Mehiko: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Lam-ang (tungtungan | aramid) m saanen a maus-usar (via JWB) |
m usaren ti {{iti sao}} (via JWB) |
||
Linia 130:
Ti ''[[Nagan ti Mehiko|Mēxihco]]'' ket isu idi ti Nahuatl a termino para iti puseg a daga ti [[Imperio ti Aztec]], a nainaganan, ti [[Ginget ti Mehiko]], ken dagiti taona, ti [[Mexica]], ken dagiti naipalikmut a teritorio a nagbalin nga isu ti [[Estado ti Mehiko]] a kas maysa a panakabingbingay ti [[Baro nga Espania]] sakbay ti pannakawayawaya (ipada ti ''[[Latium]]''). Daytoy ket sapasap a naipanunotanm a maysa a [[toponimo]] para iti ginget a nagbalin a ti kangrunaan nga [[etonimo]] para iti nagbanagan ti [[Tinallo a Kumaduaan ti Aztec]], wenno ti baliktadna daytoy.
Ti pasakbay a ''-co'' ket isu ti [[lokatibo]] ti Nahuatl , a mangaramid a nagan ti lugar ti balikas. Iti labes ti daytoy, ti etimolohia ket di am-ammo. Naisingasing daytoy a naala manipud iti [[Mextli]] wenno Mēxihtli, ti nalimed a nagan para iti dios ti gubat ken patron dagiti Aztec, ti [[Huitzilopochtli]], nga iti kaso ti Mēxihco ket kayatna a sawen ti "Lugar a pagtaengan ti Huitzilopochtli".<ref>{{cite book|last=Aguilar-Moreno|first=Manuel|title=Manual ti Biag iti Asteka a Lubong|year=2006|publisher=Facts of Life, Inc.|isbn=0-8160-5673-0|page=19}}</ref> Ti sabali pay a hipotesis<ref name=edomex /> ket mangisingasing ti ''Mēxihco'' ket naala manipud iti maysa a [[portmanteau|a panagtipon ti dua a balikas]] ti Nahuatl a balikas para iti "bulan" (''mētztli'') ken puseg (''xīctli''). A kayatna a sawen daytoy ti ("Lugar iti Tengnga ti Bulan") a mabalin a mangibagbaga ti puesto ti Tenochtitlan idiay tengnga ti [[Danaw Texcoco]]. Ti sistema dagiti nagsisilpo a danaw, a nakapormaan ti sentro ti Texcoco, ket adda ti porma ti maysa a kuneho, a dagiti Mesoamerikano a [[pareidolia]] a mainaig iti [[kuneho ti bulan|bulan]]. Ti sabali pay a hipotesis ket mangisingasing a naala daytoy manipud iti Mēctli, ti diosen ti [[Agave americana|maguey]].<ref name="edomex">{{cite web|title=Nombre del Estado de México|publisher=Gobierno ti Estado ti Mehiko|url=http://www.edomexico.gob.mx/identidad/civica/htm/NomMexico.htm|accessdate=Oktubre 3, 2007 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20070427111842/http://www.edomexico.gob.mx/identidad/civica/htm/NomMexico.htm |archivedate = Abril 27, 2007}} {{
Ti nagan ti siudad-estado ket naisurat ti Espaniol iti México nga adda iti ponetiko a pateg ti <x> a letra iti Mediebal nga Espaniol, a nangirepresenta ti [[voiceless palato-alveolar sibilant|awan timek a prikatiba a postalbeolar]] ti {{IPA|[ʃ]}}. Daytoy nga uni, ken ti pay [[voiced palato-alveolar sibilant|natimekan a prikatiba a postalbeolar]] ti {{IPA|[ʒ]}}, a nangirepresenta ti <j>, ket nagbalin ti maysa a [[voiceless velar fricative|awan timek a makedngan a prikatiba]] ti {{IPA|[x]}} idi las-ud ti maika-16 a siglo. Daytoy ket nangiturong ti sabsabali a pannakaibaga ti ti Méjico kadagiti nadumaduma apablaak iti Espaniol, a kangrunaan idiay Espania, nga idiay Mehiko ken dagiti pagilian nga agsasao ti Espaniol ket kinaykayatda ti panagiletra a México. Kadagiti napalabas a tawen ti [[Real Academia Española]], nga agalalagad ti pagsasao nga Espaniol, ket nangikeddeng a dagitoy dua a kita ket mabalin a maawat iti Espaniol ngen ti maipatpatalked a [[panangiletra]] ket ti México.<ref>http://buscon.rae.es/dpdI/SrvltConsulta?lema=méxico</ref> Kaaduan kadagiti pablaak kadagiti amin nga agsasao ti Espaniol a pagilian ket sursurotendan daytoy, urayno ti pagpilia a sabali a kita ket sagpaminsan pay laeng a maus-usar.Iti Ingles, ti <x> iti Mexico ket saan a mangirepresenta ti kasisigud wenno ti agdama nga uni, ngem ti konsonante a rimpuok ti {{IPA|[ks]}}.
| |||