Enero: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
m Nagsimpa kadagiti biddut ti CS1
Linia 15:
Dagiti nadumaduma a petsa ti rambakan ti Kristiano ket naus-usar para iti [[Baro a Tawen]] idiay Europa iti las-ud ti [[Tengnga a Panpanawen]], ken mairaman ti Marso 25 ken Disiembre 25. Nupay kasta, dagiti mediebal a kalendario ket naiparparang pay laeng iti moda ti Romano kadagiti sangapulo ket dua a batong manipud iti Enero aginggana iti Disiembre. Idi rugi ti maika-i6 a siglo, dagiti pagilian ti Europa ket opisialda a nangrugrugi a nagus-usar manen iti Enero 1 a kas ti rugi ti Baro a Tawen ken sagpaminsan pay daytoy a makunkuna iti ''Estiklo ti Kapon'' gapu ta daytoy idi ti petsa ti [[Rambakan ti Kapon]], ken isu ti maikapito nga aldaw kalpasan ti Disiembre 25.
 
Dagiti naipakasaritaan a nagan para iti Enero ket mairaman ti pannakaibaga a Romano, ti Ianuarius, ti [[tattao a Sahon|Sahon]] a termino ti Wulf-monath (kaibuksilanna ket bulan ti lobo) ken ti panangikeddeng ni [[Karlomagno]] ti Wintarmanoth (panaglalam-ek / nalamiis a bulan). Iti [[pagsasao nga Eslobeno|Eslobeno]], daytoy ket tradision a tinawtawagan iti ''prosinec''. Ti nagan ket mainaig iti [[miho]] a tinapay ken ti tignay iti panagkiddaw ti banag ken immuna a naisurat idi 1466 iti manuskrito ti [[Škofja Loka]].<ref>{{cite journal |url=http://www.dlib.si/details/URN:NBN:SI:DOC-93FLIZJH/ |title=Ob petstoletnici škofjeloškega zapisa slovenskih imen za mesece |language=Slovene |trans_titletrans-title=Iti maika-500 nga Anibersario ti Škofja Lokal a Rehistro iti Eslobeno a Nagnagan ti Bulbulan |first=Jože |last=Stabej |journal=Loški razgledi |year=1966 |volume=13 |publisher=Muzejsko društvo Škofja Loka [Museo ti Kagimongan ti Škofja Loka] |issn=0459-8210}}</ref>
 
Segun kenni [[Theodor Mommsen]] (Ti Pakasaritaan ti Roma, tomo 4, Ti Rebolusion, {{ISBN|1-4353-4597-5}}, panid 4), ti Enero 1 ket nagbalin nga isu ti umuna nga aldaw ti tawen idi 600 [[Ab urbe condita|AUC]] iti Kalendario a Romano (153&nbsp;SK), gapu kadagiti didigra iti [[Gubat ti Lusitana]]. Ti Lusitana a hepe a tinawtawagan ti Punicus ket rinautna ti teritorio ti Romano, inabakna dagiti dua a Romano nga emperador, ken pinatayna met dagiti tropada. Dagiti Romano ket nangibanagda a nangipatulod ti konsulado idiay Espania tapno maipardas ti panagkiddawda iti tulong, "pinagbalinda pay nga inserrek ti opisina dagiti baro a konsulado kadagiti dua a bulan sakbay ti nainkalintegan a panawen" (maika-15 ti Marso).