Rebision manipud idi 16:11, 19 Mayo 2017 urnosen Lam-angBot (tungtungan \| aramid) Dagiti bot 37,036 edits m phab:T164230, usaren ti dakkel a letra (via JWB) ← Nadadaan nga urnos		Rebision manipud idi 18:36, 16 Mayo 2018 urnosen ibabawi Lam-ang (tungtungan \| aramid) Dagiti administrador ti interface, Dagiti administrador 182,014 edits m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika Barbaro nga urnos →
Linia 2: [[Papeles:Oceanias Regions.png\|thumb\|250px\|Dagiti rehion ti [[Oceania]]. Ti Baro a Selanda ket naikeddeng a kas paset ti Australasia ken ti [[Polinesia]]. Dagiti nadumaduma a dagup ti [[Melanesia]] (tradisional nga amin daytoy) ket maibilang pay a kas paset ti Australasia.]] Ti '''Australasia''', ket [[rehion]] ti [[Oceania]], ken ti mangbukel ti [[Australia]], [[Baro a Selanda]], ti isla ti [[Baro a Guinea]], ken dagiti agkakaarruba nga [[isla]] ti [[Taaw Pasipiko]]. Ni [[Charles de Brosses]] ket isu ti nagaramid tiiti termino (kas iti Pranses iti ''Australasie'') iti ''Histoire des navigations aux terres australes''<ref>{{cite book ~~{{cite book~~ \| last1 = de Brosses \| first1 = Charles Line 15 ⟶ 14: \| publication-date = 1756 \| accessdate = 2013-12-08 }}</ref> (1756). Isu ket nangala daytoy manipud tiiti [[Pagsasao a Latin\|Latin]] para iti "abagatan ti [[Asia]]" ken nangigiddiat ti lugar manipud tiiti [[Polinesia]] (iti daya) ken manipud tiiti [[Mikronesia]] (iti amianan a daya). Ti kaaduan ti Australasia ket adda iti [[Plata ti Indo-Australia]], a kakuyogna met ti [[India]].▼ }} ▲</ref> (1756). Isu ket nangala daytoy manipud ti [[Pagsasao a Latin\|Latin]] para iti "abagatan ti [[Asia]]" ken nangigiddiat ti lugar manipud ti [[Polinesia]] (iti daya) ken manipud ti [[Mikronesia]] (iti amianan a daya). Ti kaaduan ti Australasia ket adda iti [[Plata ti Indo-Australia]], a kakuyogna met ti [[India]]. == Heograpia ti tao == Iti [[heopolitika\|heopolitiko]], ti ''Australasia'' ket sagpaminsan a pangikuyogan a pannakaibagbaga iti Australia ken Baro a Selanda -– iti kaawan ti sabali a lubong a limitado laeng kadagita a dua a pagilian. Sagpaminsay pay a ti termino ket buklenna ti isla ti Baro Guinea ([[Papua Baro a Guinea]] ken ti isla a ~~apaset~~paset ti [[Indonesia]]. Adu met dagiti gunglo a dagiti naganda ket mangiraman ti pangsaruno iti "[Naarian] nga Australasiano a Kagimongan iti ..." ken manglimitado ti sakop ti operasionda iti laeng Australia ken Baro a Selanda. [[Papeles:Flag of Australasian team for Olympic games.svg\|thumb\|200px\|Ti 1908–12 nga Australasiano a Wagayway ti Olimpiada]] Line 25 ⟶ 23: Iti napalabas, ti Australasia ket naus-usar idin a kas ti nagan para kadagiti naitipon a timpuyog ti ay-ayam ti Australia ken Baro a Selanda. Dagiti kas pagarigan ket mairaman ti [[tenis]] idi nagbaetan ti 1905 ken 1915, idi ti Baro a Selanda ken Australia ket nagtiponda a nagsalisal iti internasional a torneo ti [[Kopa Davis]], ken dagiti [[Dagiti Ay-ayam ti Kalgaw nga Olimpiada\|Ay-ayam ti Olimpiada]] idi [[Kalgaw nga Olimpiada ti 1908\|1908]] ken [[Kalgaw nga