Charles Darwin: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Ni Darwin ket nagipablaak iti daytoy a teoria nga adda iti di-masungat nga ebidensia para iti ebolusion iti 1859 a librona nga ''[[Iti Punganay dagiti Sebbangan]]'', a nakadaer iti sientipiko a panakailikudan dagiti nasapsapa konsepto iti [[panagbarbaro dagiti sebbangan]].<ref>{{cite book |title=No apay a ti Ebolusion ket Agpayso |last = Coyne |first=Jerry A. |authorlink=Jerry Coyne |year=2009 |publisher=[[Unibersidad ti Oxford University a Pagmalditan]] |location= Oxford |isbn=0-19-923084-6 |page=17 |quote=Iti ''Ti Punganay'', ni Darwin nagited ti sabali a hipotesis pra iti panagrangrang-ay, panagdumaduma, ken daremdem iti biag. Kaaduan iti dayta a libro ket agirepresenta ti ebidensia a daytoy ket saan laeng nga agsuporta iti ebolusion ngem daytoy ket agsuppiat pay iti panagparpartuat. Iti panawen ni Darwin, dagiti ebidensia kadagiti teoriana ket di-masungat ngem saan a kompleto a nakeddeng.}}</ref><ref>{{cite book |title=Dagiti sinaruno ni Darwin |last=Glass |first=Bentley |authorlink=Bentley Glass |year=1959 |publisher=Unibersidad ti Johns Hopkins a Pagmalditan |location=Baltimore, MD |isbn= 0-8018-0222-9|page=iv |quote=Tipanagilawlawag ni Darwin let maysa a nadaeg a sintesis iti ebidensia...maysa a sintesis...a di-masungat a panakaregta ken maawawatan}}</ref> Babaen idi 1870 ti [[sientipiko a komunidad]] ken kaaduan iti sapasap a publiko ket nagawaten ti [[ebolusion a kas teoria ken kinapudno|ebolusion a kas maysa a kinapudno]]. Nupay kasta, adu dagiti kumaykayat kadagiti [[Ti salip iti Darwinismo|kasalisala panangilawlawag]] ken saan nga inggana idi rimsua iti [[moderno nga ebolusionario a sintesis]] manipud idi 1930s aginggana idi 1950 a kaaduan ti naparang-ay a konsenso a no ania ti masna a panagpili ti kangrunaan a mekanismo ti ebolusion.<ref name=JvW>{{Harvnb|van Wyhe|2008}}</ref><ref name=b3847>{{harvnb|Bowler|2003|pp=178–179, 338, 347}}</ref> Iti nabaliwan a porma, ti sientipiko a naiduktalan ni Darwin ket isu ti nagtipon kadagiti teoria dagiti [[siensia iti biag]], a nagipalpalawag ti [[biodibersidad|panagdumaduma iti biag]].<ref>[http://darwin-online.org.uk/biography.html Dagiti Kompleto nga Obra ni Darwin iti Online – Biograpia.] ''darwin-online.org.uk''. Naala idi 2006-12-15<br />{{Harvnb|Dobzhansky|1973}}</ref><ref>A kas maysa a Darwiniano nge eskolar ni Joseph Carroll iti Unibersidad iti Missouri–Est. Ni Louis ket nangikabil idiay pangyunana iti moderno a panakaimaldit manen iti obra ni Darwin: "''Ti Punganay dagiti Sebbangan'' ket adda dagiti naipangpangruna a panakaitunton panangkaskaso tayo. Daytoy ket maysa kadagiti dua wenno tallo a kanngrunaan nga obbra iti amin a panawen kadagiti obobra a maipammakasapulan ken agnanayon a mangbalbaliw ti panakita tayo iti lubong...Daytoy ket naipagrinnason iti naikaykaysa a nainget a pannakaitunos ngem daytoy pay ket nasayaat a naibitla, naikammapanunotan a maipalpalawagan, ken retotika a di-masungat." {{cite book |title=Iti punganay dagiti sebbangan babaen iti masna a panagpili |editor=Carroll, Joseph |year=2003 |publisher=Broadview |location= Peterborough, Ontario|isbn= 1-55111-337-6|page=15 |url= }}</ref>