Anton Chekhov: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

| alt = Ni Chekhov a nakatugaw tiiti maysa nga eskritorio

Ni '''Anton Pavlovich Chekhov''' ({{lang-ru|Анто́н Па́влович Че́хов}}, {{IPA-ru|ɐnˈton ˈpavləvʲɪtɕ ˈtɕexəf|pron}}; 29 Enero 1860<ref>[[Dagiti petsa a Daan nga Estilo ken Baro nga Estilo|Daan nga estilo a petsa]] 17 Enero.</ref> – 15 Hulio 1904)<ref>[[Dagiti petsa a Daan nga Estilo ken Baro nga Estilo|Daan nga estilo a petsa]] 2 Hulio.</ref> ket maysa idi a [[Rusia|Ruso]] a mangngagas, dramatista ken mannurat a naipanpanunotan a maysa kadagiti kalatakan a mannurat kadagiti ababa a sarita iti pakasaritaan.<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-29160/Russian-literature|publisher=Encyclopædia Britannica|title=Ruso a literatura; Anton Chekhov|accessdate=14 Hunio 2008}}</ref> Ti karerna a kas maysa a dramatista ket nakapataud kadagiti uppat a klasiko ken dagiti kasayaatan nga ababa a saritana ket natengtengngel iti nangato a regget babaen dagiti mannurat ken dagiti kritiko.<ref>"Ti Kalatan a mannurat ti ababa a sarita a nagbaiag ti aniamanania man a panawen." [[Raymond Carver]] (iti panagiyuna ni Rosamund Bartlett= ti ''Maipanggep ti Ayat ken Daddauma pay a Sarsarita'', XX); "Mabalin nga isu. ti kasayaatan nga ababa asaritaa sarita ti aniamanania man a panawen." [http://books.guardian.co.uk/departments/classics/story/0,6000,1261403,00.html ''Ti a Chekhov Leksikon''], babaen ni [[William Boyd (mannurat)|William Boyd]], ''The Guardian'', 3 Hulio 2004. Naala idi 16 Pebrero 2007.</ref><ref name="Steiner">"Sarsarita… a dagitoy ti kangatuan a nagunodan iti prosa a salaysay." [http://books.guardian.co.uk/critics/reviews/0,,489891,00.html Babassit a Vodka, agtigtigab ken nakaungunget a puspusa,] repaso ni [[George Steiner]] ti ''Ti Di Nadukatalan a Chekhov'', iti ''The Observer'', 13 Mayo 2001. Naala idi 16 Pebrero 2007.</ref> Ni Chekhov ket nagsansanay a kas maysa a doktor iti kadagupan ti literio a karerna: "Ti Medisina ket isu ti kalintegan nga asawak", nga inbaganaimbagana idi, "ken ti literatura ket isu ti kamalalak."<ref>Surat kenni Alexei Suvorin, 11 Septiembre 1888. [http://www.gutenberg.org/etext/6408 ''Sursurat ni Anton Chekhov''.]</ref>

Ni Chekhov ket linikudanna ti teatro kalpasan ti didigra a pannakaawat ti ''[[The Seagull|Ti Agila ti Taaw]]'' idi 1896, ngem daytoy a pabuya ket napaungar manen a napasayaat idi 1898 babaen ti [[Teatro ti Moscow nga Arte]] ni [[Constantin Stanislavski]], a nangisaruno pay a nangipataud ti ''[[Uncle Vanya|Uliteg Vanya]]'' ni Chekhov ken nangipanguna kadagiti dua a naudi a pabuyana, ''[[Tallo nga Akkakabsat a Babbai (pabuya)|Tallo nga Akkakabsat a Babbai]]'' ken ti ''[[The Cherry Orchard|Ti Seresa a Minuyongan]]''. Dagitoy uppat nga obra ket nangipresenta ti karit kadagiti nagtigtignay a grupo<ref>"Dagiti aktor ket kalkalayakatenda ni Chekhov a kasla bantay, a nasingdanda, a nakibinningay ti gloria no makapanda ti tuktok". Ni aktor [[Ian McKellen]], a nangisasao idiay Miles, 9.</ref> ken dagiti pay nagbuybuya, gaputagapu ta iti sukat ti naitaripnong nga aksion ni Chekhov ket nagitited ti maysa a "teatro a kasasaad ti rikna" ken ti maysa a "nailenned a biag iti testoteksto."<ref>"Ni Chekhov ket nagdemdemanda ti teatro a kasasaad ti rikna." Ni [[Vsevolod Meyerhold]], a nagisao idiay Allen, 13; "Ti nabakbaknang a nailenned a biag iti testoteksto ket kapadpada ti adaduad-adu a kasayaat ti drama ti realismo, ti maysa nga agdepdepende kadagiti basbassit a panangipabuya ti ruar." Styan, 84.</ref>