Olimpiada ti 1912\|1912]]. == Heograpia ti ekolohia == [[Papeles:Línea de Wallace.jpg\|thumb\|300px\|Ti [[Linia Wallace]] a mangisina ti [[fauna]] ti '''Australasia''' ken [[Abagatan a daya nga Asia]].]] [[Papeles:Mountcook.jpg\|thumb\|left\|250px\|Ti [[Aoraki / Bantay Cook]] idiay [[Akin-abagatan nga Alpes]] ti [[Baro a Selanda]]]] {{nangruna\|Ekosona ti Australasia}} Manipud ti maysa a perspektio iti [[ekolohia]] pti [[ekosona ti Australasia]] ket mangporma ti naisangayan a rehion nga addaan iti kadawyan a heolohiko ken ebolusionario a pakasaritaan ken ti adu a naisalsalumina a [[mula\|flora]] ken [[ayup\|fauna]]. Iti daytoy a kontesto, ti Australasia ket limitado iti Australia, Baro a Guinea, Baro a Selanda, [[Baro a Caledonia]], ken dagiti kaarruba nga isla, ken mairaman dagiti isla ti [[Indonesia]] maniud iti agpaday a pset ti [[Lombok]] ken [[Sulawesi]]. Ti [[Linia Wallace]] ket mangmarka ti biolohiko a panangisina manipud tiiti [[ekosona ti Indomalaya]] ti tropikal nga [[Asia]] – [[Borneo]] ken [[Bali]] a naisanglad iti lumaud n bangir ti Asia. Ti Australia, Baro a Selanda ken Baro a Caledonia ket pirgis amin dagitoy ti taga-ugma a superkontinente ti [[Gondwana]], a dagiti marka ket makitkita pay laeng idiay [[Probinsia ti Seamount Isla ti paskua]] ken dagiti dadduma pay a heopisikal nga entidad. Dagitoy tallo a masa ti daga ket naisinsinan manipud kadagiti sabali a kontinente, ken manipud kaniada, kadagit inapalabasen a riwriw a tawen. Almin ti Australasia ket makibinningay iti [[flora ti Antartiko]], urayno ti akin-amianan a tropikal nga is-isla ket makibinningay met kadagiti adu a mula iti [[Abagatan a daya nga Asia]]. Ti Australia, Baro a Guinea, ken Tasmania ket naisinsinada pay manipud babaen ti maysa nga ababaw a [[kontinental samang]], ken naisilpoda idi nabab-baba ti lessaad ti baybay kadagiti las-ud ti [[Panawen ti Yelo]]. Makibinningay dagitoy ti agpada a fauna a mangiraman kadagiti mamalia ti [[marsupial]] ken [[monotreme]] ken dagiti billit a [[ratite]]. Ti [[Eucalypt]] ket isu ~~dagit~~dagiti ~~iadu~~adu kayo iti kaaduan a paset ti Australia ken Baro a Guinea. Ti Baro a Selanda ken awan kadagiti patneng a mamalia iti daga, ngem adda met idi kadagiti billit a ratite, a mairaman ti [[kiwi]] ken ti awanen a [[moa]]. Ti ekosona ti Australasia ket mangiraman kadagiti asideg a grupo ti isla, kasla ti [[Wallacea]], ti [[Purpuro ti Bismarck]], [[Is-isla ti Solomon]], ken [[Vanuatu]] ken saan idi dagitoy a dati a paset ti Gondwana, ngem makibinningay met kadagiti adu a pakailasinan dagiti mula ken dagiti ayup iti Australasia. == Dagiti nota == {{Reflist}} == Dagiti nagibasaran == *{{cite web \| last = Richards \| first = Kel \| authorlink = \| coauthors = \| year = 2006 \| url = http://www.abc.net.au/newsradio/txt/s1587644.htm \| title = Australasia \| work = Wordwatch \| publisher = ABC News Radio \| accessdate = 2006-09-30}} == Dagiti silpo ti ruar == {{commons-inline\|Australasia}} {{Dagiti rehion iti lubong}}

Australasia: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision