Estados Unidos iti Amerika: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

|image_flag = Flag_of_the_United_States_Flag of the United States (Pantone).svg

|GDP_PPP_per_capita = $48,147<ref name="IMF_GDP" />

|GDP_nominal = $15.065 trilion<ref name="IMF_GDP" />

|GDP_nominal_per_capita = $48,147<ref name="IMF_GDP" />

|Gini_ref = <ref>{{cite web|title=OECD Income Distribution Database: Gini, poverty, income, Methods and Concepts|url=http://www.oecd.org/els/soc/income-distribution-database.htm|website=Organisation for Economic Co-operation and Development}}</ref><ref>{{cite web|title=Global inequality: How the U.S. compares|url=http://www.pewresearch.org/fact-tank/2013/12/19/global-inequality-how-the-u-s-compares/|website=Pew Research}}</ref><ref>{{cite web|title=Income Distribution and Poverty : by country -– INEQUALITY|url=http://stats.oecd.org/index.aspx?queryid=46189|website=OECD}}</ref>

|demonym = Amerikano/Amerikana

Ti '''Estados Unidos iti Amerika''' ({{lang-en|United States of America}}), wenno kaadduan ket masao nga "Amerika" laeng, ket pagilian a pederal a naibatay ti linteg a republika, mabirukan iti tengnga ti kontinente ti [[Amianan nga Amerika]], a naisadagan dagiti 48 a kontinental nga estado ken [[Washington, D.C.]], a kapitoliona, ket naisadagan pay a nagbaetan ti [[Taaw Pasipiko]] ken [[Taaw Atlantiko]], nabeddengan ti [[Kanada]] iti amianan ken [[Méhiko]] iti abagatan. Ti estado iti [[Alaska]] ket adda idiay amianan a laud iti kontinente, nga addaan tiiti Kanada iti daya ken [[Rusia]] iti laud, iti ballasiw ti [[Nailet a Baybay Bering]]. Ti estado iti [[Hawaii]] ket maysa a [[purpúro]] idiay tennga a Pasipiko. Daytoy a pagilian ket addaan pay kadagiti territoriona idiay Pasipiko ken [[Karibe]]. Limapulo nga estado ti mangbukbukel daytoy a pagilian, saan a nairaman kadagiti dadduma a teritoriona.

Iti 3.79 kuadrado milia (9.83&nbsp;riwriw km²) ken addaan tiiti sumurok a 312 riwriw a tattao, ti Estados Unidos ket isu ti maika-3 wenno maika-4 a kadakkelan a pagilian iti dagup a kalawa ti dagana, ken ti maika-3 a kadakkelan baben ti kalawa ti daga ken bilang dagiti umili. Daytoy ket maysa kadagiti kaaduan ti sabsabali nga etnisidad ket sabsabali a kultura a pagilian, ti nagbanagan daytoy ti kaaduan a panag-imigrasion manipud kadagiti sabsabali a pagilian.<ref name="DD">Adams, J. Q., ken Pearlie Strother-Adams (2001). ''Dealing with Diversity''. Chicago: Kendall/Hunt. {{ISBN|0-7872-8145-X}}.</ref>Ti ekonomia ti Estados Unidos ket isu ti kadakkelan a nailian nga ekonomia iti lubong, nga addan ti nakarkulo a 2011[[GDP]] iti $15.1 trilion.

