Kawaw: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m phab:T164230, usaren ti dakkel a letra (via JWB)
m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
Linia 1:
[[Papeles:Kolbenluftpumpe hg.jpg|thumb|Bomba a mangipakita ti kawaw]]
 
Ti '''kawaw''' wenno '''kalawakaw''' ket [[espasio]] nga awanan iti [[banag]]. ThiTi balikas ket nagtaud manipud tiiti Latin a pangilasin iti ''vacuus'' para iti "bakante" wenno "kodapis". Ti maysa nga aproksimasion iti kasta a kawaw ket ti rehion nga addaan ti [[presion]] ti alingasaw a basbassit ngem ti [[presion ti tangatang]].<ref name="chambers">{{Cite book |first=Austin |last=Chambers |year=2004 |title=Modern Vacuum Physics |publisher=CRC Press |location=Boca Raton |isbn=0-8493-2438-6 |oclc=55000526}}</ref> Dagiti pisiko ket kanknayonda a pakitungtungan dagiti nasayaat a resulta ti panagsubok a rumsua iti ''perpekto'' a kawaw, a sagpaminsan laeng a makunkuna iti "kawaw" wenno '''nawaya nga espasio''', ken inus-usar ti termino a '''sangkapaset laeng a kawaw''' tapno mangitudo iti pudno a saan a perpekto a kawaw a kasla ti naar-aramid iti [[laboratorio]] wenno idiay [[akin-ruar a limbang|espasio]]. Ti Latin a termino ti '''''in vacuo''''' ket inus-usar a panangipalawag ti maysa a banag nga adda iti makunkuna a kawaw.
 
Ti ''kasayaat'' iti sangkapaset laeng a kawaw ket asideg nga arngian ti perpekto a kawaw. Dagiti sabali a kapadana, ket ti ab-ababa a [[presion]] ti alingasaw ket kaibuksilanna ti nangat-ngato a kasayaat ti kawaw. Kas pagarigan, iti kadawyan a [[vacuum cleaner|panagdalus a kawaw]] ket makapataud ti makaanay a [[panagsultup]] tapno mapabassit ti presion ti angin babaen ti agarup a 20%.<ref>{{cite book |last=Campbell |first=Jeff |year=2005 |isbn=1-59486-274-5 |page=97 |title=Speed cleaning |url=http://books.google.com/books?id=hqegeIz9dyQC&pg=PA97}} Laglagipen a ti 1 a pulgada ti danum ket ≈0.0025 [[Atmospera (unit)|atm]].</ref> Mabalinmet dagiti nasaysayaat ti kalidadna a kawaw. DagitDagiti ikamarakamara ti [[nangato unay a kawaw]], a kadawyan iti kimika, pisika, ken inhennieria, ket maipaandar iti babab ti maysa a trilion (10<sup>−12</sup>) iti presion ti tangatang (100&nbsp;nPa), ken makaabot iti agarup a 100 partikula/cm<sup>3</sup>.<!--<ref name=Gabrielse />--> Iti [[akin-ruar a limbang]] ket nangatngato pay ti kalidadna a kawaw, nga addaan ti kapada iti bassit unay a bilang dagiti atomo ti hidroheno iti tungngal maysa a natimbeng a kubiko metro.<ref name=tadokoro>{{cite journal
| last=Tadokoro | first=M. | title=A Study of the Local Group by Use of the Virial Theorem
| journal=Dagiti Pablaak ti Astronomiko a Kagimongan ti Hapon
| volume=20 | page=230 | year=1968
| bibcode=1968PASJ...20..230T }} Daytoy a taudan ket mangkarkulo iti densidad ti {{val|7|e=-29|u=g/cm<sup>3</sup>}} para iti Lokal a Grupo> Ti maysa anga [[unit ti atomiko a masa]] ket {{val|1.66|e=-24|u=g}}, para kadagiti agarup a 40 atomo iti tungngal maysa a kubiko metro.</ref> SEgunSegun ti moderno apannakaawata pannakaawat, urayno amin a banag ket maikkatto manipud iti tomo, daytoy ket kankanayonto nga "awan linaon" gapu ti [[panagbaliw-baliw ti kawaw]], [[nangisit nga enerhia]], dagiti raya nga agdaldaliasat a gamma- ken kosmiko, dagiti neutrino, ken kakuyogna dagiti sabali a penomena iti [[kuantum pisika]]. Iti moderno a pisika ti partikula, ti [[kasasaad ti kawaw]] ket naikedkeddeng a kastikas ti [[ground state|baba a kasasaad]] ti banag.
 
T kawaw ket kanknayonen a topiko iti [[pilosopia|pilosopikal]] a debato manipud idi antigo apanawen ti [[Taga-ugma a Gresia|Gresia]], ngem saan met nga imperikal nga inad-adal aginggana idi maika-7 a siglo. Ni [[Evangelista Torricelli]] ket isu ti nagpataud tiiti immuna a laboratorio ti kawaw idi 1643, ken dagiti dadduma pay nga eksperimental a pamay-an ket napadur-as idi a kas resulta kadagiti teoriana iti [[atmosperiko apresion]]. Ti '''torricelliano a kawaw''' ket mapartuat babaen ti panagpunno iti merkurio ti natayag a baso a narikpan iti maysa a gibusna kenkalpasannaken kalpasanna baliktaden daytoy iti maysa a malukong a manglaon ti merkurio.<ref>''Kasano ti Agaramid ti Eksperimenta a Geissler a Tubo'', binulan a Popular Science Pebrero 1919, Di nabilangan a panid, babaen ti Liblibro ti Google: http://books.google.com/books?id=7igDAAAAMBAJ&pg=PT3</ref>
 
Ti kawaw ket nagbalin a naserbi a ramit ti industriindustria idi maika-20 a siglo babaen ti pannakaipayammo dagiti [[inkandesente a bumbilia]] ken dagityi [[tubo ti kawaw]], ken dagiti adu a kita ti teknolohia ti kawaw manipud idin ket mabalinen a magun-od. Ti kabarbaro a panagdur-as ti [[panagbanniaga iti limbang ti tao]] ket nangipaadu ti panagkayat iti impakto ti kawaw iti salun-at ti tao, ken iti sapasap kadagiti porma ti biag.
[[FilePapeles:Apollo Command Service Module in vacuum chamber.jpg|thumb|300px|right|Ti dakkel a [[kamara ti kawaw]]]]
 
== Dagiti nota ==
{{Reflist}}
 
Linia 20:
*{{cite book |title=The Quantum Vacuum: A Scientific and Philosophical Concept, from Electrodynamics to String Theory and the Geometry of the Microscopic World |url=http://books.google.com/books?id=rAEVOLae_FoC&printsec=frontcover |author=Luciano Boi |year=2011 |publisher=Pagmalditan ti Unibersidad ti Johns Hopkins |isbn=1-4214-0247-5}}
 
== Dagiti silpo ti ruar ==
{{Commonscat-inline|Vacuum|Kawaw}}
{{Kontrol ti autoridad}}
 
[[Kategoria:Kawaw| ]]