Ni Chekhov ket immmun-una idi a nagsursurat laeng kadagiti sarita tapno makabiruk ti kuarta, ngem idi dimakdakkel ti ti artistiko nga ambisionna, isu ket nagar-aramid kadagiti pormal a panagpabaro a nakaimpluensia ti ebolusion ti moderno nga ababa a sarita.<ref>"Ni Chekhov ket nakunkuna nga isu ti ama ti moderno nga ababa a sarita". Malcolm, 87; "Isu ket nangiyeg kadagiti kabarbaro iti literatura." Ni [[James Joyce]], iti Arthur Power, ''Panakisinnarita kenni James Joyce'', Usborne Publishing Ltd, 1974, {{ISBN|978-0-86000-006-8}}, 57; "Ti panangabut ni Tchehov iti klasiko a tradision ket naisangsangayan a pasamak iti moderno a literatura", ni [[John Middleton Murry]], iti ''Athenaeum'', 8 Abril 1922, a naidakamat iti pangyuna ti ''Maipanggep ti Ayata'' ni Bartlett, XX.</ref> Ti kinasigudna a binuklan ti nasapa a panag-usarpanagusar iti pamay-an ti [[ayus ti kaadda ti rikna a panagsurat|ayus ti kaadda ti rikna]], a naudi nga inampon babaen ni [[James Joyce]] ken dagiti sabali pay a [[modernista a literatura|modernista]], a naitiptipon ti panaglikud ti moral a kinapatingga ti estruktura ti tradisional a sarita.<ref>"daytoy a panagusar ti ayus ti kaadda ti rikna ket, kadagiti kinaudi a tawtawen, ket nagbalin a batayan ti panagpabaro a luganan ti entablado ni Chekhov; ti pay panagpabarona ti piksion." Wood, 81; "Ti artista ket nasken nga isu ket saan a hustigado kadagiti bukodna a karakter ken dagiti panakisinsinnaritada, ngem saksi laeng nga awan paniriganna." Surat kenni Suvorin, 30 Mayo 1888; Iti panagsungbat ti saan a panagkayat nga insuratna a maipanggep kadagiti agtaktakaw ti kabalio ([http://www.gutenberg.org/etext/13409 ''The Horse-Stealers'']. Naala idi 16 Pebrero 2007) a saan a nagpabpabasol kaniada, ni Chekhov ket nangibagbaga a dagiti agbasbasa ket inayonda koma ti bagbagida kadagiti awan a kabukbukodan nga elemento ti sarita. Surat kenni Suvorin, 1 Abril 1890. [http://www.gutenberg.org/etext/6408 ''Sursurat kenni Anton Chekhov''.]</ref> Isu ket saan a nagpakpakawan para kadagiti karikutan a naibagbaga kadagiti agbasbasa, a nagipappapilitnangipappapilit a ti papael ti artista ket ti agsaludsod, a saan a ti agsungbat kaniada .<ref>"Hustoka a nagidemanda a ti maysa nga artista ket nasken a mangala ti nasirib a panagkukua ti obrana, ngem naiyallilawmo ti dua a banag: ti panasolbar ti problema ken ti husto a panagibagbaga ti problema. Ti laeng maikadua ti nasken para iti artista." Surat kenni Suvorin, 27 Oktubre 1888. [http://www.gutenberg.org/etext/6408 ''Sursurat kenni Anton Chekhov''.]</ref>