[[Dagiti patneng a tattao iti Kaamerikaan|Dagiti patneng a tattao]] ket nagtaudda manipud kadagiti [[dagiti Paleo nga Indio]] nga asino dagitoy ket naggapuda idiay [[Pagtaengan dagiti Amerika|Asia]] a nagnaedanda iti ribribo a taw-tawen nga ti tattan ket ti kangrunaan a daga ti Estados Unidos. Daytoy a [[Dagiti patneng nga Amerikano iti Estados Unidos|bilang dagiti umili a patneng nga Amerikano]] ket nalatak a nakissayan babaen kadagiti saksakit ket gubgubat kalpasan ti panagkolonia ti Europa. Ti Estados Unidos ket naibangon babaen kadagiti [[Sangapulo ket tallo a Kolonia]] a mabirukan iti [[Daya nga Aplaya iti Estados Unidos]]. Idi [[Hulio 4]], [[1776]] ket nagisayasay da ti [[Panagyebkas ti Estados Unidos iti Panagwaywayas]], a daytoy ket nagparangarang ti [[kinabukod a panagturay]] ken ti pannakaipatakder ti panagtintinnulongan a kappon. Dagiti nagsuppiat nga estado ket inabakda ti [[Imperio a Britaniko]] iti [[Rebolusionario a Gubat ti Amerika]], daytoy ti immuna a nagballigi iti kolonia a gubat iti panagwaywayas.<ref>Dull, Jonathan R. (2003). "Diplomasia iti Rebolusion, aginggana ti 1783", p. 352, chap. iti ''Ti Kadua ti Amerikano a Rebolusion'', ed. Jack P. Greene and J. R. Pole. Maiden, Mass.: Blackwell, pp. 352–361. {{ISBN|1-4051-1674-9}}.</ref> Ti agdama a [[Batay-linteg ti Estados Unidos]] ket naampon idid Septiembre 17, 1787; ti panakatalgedan na iti sumaganad a tawen ket pinakabaelan na dagiti estado a paset iti nagkaykaysa a republika nga addaan tiiti napigsa a tengnga a gobierno. Ti [[Pateg dagiti Karbengan]], ket naglaon kadagiti sangapulo a [[Listaan dagiti pannakapasayaat ti Batay-linteg iti Estados Unidos|a pannakapasayaatan ti Batay-linteg]] nga ag-garantia kadagiti kaaduan a [[Dagiti nakaisugud ken naikalintegan a karbengan|nakaisugud ken naikalintegan a karbengan]], ket napatalgedan idi 1791.

Idi 1507, maysa nga Aleman a managararamid ti mapa nga agnagan ti [[Martin Waldseemüller]] ket nagaramid ti mapa iti lubong nga nainagananna ti Akinlaud a Hemisperio iti "[[Amerika]]" nainaganan daytoy iti maysa nag Italino a managsukisuk ken managararamid ti mapa a ni [[Amerigo Vespucci]].<ref>{{cite news|url=http://www.usatoday.com/news/nation/2007-04-24-america-turns-500_N.htm?csp=34|title=Dagiti kartograpo ket inkabilda ti 'Amerika' iti Mapa idi napalabas a 500 a tawtawen|work=USA Today|date=2007-04-24|accessdate=2008-11-30}}</ref>Ti akinsakbay kadagiti kolonia ti Britania ket inus-usar da daytoy baro a nagan ti pagilian idi 1776 a [[Panagyebkas ti Estados Unidos iti Panagwaywayas|panagirangarang ti panagwaywayas]], "ti nagtutunos a Panagyebkas kadagiti sangapulo ket tallo a nakkaykysa nag Estado iti Amerika".<!--Saan nga ipadakkel ti letra ti "nagkaykaysa" ditoy: naipabassit a letra idiay Panagyebkas--><ref>{{cite web|url=http://www.archives.gov/exhibits/charters/charters.html|title=Ti Dokumento ti Linteg ti Wayawaya|publisher=Nailian nga Arkibo|accessdate=2007-06-20}}</ref>Idi Nobiembre 15, 1777, ti [[Maikadua a Kontinental a Kongreso]] ket inampon na ti [[Dagiti Artikulo iti Konpederasion]], a nangisao, "Ti Patakder iti daytoy a Konpedarasion ket isunto ti "Ti Estados Unidos iti Amerika". Ti Pranko-Amerikano a tul-tulag iti 1778 ket nag-usar ti "Estados Unidos iti Amianan nga Amerika", ngem manipud idi Hunio 11, 1778, ti "Estados Unidos iti Amerika" ket ti nausar kadagiti [[Dagiti kuenta iti pannagsukat|kuenta iti pannagsukat]] iti daytoy a pagilian, ken nagbalin nga opisial daytoy manipud idin.<ref>{{cite web|author=McClure, James|url=http://www.ydr.com/ci_9569289|title=Pangyuna: Ti Suppiat nga 'Umuna a Kapitolio' |publisher=YDR.com|date=2008-06-12|accessdate=2010-07-26}}</ref>

Ti panangisao nga "Estados Unidos" ket kasisigud idi a natrato a kas adaduad-adu ngem maysa a kas ti, "dagiti Estados Unidos ket"—a nairaman iti [[Maikasangapulo ket tallo a Panagpasayaat ti Batay-linteg ti Estados Unidos]], a napasingkedan idi 1865. Daytoy ket kadaywan a nagbalin a natroto a kas maymaysa laeng a ks ti, "ti EStados Unidos ket"—kalpasan ti gibus iti Sibil a Gubat. Ti maymaysa aporma ket pagalagadan tattan; ti ad-adu ngem maysa a porma ket naibati iti idioma a "dagitoy Estados Unidos".<ref>{{cite web |url= http://itre.cis.upenn.edu/~myl/languagelog/archives/002663.html |author=Zimmer, Benjamin |date=Nobiembre 24, 2005 |title=Ti Biag Kadagitoy, Uh, Daytoy Estados Unidos |publisher=Unibersidad ti Pennsylvania—Listaan ti Pagsasao |accessdate=Pebrero 22, 2008}}</ref>

Ti ekolohia ti Estados Unidos ket naikapnunotan a "[[megadibersio a pagpagilian|megadibersio]]": agarup a 17,000 a sebbangan dagiti [[vascular a mulmula]] oket rumsua iti kasigkay nga Estados Unidos ken Alaska, ken sumurok a 1,800 a sebbangan dagiti [[agsabsabong a mula]] ket mabirukan idiay Hawaii, ken bassit kadagitoy ti rumsua idiay kangrunaan a daga.<ref>{{cite web |author= Morin, Nancy |url= http://www.fungaljungal.org/papers/National_Biological_Service.pdf |title=Dagiti vascular a Mulmula iti Estados Unidos |publisher= Serbiso ti Nailian a Biolohiko |work=Mulmula |accessdate=Oktubre 27, 2008}}</ref> Ti Estados Unidos ket pagtaengan kadagiti ad-adu ngem 400 a sebbangan ti mamalia, 750 billit, ken 500 reptilia ken ampibio.<ref>{{cite web |url= http://www.sdi.gov/curtis/TxTab4x1.html |title= Sangalubongan a Kamudingan dagiti Napilia Patneng a Mula ken Sebbangan ti Ayup iti Estados Unidos |publisher=Grupo ti SDI |date=Pebrero 9, 2001 |accessdate=Enero 20, 2009}}</ref> Agarup a 91,000 a sebbangan ti insekto ket nainagananen.<ref>{{cite web |url= http://www.si.edu/Encyclopedia_SI/nmnh/buginfo/bugnos.htm |title=Dagiti Bilang ti Insekto (Dagiti Sebbangan ken Agmaymaysa) |publisher=Instituto ti Smithsonia |accessdate=Enero 20, 2009}}</ref> Ti [[Tignay ti Nadangran a Sebbangan]] iti 1973 ket mangsalaknib kadagiti naipangta ken nadangran a sebbangan ken dagiti pagtaenganda, a dagitoy ket palpaliiwen ti [[Serbiso ti Ikan ken Kaatapan ti Estados Unidos]]. Adda dagiti sangapulo ket walo a [[Listaan dagiti lugar iti Sistema ti Nailian a Parke ti Estados Unidos|nailian aparke]] ken ginasot kadagiti sabali pay a tinartarapato ti pederal a parke, kabakiran, ken [[langalang]] a luglugar.<ref>{{cite press release |url= http://home.nps.gov/applications/release/Detail.cfm?ID=639 |title=Ti Nailaian a Serbisio ti Parke ket Nagirangarang ti Panakainayon ti Dua a Baro a Unit |publisher=Nailian aSerbisio ti Parke |date=Pebrero 28, 2006 |accessdate=Hunio 13, 2006}}</ref> No mairaman amin dagitoy, ti gobierno ket agtagikua iti 28.8% iti kadakkel a lugar ti pagilian.<ref name=FL>{{cite web |url= http://johnshadegg.house.gov/rsc/Federal%20Land%20Ownership--May%202005.pdf |title=Pederal a Daga ken dagiti Patakder a Panagtagikua |publisher=Komite ti Republikano a Panagadal |date=Mayo 19, 2005 |accessdate=Marso 9, 2009}}</ref> Kaaduan kadagitoy ket [[nasalakniban alugar|nasalakniban]], ngem adda dagiti naipaupa para iti panagkulukol ti lana, panagmina, panagtarikayo, wenno panagrantso ti baka; Ti 2.4% ket maus-usar para kadagiti militar a kapanggepan.<ref name=FL />

Dagiti estado ket buklen ti nawatiwat a masa ti daga ti Estados Unidos; dagiti sabali pay a dua a lugar a naipanunutan nga importante a paset iti daytoy a pagilian ket dagiti Distrito iti Columbia, ti [[pederal a distrito]] nga adda ditoy ti pakabirukan ti kapitolio ti Washington; ken ti [[Palmyra Atol]], a daytoy ket awan dagiti agtaeng ngem [[Dagiti teritorio iti Estados Unidos|nainkorporado a teritorio]] idiay taaw Pasipiko. Ti Estados Unidos ket agtagikua pay kadagiti nagruna a teritorio ti ballasi-taaw: ti [[Puerto Rico]] ken ti [[Is-isla ti Birhen ti Estados Unidos]] idiay Karibe; ken [[Amerikano a Samoa]], [[Guam]], ken ti [[Akin-amianan nga Is-isla ti Mariana]] idiay Pasipiko.<ref>Kitaen ti 8 U.S.C. § &nbsp;1101(a)(36) ken 8 U.S.C. § &nbsp;1101(a)(38) Pederal a Kodigo ti Estados Unidos, Tignay ti Imigrasion ken Panakilian. {{USC|8|1101a}}</ref> Dagiti naipasngay kadagiti nangruna a teritorio (malaksid ti Amerikano a Samoa) ket agtagikuada ti [[Karbengan ti panakaipasngay a pannakaumili iti Estados Unidos|panakaumili iti Estados Unidos]].<ref>{{cite web| url = http://www.senate.gov/reference/resources/pdf/RL30527.pdf| title = Panagbutos ti Presidente idiay Estados Unidos: Maysa a Pangyuna (Panid 7)| accessdate = Enero 18, 2010| date = Abril 17, 2000| publisher = Serbiso ti Kongresional a Panagsukisok ti Estados Unidos}}</ref> Dagiti umili ti Amerika nga agtaeng kadagitoy a teritorio ket adda dagiti karbengan ken responsibilidad a kapadpada dagiti umili nga agteng kadagiti estado; nupay kasta, isuda ket malaksid kadagiti pederal a panagbuis ti matgedan, saan a makabutos para iti presidente, ken adda laeng ti [[Delegado (Kongreso ti Estados Unidos)|saan a makabutos a pannakabagi iti Kongreso ti Estados Unidos]].<ref>Raskin, James B. (2003). ''Pangsuppiat ti Demokrasia: Ti Kangatuan a Korte Vs. ti Amerikano a Tattao''. Londres ken Nueva York: Routledge, pp. 36–38. {{ISBN|0-415-93439-7}}.</ref>

Idi 1492, ti [[Henoba|Henobes]] nga ekplorador a ni [[Christopher Columbus]], nga adda ti kontrata ti balangat ti Kastila, ket nakaabut kadagiti adu nga is-isla ti Karibe, a makaaramid daytoy ti [[immuna a panaginnasideg (antropolohia)|immuna a panaginnasideg]] kadagiti patneng a tattao. Idi April&nbsp;2, 1513, ti maysa aKastila a konkistadorkongkistador a ni [[Juan Ponce de León]] ket simmanglad ti tinawtawaganna a ti "[[Pakasaritaan iti Florida|La Florida]]"—ti immuna a nadokumentoan a isasangpet ti agbalinton a ti kangrunaan nga adda iti Estados Unidos. Dagiti natalinaedan ti Kastila a rehion ket sinaruno babaen dagiti tatta nga aldawen a [[abagatan a laud ti Estados Unidos]] a nakawis kadagiti rinibo manipud iti Mehiko. Dagiti Pranses nga agkomkomersio ti nalamuyot a dutdot ket nangibangonda kadagiti baro a pagpuestoan ti [[Baro a Pransia]] ti lawlaw ti Nalatak a Danaw; Ti Pransia ket timmunton kadagiti kaaduan a kaunegan ti Amianan nga Amerika, aginggana idiay Golpo iti Mehiko. Dagiti immuna a nagballigi a nagtalinaedan dagiti Ingles ket dagiti [[Kolonia iti Virginia]] idiay [[Jamestown, Virginia|Jamestown]] idi 1607 ken ti [[Plymouth a Kolonia]] dagiti [[Peregrino (Plymouth a Kolonia)|Peregrino]] idi 1620. Ti 1628 a panagdokumento babaen ti linteg ti [[Luek ti Massachusetts a Kolonia]] ket nagbanagan kadagiti adu nga allon ti panagakar; babaen idi 1634, ti [[New England]] ket pagtaenganen babaen dagiti 10,000 a kaadu dagiti [[Puritano]]. Ti nagbaetan ti naladaw a panawen ti 1610 ken ti Amerikano a Rebolusion, agarup a 50,000 a naibalbalud ket naipan kadagiti Amerikano a kolonia ti Britania. Iti rugi ti 1614, dagiti Danes ket tinalinaedanda ti baba ti [[Karayan Hudson]], a mairaman ti [[Baro nga Amsterdam]] idiay [[Manhattan|Isla ti Manhattan]].

