José Palma: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m baliwan ti nagan ti kategoria (via JWB)
m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
Linia 3:
|image = Jose Palma.jpg
|caption =
|birth_date = {{Petsa ti pannakaipasngay|1876|06|03|mf=y}}
|birth_place = [[Tondo, Manila]], [[Filipinas]]
|death_date = {{Petsa ti ipupusay ken tawen|1903|02|12|1876|06|03|mf=y}}
|death_place = [[Manila]], Filipinas
|known_for = liriko ti [[Lupang Hinirang|nailian a kanta ti Filipinas]]
Linia 13:
Ni '''José Palma y Velasquez''' (3 Hunio 1876 – 12 Pebrero 1903) ket [[Tattao a Filipino|Filipino]] a mannaniw ken soldado. Isu ket empleado idi ti ''La Independencia'' idi panawen nga insuratna ti «''Filipinas''», ti patriotiko a daniw iti [[Pagsasao nga Espaniol|Espaniol]]. Immuna a naipablaak daytoy iti immuna nga anibersario a pablaak ti ''La Independencia'' idi 3 Septiembre 1899. Ti daniw ket maibagay iti instrumental a tuno ti ''Marcha Nacional Filipina'' babaen ni [[Julian Felipe]], ken manipud idin daytoyen ti batayan para iti amin a pannakaipatarus ti [[Lupang Hinirang|Nailian a Kanta ti Filipinas]].
 
== Nasapa a biag ==
Ni Palma ket naipasngay idiay [[Tondo, Manila]], idi 3 Hunio 1876, ti buridek nga anak ni Don Hermogenes Palma, ti klero ti Opisina ti Intendencia, ken ni Hilária Velasquez. Ti laklakay a kabsatna a lalaki ket ni [[Rafael Palma]]. Kalpasan ti pannakalpasna ti ''primera enseñanza'' (immuna a panagad-adal) idiay Tondo, ni Palma ket intultuloyna ti panagad-adalana idiay [[Universidad ti Ateneo de Manila|Ateneo Municipal]]. Bayat idi adda idiay, isu ket nagin-inut a nagpalaing a kompositor kadagiti berso. Ti maysa kadagiti nasapa nga obrana ket ti «''La cruz de Sampaguitas''» idi 1893. Iti isu met laeng a tawen adda met ti nabiit a romantiko a relasionna iti babai nga agnagan iti Florentina Arellano ken dagiti nagannnak kaniana ket saan met a nagayat kaniana.
 
== Ti ''Katipunan'' ==
Idi kimmaro kmet dagiti palimed nga aktibidad dagiti rebolusionario, ni Palma ket nangiruknoy met dagiti panawenna iti panagsurat kadagiti daniw. Idi 1894, isi ket timmipon iti ''[[Katipunan]]'' ngem saan met a simrek iti gubat idi nangrugi ti [[Rebolusion ti Filipinas idi 1896]]. Isu ket kanungpalan a timmipon kadagiti puersa ti rebulosion ni Koronel Rosendo Simón idi 1899 idi nangrugi ti [[Gubat ti Filipinas-Amerika]] ken nakilaban babaen ti puersa ni [[Servillano Aquino]] kadagiti pannakilablaban idiay Angeles ken Bambang. Gapu ta saan a pisikal a makasangu kadagiti rigat ti gubat, isu ket kankanayon idi a nagbatbati kadagiti kampo ken nangliwliwa kadagiti soldado iti [[kundiman]]. Isu ket kanungpalan a timmipon ti empleado ti [[Pagsasao a Tagalog|Tagalog]] a paset ti rebolusionario a waranakan ti, ''La Independencia'', tapno makilaban kadagiti Amerikano a sanna met a maaramid iti pakigubatan.
 
Linia 23:
 
== Panagsurat ti «''Filipinas''» ==
Ni Palma ket insuratna ti «''Filipinas''» idiay balay ni Doña Romana G. vda de Favis idiay [[Sitio]] Estación ti Barrio Nibaliw, Bayambang (itan ket ti Baranggay Población West, Bautista, Pangasinan). Idi 24 Hunio 1900, ti Nibaliw ket nanaganan manen iti "Bautista", a kas pammadayaw ken San [[Juan ti Baptista]], ken naisina manipud tiiti Bayambang.<ref>Dumindin, ''Arnaldo''. [http://philippineamericanwar.webs.com/philippineindependence.htm Gubat ti Filipinas-Amerika, 1899-19021899–1902]</ref>
 
=== Testo ti «''Filipinas''» ===
Linia 54:
</poem>
 
== Ipupusay ==
Ni José Palma ket pimmusay iti [[daig]] idi 12 Pebrero 1903.
 
== Dagiti taudan ==
*{{cite book |last = Zaide |first = Gregorio F. | title=Philippine History and Government|publisher=National Bookstore Printing Press |year=1984}}
*{{cite book|last = Palma |first = José |authorlink= José Palma |title=Melancólicas : coleccion de poesías |year=1912 |publisher=Liberería Manila Filatélica |location=[[Manila]], [[Filipinas]]}} (Ti dihital a kopia ket maburikan idiay [http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?seq=5&view=image&size=100&id=miun.adh5969.0001.001&u=1&num=58 HathiTrust Digital Library] idi 2010-03-31)
 
== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}