a Rebolusion]] idi las-ud ti 1910, idi ni Kahlo ket agtawen ti tallo. Ni Kahlo kalpasan daytoy ket nagtunton nga isu ket naipasngay idi 1910, a naipagarup a dagitit tattao ket maitaripnong kaniana ti rebolusion. Kadagiti sinursuratna, linaglagipna a ti inana ket nangiseserrek kaniana ken dagiti kakabsatana idiay uneg ti balayda idi las-ud ti panagipalpaltog kadagiti kalsada idiay ilina.
 
Ni Kahlo ket nasakitan ti [[polio]] idi agtawen ti innem, a nakaibati ti naingingpis a kanawan a sakana ngem ti kanigid, nga inababonganna daytoy idi babaen ti panagkawkawes kadagiti atiddog ken, namarisan a palpalda. Adda pay dagiti nagibagbaga nga isu ket nagsagsagaba pay manipud tiiti [[spina bifida]], ti maipapan ti kinaubing a sakit a mabalin a nakaapektaran ti panagrang-ay ti duri ken sakana.<ref name=Budrys>{{cite journal | last = Budrys | first = Valmantas | title = Neurolohikal a Pakakurangan iti Biag ken Obra ni Frida Kahlo | journal = Europeano a Neurolohia | volume = 55 | issue = 1 | date = Pebrero 2006 | issn = 1421-9913 | url = http://content.karger.com/produktedb/produkte.asp?typ=fulltext&file=ENE2006055001004 | accessdate = 2008-01-22 | pmid = 16432301 | pages = 4–10 | doi = 10.1159/000091136}}</ref> A kas maysa a babai, isu ket nakibinglay iti [[boksing]] ken dagiti nadumaduma pay nga isport. Idi 1922, ni Kahlo ket naiserrek idi idiay [[Escuela Nacional Preparatoria (Mexico)|Preparatoria]], maysa kadagiti kangrunaan nga eskuela idiay Mehiko, nga idiay ket maysa laeng kadagiti lima a babbai. Ni Kahlo ket timmipon ti maysa a [[barkada]] iti dayta nga eskuela ken naayatan ti napaigsa a personalidad daytoy, ni Alejandro Gómez Arias. Iti daytoy a las-ud a paset ti panawen, ni Kahlo ket nakasaksi ti naranggas a naarmasan a salisal kadagiti kalkalsada ti Siudad ti Mehiko idi nagtultuloy ti Mehikano a Rebolusion.
 
Idi Septiembre 17, 1925, ni Kahlo ket agluglugan idi ti bus a naipdungpar ti tranbia akarro. Isu ket nakaibtur ti nakaro a panakasugat a kas nagbanagan ti daytoy nga aksidente, a mairaman ti natukkol a [[spinal column|duri]], ti n atukkol nga [[collarbone|aliwadang]],dagiti natukkol a paragpag, ti [[natukkol apatong]], sangapulo ket maysa kebradura iti kanawan a sakana, ti nalusit ken a nablo a kanawan a saka, ken ti nablo nga abaga. Ken ti pay, maysa a landok a ket pagiggaman ket timmudok iti tianna ken ti [[matris]]na, a nangdadael ti kapasidadna nga aganak.
Linia 70:
* Zamora, M. (1995). ''Dagiti Surat ni Frida Kahlo: Cartas Apasionadas''. Chronicle Books (Nobiembre 1, 1995). {{ISBN|0-8118-1124-7}}
* ''The Diary of Frida Kahlo''. Pangyuna ni Carlos Fuentes. Salaysay babaen ni Sarah M. Lowe. Londres: Bloomsburry, 1995. {{ISBN|0-7475-2247-2}}
* Jay Griffiths (2011). ''Ti Maysa a Surat ti Ayat manipud tiiti maysa a Walang a Bulan'', Text Publishing, Melbourne Australia.
* "Ti pagiddaan ni Frida" (2008)&nbsp;– ti maysa a nobela a naibatay ti biag ni Frida Kahlo baaben ti Kroata mannurat a ni Slavenka Drakulic. Penguin (saan a klasiko) {{ISBN|978-0-14-311415-4}}