Kawayan: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Dagiti '''kawayan''' ket dagiti [[kankanayon a berde]] a [[perenial a mula|perenial]] nga [[agsabsabong a mula]] iti [[subpamilia (biolohia)|subpamilia]] ti ''[[Bambusoideae]]'' iti pamilia ti [[ruot]] iti ''[[Poaceae]]''.

Iti kawayan, kas dagiti sabali a ruot, dagiti internodal a rehion ti ungkay ket kadawyan a kalawakaw ken dagiti [[baskular a reppet]] iti pagpuniponan ket naiwarwara iti amin a paset ti ungkay imbes nga iti silindriko a pannakaurnos. Awan pay ti [[dicotyledon]] a natarikayo a [[xylem]]. Ti kaawan ti [[sekondario a tubo]] ti kayo ket mangpataud kadagiti ungkay dagiti [[Monocotyledon|monocot]], a mairaman dagiti [[Arecaceae|palma]] ken dagiti dakkel a kawayan, nga agbatong imbes nga umakikid.<ref>{{cite book |title=Botany |last1=Wilson |first1=C.L. |lastname-authorlist-ampstyle=yesamp |last2=Loomis |first2=W.E. |edition=Maika-3 |publisher=Holt, Rinehart and Winston}}</ref>

Dagiti kawayan ket mangiraman kadagiti sumagmamano a kapardasan nga agtubo a mulmula iti lubong,<ref name="Farrelly">{{cite book| last=Farrelly |first=David |title=The Book of Bamboo |publisher=Sierra Club Books |year=1984 |isbn=978-0-87156-825-0}}</ref> gapu iti naisangayan a sistema iti agdepdepende iti [[risoma]]. Dagiti dadduma a sebbangan ti kawayan ket mabalin nga agtubo iti {{pagbaliwen|91|cm|in|abbr=on}} iti kaunegan ti paset ti 24 nga oras, iti maysa a gatad iti ganganiganggani a {{pagbaliwen|4|cm|in|abbr=on}} iti maysa nga oras (iti maysa apangtuboa pangtubo iti agarup a 1&nbsp;mm iti tunggal maysa a 90 a segundo, wenno 1&nbsp;pulgada iti tunggal maysa a 40 a minuto).<ref name=Guinness>{{cite web |website=Guinness World Records |url=http://www.guinnessworldrecords.com/records-3000/fastest-growing-plant/ |title=Fastest growing plant |accessdate=22 Agosto 2014 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140903081941/http://www.guinnessworldrecords.com/records-3000/fastest-growing-plant |archivedate=3 September 2014 |df=dmy-all }}</ref> Dagiti higante a kawayan ket dagiti kadakkelan a kameng iti pamilia ti ruot.

Dagiti kawayan ket nangrunada iti ekonomia ken kultura iti [[Abagatan nga Asia]], [[Abagatan a daya nga Asia]] ken [[Daya nga Asia]], gapu ta naus-usar dagitoy a kas materiales iti panagpatakder, kas taudan ti makan, ken kas maysa a bersatilo a produkto. Ti kawayan ket addaan iti nagatngato a [[espesipiko a kapigsa|espesipiko]] a [[kompresibo a kapigsa]] ngem ti kayo, ladrilio wenno konkretokongkreto, ken ti maysa nga espesipiko a [[tension a kapigsa]] a mangkaribal iti [[asero]].<ref>{{cite magazine |url=http://discovermagazine.com/1996/jun/thebamboosolutio784 |title=The Bamboo Solution: Tough as steel, sturdier than concrete, full-size in a year |first=Mary |last=Roach |magazine=Discover Magazine |date=1 Hunio 1996 |access-date=7 Disiembre 2013 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131023110659/http://discovermagazine.com/1996/jun/thebamboosolutio784 |archivedate=23 Oktubre 2013 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://bambus.rwth-aachen.de/eng/PDF-Files/Mechanical%20properties%20of%20bamboo.pdf |title=Mechanical Properties of Bamboo |first=Evelin |last=Rottke |publisher=RWTH Aachen University |location=Aachen, North Rhine-Westphalia, Germany |at=Section 3, page 11 and Section 4, page 11 |date=27 Oktubre 2002 |access-date=7 Disiembre 2013 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304221044/http://bambus.rwth-aachen.de/eng/PDF-Files/Mechanical%20properties%20of%20bamboo.pdf |archivedate=4 Marso 2016}}</ref>