Pamilia ti pagsasao: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m phab:T164230, usaren ti dakkel a letra (via JWB)
m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
Linia 1:
[[Papeles:Primary Human Language Families Map.png|550px|thumb|Dagiti kangrunaan a pamilia ti pagsasao iti lubong (ken dagiti dadduma a kaso dagiti grupo dagiti pamilia).]]
 
Ti '''pamilia ti pagsasao''' ket isu ti grupo dagiti [[pagsasao]] a maikabagian babaen ti [[Henetiko (lingguistika)|tinaudan]] manipud tiiti maysa a puonan, a tinawtawagan ti [[proto-pagsasao]] iti dayta a pamilia, Titi termino a 'pamilia' ketnagtaudket nagtaud manipud tiiti [[puonan a modelo]] iti taudan ti pagsasao iti [[naipakasaritaan a liguistikalingguistika]], nga agus-usar tiiti insasao a mangpada kadagiti pagsasao ti tao iti bilolohiko a [[puonan ti pamilia]], wenno iti maysa a sun=marsarunosumarsaruno a panagbalbaliw, iti sebbanagnsebbangan iti maysa a [[pilohenetiko a puonan]] iti ebolusionario a [[taksonomia (biolohia)|taksonomia]]. Awan ti pudno a biolohiko a pannkaikabagianpannakaikabagian a baetan dagiti agsasao a maibagbaga iti daytoy nga insasao.
 
Manipud idi 2009, ti [[SIL Ethnologue]] ketnangikatologo kadagiti 6,909 a sibibiag a pagsasao.<ref>[http://www.ethnologue.com/ "Ethnologue: Dagiti pagsasao iti lubong, Maika-16 nga edision"]. Naala idi 8 Hunio 2010, {{ISBN|978-1-55671-216-6}}</ref> Ti "sibibiag a pagsasao" ket isu ti nawatiwat a naus-usar a kas nangruna a porma iti pannakisinnarita babaen ti naisangayan a grupo dagiti sibibiag a tao. Ti apag-isu a bilang dagiti sibibiag a pagsasao ket aggigiddiat manipud tiiti 5,000 aginggana ti 10,000, segun ti sapasap a kasayaat ti panangipalplawagpanangipalpalawag ti maysa a tao iti "pagsasao", ken iti maysa a naisangayan no kasano ti panangidasig kadagiti [[dialekto]]. Adu pay dagiti [[Ipapatay ti pagsasao|natayen]] ken [[Awanen a pagsasao|awanen]] a pagsasao.
 
Ti pannkaikamengpannakaikameng dagiti pagsasao iti isu met laeng a pamilia ti pagsasao ket maipatakder babaen ti [[komparatibo a lingguistika]]. Dagiti [[anak a pagsasao]] ket naibagbaga nga adda dagiti henetiko wenno henelohiko a pannkaikabagianpannakaikabagian; ti immuna a termino a naibagbaga ket ad-adu a moderno , bayat a ti naudi a naibaga ket ad-adu a tradisional.<ref>{{cite book|title=Dagiti lektura ti siensia ti pagsasao: a naibagbaga idiay Naarian apatakder ti Royal Gran Britania idi Abril, Mayo ken Hunio, 1861|first=Max |last=Müller|location=Londres|publisher=Longman, Green, Longman ken ni Roberts|year=1862|
edition=3rd|page=216|quote=Ti henelohiko a pannakaidasig kadagiti nakaipatakderan dagiti pagsasao nga Aryano, a nakitkita tayo, iti asideg a panangipada iti gramatiko a panagilasinpanangilasin iti tunggal maysa;....}}</ref> Ti ebidensia ti linguistiko a [[Henetiko a pannakaikabagian (lingguistika)|pannakaikabagian]] ket makita iti mapalpaliiw a pakabingayan a panakailasin a saan a naigupit iti [[pannakaiyasideg ti pagsasao|panagbulod]].
Ti henelohiko a pannkaikabagianpannakaikabagian dagiti pagsasao nga adda ket makibinningayda ti pannkatalinaaypannakatalinaay, dagitoy dagitilangadagiti langa iti proto-pagsasao a saan a maipalawag babaen ti pannakairana wenno [[binulod a balikas|panagbulod]]. Ti pannkaikamengpannakaikameng iti maysa a sanga wenno grupo iti kaunegan ti pamilia ti pagsasao ket nabangon babaen dagiti pakibingayan a panagbaparo, isu daytoy dagiti sapasap a langa kadagitoy a pagsasao a mabirukan iti sapsap a puonan iti intero a pagsasao. Kas pagarigan, [[dagiti Hermaniko a pagsasao]] ket dagitoy ti "Hermaniko" a nakibinningay ti bokabulario ken dagiti gramatiko a langa a naipampamattian nga adda iti [[Proto-Indo-Europeano a pagsasao]]. Dagitoy a langa ket naipammatian a dagiti baro nga panagpabaro a napasamak iti [[Proto-Hermaniko]], ti tinaudan ti Proto-Indo-Europeano nga isu idi ti tinaudan kadagiti amin a Hermaniko a pagsasao.
 
== Dagiti nota ==
{{Reflist}}
 
== Dagiti silpoakinruar tia ruarsilpo ==
* [http://www.ethnologue.com/web.asp Etnologo]