Ni Anton Chekhov ket naipasngay idi 29 Enero 1860, ti maikatlo kadagiti nabiag nga nnakannak, idiay [[Taganrog, Rusia|Taganrog]], ti pangsangladan idiay [[Baybay Azov]] idiay akin-abagatan a [[RusoImperio ngti a ImperioRusia|RusoRusia]]. Ti amana, a ni Pavel Yegorovich Chekhov, ti anak a lalaki ti dati nga [[pannakaadipen|adipenaadipen]], a nagpatpataryan ti tiendaan ti makmakan. Ti maysa adirektor ti koro, ken deboto nga [[Ortodokso a Kristiano]], ken pisikal a managranggas nga ama, ni Pavel Chekhov ket nakitkita idi babaen dagiti adu a historiador a kas ti modelo ti anakna a lalaki kadagiti adu nga panangiladawan ti kina-ipokrita.<ref name="Wood 78">Wood, 78.</ref> Ti ina ni Chekhov, a ni Yevgeniya, ket nalaing a nga mangisarita a nangliwliwa kadagiti ubbing iti banbanig a sarita manipud kadagiti kimmaduaan a panagbanbanniagana iti amana a nagtagtagilako ti tela iti amin a paset ti Rusia.<ref>Payne, XVII.</ref><ref name="Simmons 18">Simmons, 18.</ref> "Dagiti talentomi ket naalami manipud iti amami," a linaglagip ni Chekhov, "ngem ti kararuami ket nanipud ti inami."<ref name="Bio">Manipud ti biograpiko a nailadladawan, a naampon manipud iti maysa apanagilaglagipana panagilaglagipan ti kabsata lalaki ni Chekhov a ni Mihail, a mangiyuna ti pannangipatarus ni [[Constance Garnett]] kadagiti surat ni Chekhov, 1920.</ref>

Iti kinalakay, ni Chekhov ket dinillawna ti kabsatna a lalaki a ni[[Alexander Chekhov|Alexander]] ti panagtratona ti asawa ken annakna babaen ti panangipalplagippanangipalpalagip kaniana ti kadawel ni Pavel:

<blockquote>Damagekman kenka a ti a depotismo idi ken ti panagul-ulbod ti nangdadel ti kina-agtutubo ti inam. Ti depotismo ken ti panagul-ulbod ket nangputed unay ti kinaubingtayo ken makasaksakit ken nakabutbuteng ti mangpanunot daytoy. Laglagipem ti buteng ken gura a nariknatayo kadagiti panawen idi niAmani Ama ket nagal-alipunget iti pangrabii idi kaadu unay ti asin iti sopas ken tinawtawaganna tini Ina ti maysa a mauyong.<ref>Sura para iti kabsatna a ni Alexander, 2 Enero 1889, iti Malcolm, p. 102.</ref><ref name="Suvoring 1894">Ti sabali pay a pakakitaan ti kinaubing ni Chekhov ket iti maysa a surat iti agipabpablaak ken gayyemna a ni Alexei Suvorin: "Manipud idi ubingak namatmatiak iti rang-ay, ken saanko a namatmati ti daytoy gaputagapu ta ti paggiddiatan a baetan ti panawen idi siak ket naimokomok ken idi nagsardenda a nagmokomok kaniak ket nakaap-aprang." Surat kenni Suvorin, 27 Marso 1894. [http://www.gutenberg.org/etext/6408 ''Dagiti surat ni Anton Chekhov''.]</ref></blockquote>

Ni Chekhov napan ti maysa nga [[Griego a Simbaan ken Griego nga Eskuela idiay Taganrog|para iti ubbing a Griego a lallaki]], a sinarunuan babaen ti Taganrog a [[Gimnasio (eskuela)|''gimnasio'']], nga itan ket nanagananen ti [[Gimnasio Chekhov]], nga idiay ti naggigiananna iti maysa a tawen idi isuna ket agedad ti limapulo ket lima gapu ti pannkapaaynapannakapaayna iti eksaminasion iti Griego.<ref name="Bartlett 4-5">Bartlett, 4–5.</ref> Isuna ket nagkankanta iti monestario ti [[Simbaan ti Griego nga Ortodokso|Griego nga Ortodokso]] idiay Taganrog ken iti koro ti amana. Iti maysa asurata surat idi 1892, isuna ket nagusar tiiti balikas nga "agsagsagaba" tapno mangipalawag ti kinaubingna ket nangilaglagip: