Kapas: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m phab:T164230, usaren ti dakkel a letra (via JWB)
m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
Linia 3:
Ti '''kapas''' ket nalamuyot, nasariwagwag a napateg a [[sagut]] nga agtubo iti [[wiktionary:boll|marakapas]], wenno ti nasalakniban a kapsula, iti likmut dagiti bukel ti mula a kapas ti henero ti ''[[Gossypium]]''. Ti sagut ket gangani puro a [[selulosa]]. Babaen dagiti masna a kasasaad, dagiti marakapas ket maisarigagay a mapaadu ti pannakaiwarwaras dagiti bukel.
 
Ti mula ket [[bassit a kayo]] a patneng kadagiti tropikal ken subtropikal a rehion iti lawlaw ti lubong, a mairaman ti Kaamerikaan, Aprika, ken India. Ti kaaduan a dibersidad ti naatap a sebbanagnsebbangan ti kapas ket mabirukan idiay Mehiko, ken sarunuen met babaen ti Australia ken Aprika.<ref>[http://web.archive.org/web/20080625045134/http://www.ogtr.gov.au/pdf/ir/biologycotton08.pdf Ti Biolohia ti Gossypium hirsutum L. and Gossypium barbadense L. (kapas)]. ogtr.gov.au</ref> Ti kapas ket nawaya idi a naimuyongan iti Daan ken Baro a Lublubong. Ti IngglesIngles a nagan ket naala manipud tiiti Arabiko a ''(al) qutn'' قُطْن, a nairugi a naus-usar idi 1400 AD.<ref name=Metcalf>{{Cite book |title=Ti Lubong kadagiti Adu a Balikas|first=Allan A. |last=Metcalf |publisher=Houghton Mifflin |year=1999 |isbn=0-395-95920-9|page =123}}</ref> Ti kastila a balikas ti,iti "algodón", ket naala met iti Arabiko.
 
Ti sagut ket kaduan a masansan a tibbien kadagiti [[linabag]] wenno panait ket inus-usar ti panagaramid tiiti nalamuyot, [[maangsan]] a [[tela]]. Ti panagusar ti kapas para iti lupot ket naamammuanammo a napetsaannapetsado kadagiti prehistoriprehistoriko a paset ti panawen; dagiti pirgis ti lupot a kapas ket napetsaannapetsado manipud idi 5000 SK ket nakali dagitoy idiay Mehiko ken idiay Sibilisasion ti Ginget ti Indus (moderno nga aldaw a Pakistan ken dagiti paset ti India). Urayno daytoy ket nataltalonen manipud idi ugma, ti pannakaparnuay idi ti [[laddit ti kapas]] a nangipapaba ti ngina ti panagpataud a nakaiturongan ti adu a pannaka-usarnapannakausarna, ken isu ti kaaduan a naus-usar a [[masna a sagut]] ti lupot iti panagkawes ita nga aldaw.
 
Dagiti agdama a karkulo para ititi ipanagpataudpanagpataud ket agarup a 25 riwriw [[tonelada]] iti tinawen, a mangiraman ti 2.5% kadagiti matalon a daga iti lubong . Ti TsianaTsina ket isu ti kadakkelan nga agpatpataud tiiti kapas iti lubong, ngem kaaduan kadagitoy ket domestiko nga inus-usar. Ti Estados Unidos ket isun ti kadakkelan nga agiluluwas kadagiti adu a naplabasnapalabas a tawtawen.<ref>[http://www.naturalfibres2009.org/en/fibres/cotton.html "Dagiti masna a sagut: Kapas"], Internasional a Tawen ti Masna a Sagsagut</ref>
 
== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}
 
== Dagiti silpoakinruar tia silpo ruar==
*{{Commonscat-inline|Cotton|Kapas}}
*[http://www.pbs.org/now/shows/310/cotton-trade.html Dagiti Kinapudno ken dagiti pigura ti Panagtagilako tiiti Kapas idi 2007] iti PBS.org
 
[[Kategoria:Kapas| ]]