Kazakhstan: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Astana→Nur-Sultan |
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Astana→Nur-Sultan |
||
Linia 90:
Ti '''Kazakhstan''' ({{lang-kk| Қазақстан, Qazaqstan}}), opisial a ti '''Republika ti Kazakhstan''', ket ti pagilian idiay [[Tengnga nga Asia]], ken adda met bassit a partena idiay laud ti [[Karayan Ural]] ken isu nga mabalin pay nga adda idiay [[Europa]].<ref name="CIA" /> Ti Kazakhstan ket isu ti kadakkelan a [[napalikmutan ti daga a pagilian]] babaen ti kalawa ti daga ken ti [[Listaan dagiti pagilian ken territorio babaen ti dagup a kadakkel|maikasiam]] a kadakkelan a pagilian iti lubong. Ti teritoriona iti {{pagbaliwen|2,724,900|km²}} ket dakdakkel ngem iti amin nga [[Akinlaud nga Europa]].<ref name="CIA" /><ref>{{cite web|url=http://www.stat.kz |title=Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan (ASRK). 2005. Main Demographic Indicators |publisher=Stat.kz|accessdate=1 Hunio 2010}}</ref> Babaen idi 2006, ti Kazakhstan ket nagbalinen a dominante a pagilian iti Tengnga nga Asia babaen ti ekonomia, ken agpatpataud iti 60% iti GDP ti rehion, ken kangrunaan babaen ti industriana iti lana ken gas. Ti pagilian ket adu kadagiti rekurso ti mineral.<ref name="time" />
Daytoy ket addaan iti pagbeddengan iti (agpakanawan manipud iti amianan) [[Rusia]], [[Tsina]], [[Kirgistan]], [[Uzbekistan]], ken [[Turkmenistan]], ken danumna pay ti dakkel a parte iti [[Baybay Kaspio]]. Ti langa ti daga ti Kazakhstan ket mairaman dagiti nadalumpinas a daga, [[estepa]], [[taiga]], dagiti [[Canyon|bato a canyon]], [[turod|turturod]], dagiti [[delta ti karayan|delta]], dagiti naabungotan iti niebe a [[bantay|banbantay]], ken dagiti [[desierto]]. Addaan iti nakarkulo iti 18 a riwriw a tattao manipud idi 2014,<ref>{{cite web|url=http://www.inform.kz/eng/article/2558103 |title=Census2010 |publisher=Stat.kz|accessdate=1 Hunio 2010}}</ref> ti Kazakhstan ket ti [[Listaan dagiti pagilian babaen ti populasion|maika-61 iti kaaduan ti populasion]] a pagilian iti lubong. No maited ti kalawa ti dagana, ti [[Listaan dagiti pagilian babaen ti densidad ti populasion|densidad ti populasionna]] ket maysa kadagiti kabassitan, iti basbassit ngem 6 a tattao iti tunggal maysa a kuadrado kilometro (15 a tattao iti tunggal maysa a sq. mi.). Ti kapitoliona ket ti [[
Ti teritorio ti Kazakhstan ket historiko a tinagtagitao babaen dagiti [[Nomado|nomadiko a tribu]]. Daytoy ket nagbaliw idi maika-13 a siglo, idi ni [[Genghis Khan]] ket sinakupanna ti pagilian a kas parte ti Imperio ti Mongolia. Kalpasan ti panagsalisal dagiti nagparukma, ti bileg ket kanungpalan a naisubli kadagiti momadiko a tribu. Babaen idi maika-16 a siglo, dagiti [[Tattao a Kazakh|Kazakh]] ket rimmuarda a kas naisangayan a grupo, ken nabingbingay kadagiti tallo a ''[[jüz]]'' (dagiti sanga ti kaputotan a mangsakop kadagiti naisangayan a teritorio). Dagiti [[Tattao a Ruso|Ruso]] ket nangrugida a nagabanse diay [[estepa Kazakh]] idi maika-18 a siglo, ken babaen idi tengnga timaika-19 a siglo, nominal isuda a nagturturay iti amin a Kazakhstan a kas parte ti [[Imperio ti Rusia]]. Kalpasan ti [[Rebolusion ti Rusia ti 1917]] ken ti simmaruno a [[Sibil a Gubat ti Rusia|sibil a gubat]], ti teritorio ti Kazakhstan ket naurno-urnos idi kadagiti adu a beses. Idi 1936 daytoy ket iramid idi a [[Republika ti Sosialista a Sobiet ti Kazakh]], ken naikeddeng a kas maysa nga integral a parte ti [[Kappon ti Sobiet]].
| |||