Estados Unidos iti Amerika: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Dagiti [[Dagiti patneng a tattao iti Kaamerikaan|patneng a tatto]] iti kangrunaan a daga ti Estados Unidos, a mairanan [[dagiti patneng ti Alaska]], ket naipammati a dagitoy ket [[Dagiti modelo ti panagakar iti Baro a Lubong|immakar manipud iti Asia]], a nagrugi ti nagbaetan ti 40,000 ken 12,000 a tawtawen.<ref>{{cite web|url=http://anthropology.si.edu/HumanOrigins/faq/americas.htm|archiveurl=http://web.archive.org/web/20071128083459/http://anthropology.si.edu/HumanOrigins/faq/americas.htm|archivedate=Nobiembre 28, 2007|title=Dagiti Tattao ti Kaamerikaan|publisher=Intituto ti Smithsonian, Nailian a l Museo iti Masna a Pakasaritaan|date=Hunio 2004|accessdate=Hunio 19, 2007}}</ref> Adda dagiti, a kas dagiti [[sakbay ti Columbia]] a [[kultura ti Mississippi]], ket nakaparang-ay dagitoy ti masakbayan nga agrikultura, grande nga arkitektura, ken estado a lessaad ti kagimongan. Kalpasan ti [[Panagkolonia ti Europeano iti Kaamerikaan|panagrugi a panagtalinaed dagiti Europeano ti Kaamerikaan]], [[Pakasaritaan ti populasion dagiti patneng a tattao iti Kaamerikaan|adu dagiti riwriw a patneng a tattao ti Kaamerikaan ket natay]] manipud kadagiti peste a kas ti burtong.<ref>{{Cite journal|author=Meltzer, D.J.|year=1992|title=Kasano a Pinasakit ni Columbus ti Baro a Lubong: No Apay a dagiti Patneng nga Amerikano ket Madanarda kadagiti Sakit nga insangpet dagiti Europeano a Nagtalinaed?|journal=Baro a Sientista|page=38|url=http://www.newscientist.com/article/mg13618424.700-how-columbus-sickened-the-new-world-why-were-nativeamericans-so-vulnerable-to-the-diseases-european-settlers-brought-with-them.html}}</ref>

 

Idi 1492, ti [[Henoba|Henobes]] nga ekplorador a ni [[Christopher Columbus]], nga adda ti kontrata ti balangat ti Kastila, ket nakaabut kadagiti adu nga is-isla ti Karibe, a makaaramid daytoy ti [[immuna a panaginnasideg (antropolohia)|immuna a panaginnasideg]] kadagiti patneng a tattao. Idi April&nbsp;2, 1513, ti maysa aKastila a kongkistador a ni [[Juan Ponce de León]] ket simmanglad ti tinawtawaganna a ti "[[Pakasaritaan iti Florida|La Florida]]"—ti immuna a nadokumentuan a isasangpet ti agbalinton a ti kangrunaan nga adda iti Estados Unidos. Dagiti natalinaedan ti Kastila a rehion ket sinaruno babaen dagiti tatta nga aldawen a [[abagatan a laud ti Estados Unidos]] a nakaawis kadagiti rinibo manipud iti Mehiko. Dagiti Pranses nga agkomkomersio ti nalamuyot a dutdot ket nangibangonda kadagiti baro a pagpuestuan ti [[Baro a Pransia]] ti lawlaw ti Nalatak a Danaw; Ti Pransia ket timmunton kadagiti kaaduan a kaunegan ti Amianan nga Amerika, aginggana idiay Golpo iti Mehiko. Dagiti immuna a nagballigi a nagtalinaedan dagiti Ingles ket dagiti [[Kolonia iti Virginia]] idiay [[Jamestown, Virginia|Jamestown]] idi 1607 ken ti [[Plymouth a Kolonia]] dagiti [[Peregrino (Plymouth a Kolonia)|Peregrino]] idi 1620. Ti 1628 a panagdokumento babaen ti linteg ti [[Luek ti Massachusetts a Kolonia]] ket nagbanagan kadagiti adu nga allon ti panagakar; babaen idi 1634, ti [[New England]] ket pagtaenganen babaen dagiti 10,000 a kaadu dagiti [[Puritano]]. Ti nagbaetan ti naladaw a panawen ti 1610 ken ti Amerikano a Rebolusion, agarup a 50,000 a naibalbalud ket naipan kadagiti Amerikano a kolonia ti Britania. Iti rugi ti 1614, dagiti Danes ket tinalinaedanda ti baba ti [[Karayan Hudson]], a mairaman ti [[Baro nga Amsterdam]] idiay [[Manhattan|Isla ti Manhattan]].