Narvacan: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m panangiletra (via JWB)
m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
Linia 9:
| nickname =
| motto =
| image_map = Ph_locator_ilocos_sur_narvacanPh locator ilocos sur narvacan.png
| pushpin_label_position =
| coordinates = {{coord|format=dms|region:PH_type:adm2nd|display=inline,title}}
Linia 40:
Ti '''Narvacan''' ket maysa a maikadua a [[Dagiti ili ti Filipinas#Klase ti matgedan|klase]] nga [[Dagiti ili ti Filipinas|ili]] iti [[Dagiti probinsia ti Filipinas|probinsia]] ti [[Ilocos Sur]] iti [[Filipinas]].
 
== Dagiti baranggay ==
 
Ti Narvacan ket nabennebenneg iti 34 a [[baranggay|barbaranggay]].<ref name=NSCB />
 
{{binnatong|kadakkel=30|
Linia 81:
}}
 
== Pakasaritaan ==
Ti Narvacan ket naduktalan idi babaen ti ekspedisionario a puersa ti Kastila a naipatulod manipud idiay [[Vigan]] babaen ti opisial ti militar ken nabigador a ni [[Juan de Salcedo|Kapitan Juan de Salcedo]]. Dagiti puersa ti Kastila ket narakrak ti barkoda iti igid ti pantar ti ili. Idi isalsalakan babaen dagiti umili, sinaludsod dagiti Kastila no ania ti nagan ti lugarda. Ti insungbat met ti daulo ti ili iti [[Pagsasao nga Ilokano|Ilokano]] ket babaen ti panagsaludsod kadagiti Kastila iti "Nalbakan?". Inpagpagarup met dagiti Kastila a daytoy ti sungbat ti saludsodda, manipud idin ti lugar ket naaw-awaganen a kas ti Narvacan.
 
Ginayyen ni Salcedo ti bassit a tribu dagiti patneng a tattao ti ginget a nagtataeng iti lugar bayat a dagiti Kastila ket nangipatakderda iti ili idi 1576. Kas paset ti moderno nga ili, ti parokia ti Romano Katoliko ket binagon idi babaen ti relihioso nga urnos dagiti [[Agostino]] idi 25 Abril 1587. Ti parokia ti Narvacan ket agbalinto a maysa kadagiti immuna a parokia ti Romano Katoliko iti agdama a probinsia ti [[Ilocos Sur]].
 
Ti Narvacan ket naurnos idi babaen kadagiti tradision iti naarian a gobierno ti Espania. Ti naarian a pamilia ti [[Kamara ti Habsburg|Habsburg]] ket nagserbida idi a kas daulo ti estado nga isuda met ti nangidutok kenni Santiago de Vera a kas Presidente ti ''Royal Audiencia'' – ti gobernador ti rehion a pakabirukan ti Narvacan. Idi 1589, ni Gobernador Vera ket indutokna ni Nicolas de Figueroa a kas ti immuna nga ''Encomendero de Narvacan'' – kangrunaan nga administrador ti ili ken dagiti kaarubanakaarrubana iti sistema ti [[encomienda]]. Ti papelna ket kanungpalan a nagbalin iti opisina iti [[alcalde]].
 
== Demograpia ==
{{Pakasaritaan dagiti populasion
| title= Senso ti populasion ti Narvacan
| percentages = pagr
Linia 100:
| 2010|42803
| 2015|44006
| source= Opisina ti Nailian nga Estadistika<ref name=NSO />LWUA<ref>{{cite web |title=Probinsia ti Ilocos Sur |url=http://122.54.214.222/population/MunPop.asp?prov=ILS&province=Ilocos%20Sur |work=Datos ti Populasion ti Ili |publisher=Dibision ti Panagsukisok ti LWUA |accessdate=26 Hunio 2014}}</ref>
}}
 
Dagiti umili ti Narvacan ket kaaduan a Romano Katoliko. Adda met dagiti minoridad a [[Metodismo|Metodista a Kristiano]]. Ti pagsasao ti ili ket [[Pagsasao nga Ilokano|Ilokano]].
 
== Ekonomia ==
Mabirukan daytoy iti lumaud a pantar ti isla ti [[Luzon]], ti Narvacan ket mabirukan iti [[ginget]] a napalikmutan dagiti bantay. Ti nalames a rehion nga addaan tiiti nalamiis ken kalalainganna a tropikal a klima, dagiti kangrunaan nga apit ti Narvacan ket [[mais]], [[kapas]], [[anyil]], [[pagay|bagas]], [[unas]] ken [[tabako]].
 
== Listaan dagiti dati a mayor ==
Idi las-ud ti turay dagiti Kastila, ti munisipal a gonierno ket indauluan idi babaen ti ''Gobernadorcillos''. Ti titulo ti ehekutibo a daulo ti ili, nupay kasta, daytoy ket nagbalin kadagiti ''Kapitan'', Presidente Militar, Alcalde Mayor, Mayor Militar, ken Mayor ti ili.
 
* 1876 – 18801876–1880 Kapitan Guillermo Bautista
* 1880 – 18821880–1882 Kapitan Manuel Damasco
* 1882 – 18841882–1884 Kapitan Alejo Conde
* 1884 – 18861884–1886 Kapitan Laya
* 1886 – 18881886–1888 Kapitan Mariano Zarsuza
* 1888 – 18901888–1890 Kapitan Pedro Roldan
* 1890 – 18921890–1892 Kapitan Rufino Bañez
* 1892 – 18941892–1894 Kapitan Medio Jacob
* 1894 – 18961894–1896 Kapitan Proceso Sanidad
* 1896 – 18981896–1898 Kapitan Dionisio Clarin
* 1898 – 19001898–1900 Kapitann Ponciano Viloria
 
Idi naipatakder ti militar a gonbierno babaen dagiti Amerikano, ni Don Severino Cordero ket naidutok a kas ti Presidente Militar. Idi nabangon ti sibil a gobierno, ni Don Severino Cordero ket isu idi ti immuna nga Alcalde Mayor.
Dagiti sumaganad ket dagidi simmarsaruno:
* 1904 – 19081904–1908 Don Leon Cordero
* 1908 – 19121908–1912 Don Jacinto Cordero
* 1912 – 19171912–1917 Don Pedro Bañez Viloria
* 1917 – 19191917–1919 Don Jacinto Cordero
* 1919 – 19251919–1925 Don Lucio Clarin
* 1925 – 19341925–1934 Don Fernando Abella
* 1934 – 19411934–1941 Don Andres Cordero
* 1942 – 19441942–1944 Dominador Villanueva (Panawen ti Panagsakop ti Hapon)
* 1944 – 19451944–1945 Nemesio Borge (Militar a Gobierno)
 
Dagiti mayor ti ili manipud idi Maikadua a Sangalubongan a Gubat:
* 1946 – 19471946–1947 Luis Cabanilla (Naidutok)
* 1947 – 19591947–1959 Timoteo Cachola
* 1959 – 19631959–1963 Jaime Cordero
* 1963 – 19651963–1965 Justo Mendoza
* 1965 – 19671965–1967 Salvador Cabanilla (Agtigtignay)
* 1967 – 19861967–1986 Dr. Gregoria V. Cauton
* 1986 – 19881986–1988 Rosalia Villanueva (OIC)
* 1988 – 19981988–1998 Edgardo D. Zaragoza
* 1998 – 20041998–2004 Charito S. Zaragoza
* 2004 – 20102004–2010 Edgardo D. Zaragoza
* 2010 - to present Zuriel S. Zaragoza
 
== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}
 
Linia 159:
|Center = Narvacan
|North = [[Santa, Ilocos Sur|Santa]] / [[San Quintin, Abra]]
|East = [[Nagbukel, Ilocos Sur|Nagbukel]]<br />[[Pilar, Abra]]
|South = [[Santa Maria, Ilocos Sur|Santa Maria]]
|West = ''[[Baybay Abagatan Tsina]]''