Idi 1674, dagiti Danes ket insinada dagiti teritorioda nga Amerikano iti Inglatera; ti probinsia iti [[Baro nga Olanda]] ket pinanaganan idi ti New York. Adu kadagiti baro nga imigrante, nangnangruna [[Pakasaritaan iti Akin-abagatan nga Estados Unidos|ti Abagatan]], ket nakontrato nga agserserbi a dagitoy ket dua a pagkatlo kadagiti amin nga imigrante ti Virginia ti nagbaetan ti 1630 ken 1680.<ref>Russell, David Lee (2005). ''Ti Amerikano a Rebolusion kadagidiay Akin-abagatan a Kolonia''. Jefferson, N.C., ken Londres: McFarland, p. 12. {{ISBN|0-7864-0783-2}}.</ref> Babaen idi buelta ti maika-18 a siglo, dagiti [[Panagtagabu iti Estados Unidos a Kolonia|Aprikano a tagabu]] ket nagbalbalinen a ti kangrunaan a taudan iti napiansaan a panagtrabaho. Iti 1729 a panagbingbingay [[dagiti Carolina]] ken ti 1732 a panagkolonia iti [[Georgia (Estado iti Estados Unidos)|Georgia]], dagiti [[Dagiti Sangapulo ket tallo a Kolonia|sangapulo ket tallo a kolonia ti Britaniko]] a dagitoy ket ti nagbalin nga Estados Unidos ket napabangonda. Amin dagitoy ket adda ti lokal a gobierno a mabalin ti agbutos para kadagiti kaaduana anawaya a tao, ti panagpaadu to panaruknoy iti taga-ugma a [[karbengan dagiti IngglesIngles a tao]] ken ti maysa a kapanunutan iti bukod a panagturay ket nagparugso ti panagsuporta ti republikanismo. Amin dagitoy ket nanglegado ti [[komersio ti Aprikano a tagabo]]. Ti kaadu ti gatad dagiti naipasngay, nababa agatad ti pnakatay, ken ti agtaltalinaed nga imigrasion, ti populasion ti kolonia ket napardas a dimakkel. Ti tignay a [[Kristiano a panagpabaro]] iti panawen ti 1730 ken 1740s a naamammoan a kas ti [[Immuna a Nalatak a Panagriing|Nalatak a Panagriing]] ket nagsungrod ti panagayat iti relihion ken relihioso a panagwaya. Iti [[Pranses ken Indiano a Gubat]], dagiti puersa ti Britaniko ket tiniliwda ti Kanada manipud kadagiti Pranses, ngem ti [[prankopono]] a populasion ket nabati a naisina babaen ti politiko manipud kadagiti akin-abagatan a kolonia. No saan a mairaman dagiti [[Dagiti patneng nga Amerika iti Estados Unidos|Patmeng nga Amerikano]] (nadayeg nga ammo kas dagiti "Ameriko nga Indiano"), a dagitoy ket naipatpatalaw, dagita a sangapulo ket tallo a kolonia ket adda idi ti populasion iti2.6&nbsp;a riwriw idi 1770, agarup a maysa a pagkatlo iti Britania; gangani maysa iti lima nga Amerikano ket dagiti nangisit a tagabu.<ref>Blackburn, Robin (1998). ''Ti Panagaramid ti Baro a Lubong ti Panagtagabu: Manipud ti Barok aginggana ti Moderno, 1492–1800''. Londre ken Nueva York: Verso, p. 460. {{ISBN|1-85984-195-3}}.</ref> Ngen [[Awan ti panagbuis nga awan ti pannakabagi|ngem suheto ti Britaniko a panagbuisn]], dagiti kolonia nga Amerikano ket awananda ti pannakabagi iti [[Parlamento iti Gran Britania]].

Ti Estados Unidos ket isu ti kadaanan a sibibiag a [[pederasion]] iti lubong. Daytoy ket maysa a [[batay-linteg a republika]] ken [[representatibo a demokrasia]], "a ti [[pangturay ti kaaduan]] ket timnemplado babaen ti [[karbengan dagiti minoridad]] a sinalakniban babaen ti [[Linteg iti Estado sUNidos|linteg]]".<ref>Scheb, John M., ken John M. Scheb II (2002). ''Pangyuna ti Amerikano a Sistema ti Legado''. Florence, KY: Delmar, p. 6. {{ISBN|0-7668-2759-3}}.</ref> Ti gobierno ket timtimbengan babaen ti sistema a [[panagsisina dagiti bileg|panagkita ken gantingan]] nga inpalpalawagan babaen ti Batay-linteg nti Estados unidos, a daytoy ket agserbi a kas ti kangatuan a legado a dokumento iti daytoy a pagilian.<ref>{{cite web | url=http://www.senate.gov/civics/constitution_item/constitution.htm | title=Batay-linteg iti Estados Unidos | publisher=Ti Opisina iti Sekretario iti Senado | work=Ti Opisina iti Sekretario iti Senado | accessdate=Pebrero 11, 2012 | author=Killian, Johnny H.}}</ref> Iti [[Pederalismo#Estados Unidos|Amerikano a pederalista a sistema]], dagiti umili ket kadawyan a suheto dagiti [[Politikal apanakabingbingay iti Estados Unidos|tallo nga lessaaad itigobierno]], pederal, estado, ken lokal; dagiti rebbeng ti [[Lokal a gobierno iti Estadoso Unidos|lokal a gobierno]] ket kadawyan a a biningbingay ti nagbaetan ti [[Kondado (Estados Unidos)|kondado]] ken ti munisipio a gobierno. Iti gangani amina kaso, dagiti ehekutibo ken lehislatibo nga opisial ket mabutosan babaen ti maysa nga [[adaduad-adu ngen maysangemmaysa a sistema ti panagbutos|adaduad-adu ngem maysa a panagbutos]] dagiti umili babaen dagiti distrito. Awan ti [[maibagay a pannakabagi]] iti lessad a pederal, ken wan unay kadagiti nababbaba a lessaad.

Ti Kamara dagiti Pannakabagi ket addaanda kadagiti 435 nga agbutbutos a kamkamemng, ti tunggal maysa ket agreprepresenta ti maysa a [[kongresional a distrito]] para iti dua a tawen a panagturay. Dagiti tugaw ti kamara ket dagiti [[Kongresional a panakbingay ti Estados Unidos|pannakabingay]] kadagiti estado babaen ti populasion iti tunggal sangapulo a tawen. A kas ti [[Senso ti Estado sUnidos, 2000|2000 a senso]], pito kadagiti estado ket addaanda ti kabassitan a maysa a panankabagi, bayat a ti California, ti kaaduan ti populasion nga estado, ket addan ti limapulo ket tallo. Ti Senado ket addaan dagiti 100 a kameng nga titunggal maysa nga estado ket addaan tiiti dua a senador, a nabutosan [[iti sapasap]] iti innem a tawen a panagturay; maysa apgkatlo kadagiti tugaw ti Senado ket agbalin a mabutosan iti tunggal maysa a sabali a tawen. Ti presidente ket agserbi ti uppat a tawen a panagturay ken saa amabalin a mabutosan [[Patingga ti panagturay iti Estados Unidos|iti adaduad-adu ngen dua]]. Ti presidente ket [[Panagbutos ti presidente iti Estados Unidos|saan a mabutosan ti dagus a panagbutos]], ngem babaen ti saan a dagus [[Elektoral a Kolehio ti Estados Unidos|elektoral a kolehio]] a sistema a dagiti mangikeddeng a butos ket mabingbingay kadagiti estado ken ti [[Distrito iti Columbia]]. Ti Kangatuan a Korte, nga indauloan babaen ti [[Pangulo a Hustisia iti Estados Unidos]], ket addaan tiiti siam a kameng, nga asserbi iti amin a panawen ti panagbiagda.

|[[Papeles:Panorama_clip3Panorama clip3.jpg|thumb|right|245px|Siudad ti New York, New York]]

{| {{Mayat a Lamisaan}} style="text-align:right; margin-left:60px width=50% border="1" cellspacing="0" cellpadding="2""

|-

| 1. ||align=left | [[Ciudad ti New York|Ciudad ti New York]], New York]] || 8,168,388 || [[Amianan-daya iti E.U.]]

|-

<br clear=left />

== Relehion ==

|-

|align=left style="text-indent:40px"| Kristiano -– saan naginagan iti simbaan

|align=left style="text-indent:40px"| Protestante -– saan naginagan ti simbaan

|align=left style="text-indent:40px"| [[Episkopal]]iano/[[Anglikanismo|Anglikano]]

<br clear=all />

Ti Espaniol ket kadakkelan a minoridad a pagsasao, aggapu gamin kadagiti managbaniaga iti [[Latino nga Amerika]] ken iti pakasaritaan a dakkel a paset ti Amerika idi, kas agpaabagatan ken agpalaud, ta isuda idi ket bagi ti [[Méhiko]] (a nagbagi ti Espania). Sa maysa pay, Espaniol iti umuna nga pagsasao ti [[Puerto Rico]], teritorio ti Estados Unidos.

== Kultura ==