Tunisia: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika |
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika |
||
Linia 18:
| religion = [[Islam]] (opisial)<ref>{{cite web|title=The Constitution of the Tunisian Republic|url=http://www.constitutionnet.org/sites/default/files/2014.01.26_-_final_constitution_english_idea_final.pdf|website=constitutionnet.org|access-date=29 Oktubre 2017}}</ref>
| languages_type = Dagiti naisasao a pagsasao
| languages = {{vunblist |[[Tunisiano nga Arabiko]]<ref>[http://www.ethnologue.com/language/aeb Arabic, Tunisian Spoken]. Ethnologue (19 Pebrero 1999). Naala idi 5 Septiembre 2015.</ref> |[[Sasao a Bereberes|Bereberes]]<ref>{{cite encyclopedia|url=http://global.britannica.com/topic/Tamazight-language|title=Tamazight language|encyclopedia=Encyclopædia Britannica}}</ref><ref>{{cite web|url=https://nawaat.org/portail/2012/02/27/interview-avec-association-tunisienne-de-culture-amazigh/|title=Nawaat – Interview avec l' Association Tunisienne de Culture Amazighe|work=Nawaat}}</ref><ref>{{cite book|url=http://researchdirect.uws.edu.au/islandora/object/uws:573|title=An outline of the Shilha (Berber) vernacular of Douiret (Southern Tunisia)|publisher=PhD Thesis, Western Sydney University |author=Gabsi, Z. |year=2003}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.tunisia-live.net/2011/10/13/tunisian-amazigh-and-the-fight-for-recognition/|archive-url=https://web.archive.org/web/20111018153728/http://www.tunisia-live.net/2011/10/13/tunisian-amazigh-and-the-fight-for-recognition/|url-status=dead|archive-date=18
| ethnic_groups = [[Tattao nga Arabo-Bereberes|Arabo-Bereberes]] 98%, Europeano 1%, Hudio ken dadduma 1%
<ref>{{cite journal |last1=Fadhlaoui-Zid |first1=Karima |last2=Martinez-Cruz |first2=Begoña |last3=Khodjet-el-khil |first3=Houssein |last4=Mendizabal |first4=Isabel |last5=Benammar-Elgaaied |first5=Amel |last6=Comas |first6=David |title=Genetic structure of Tunisian ethnic groups revealed by paternal lineages |journal=American Journal of Physical Anthropology |date=Oktubre 2011 |volume=146 |issue=2 |pages=271–280 |doi=10.1002/ajpa.21581 |pmid=21915847 |url=https://www.researchgate.net/deref/http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.1002%2Fajpa.21581 |language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://2009-2017.state.gov/documents/organization/193121.pdf|title=Tunisia|work=International Religious Freedom Report for 2011, United States Department of State – Bureau of Democracy Human Rights and Labor}}</ref>
Linia 85:
Ti '''Tunisia''',{{efn|{{lang-ar|تونس}} ''{{audio|help=no|tounes bel tounsi.wav|Tūnis}}''; [[Pagsasao a Bereberes|Bereberes]]: {{lang|ber|Tunest}}, <!---Berber added per consensus; please do not remove before reviewing talk page archives, and a consensus discussion on the talk page):--->; {{lang-fr|Tunisie}}<!--Despite the lack of official status, French is ''de facto'' an important language, so people should know what the French name is-->.}} opisial a ti '''Republika ti Tunisia''',{{efn|{{lang-ar|الجمهورية التونسية}} ''{{audio|help=no|tounesjmr.wav|al-Jumhūrīya at-Tūnisīya}}''; {{lang-fr|République tunisienne}})}} ket ti akin-amianan unay a pagilian iti [[Aprika]]. Daytoy ket parte ti rehion ti [[Maghreb]] iti [[Amianan nga Aprika]], ken beddengan babaen tiu [[Arhelia]] iti laud ken abagatan a laud, [[Libya]] iti abagatan a daya, ken ti [[Baybay Mediteraneo]] itiamianan ken daya; sakupenna ti {{pagbaliwen|163610|km2|sqmi|abbr=on}}, ken agraman ti populasion iti 11 a riwriw. Daytoy ket aglaon iti akindaya a patingga ti [[Banbantay Atlas]] ken dagiti akin-amianan a sakup ti desierto [[Sahara]], ken dagiti nabati pay a teritoriona ket iti maarab a daga. Ti pantarna iti {{pagbaliwen|1300|km|mi|abbr=on}} ken mangiraman ti pagtumpongan dagiti akinlaud ken akindaya a parte ti [[Labneng Mediteraneo]]. Ti Tunisia ket ayan ti akin-amianan unay a punto ti Aprika, ti [[Rawis Angela]]; ken ti kapitolio ken kadakkelan a siudadna ket ti [[Tunis]], ken mabirukan daytoy iti amianan akindaya a partar, ken nakaalaan daytoy ti nagan ti pagilian.
Manipud idi nasapa nga ugma, tinagtagitao idi ti Tunisia babaen dagiti indihenio a [[Tattao a Bereberes|Bereberes]]. Nangrugrugi a simmangpet dagidi [[Tattao a Penisio|Penisio]] idi maika-12 a siglo BC, ken nangipatakderda kadagiti nadumaduma a pagtaengan, ken ti rimmuaran ti [[Kartahe]] a kas ti kabilegan babaen idi maika-7 a siglo BC. Ti maysa a nangruna nga agtagtagilako nga imperio ken ti maysa karibel iti militar ti [[Republika a Romano]], inabak idi ti Kartahe babaen dagidi Romano idi 146 BC, ken isuda ti nagsakup ti Tunisia para kadagiti kaaduan a sumaruno a 800 a tawen, ken nangipaammoda iti [[Kristianidad]] ken
Idi 2011, ti [[Rebolusion ti Tunisia]], a kinalbit babaen ti kaawan ti wayawaya ken [[demokrasia]] babaen dagiti 24 a tawen a turay ni presidente [[Zine El Abidine Ben Ali]], ket nangparmek ti turayna ken nangikatalisado iti dakdakkel a [[Primabera nga Arabo]] iti amin a ballasiw ti rehion. Dagiti nawaya nga adu ti partidona a parlamento a panagbubutos ket nabiit a natengel kalpasan dayta; nagbutos manen ti pagilian iti parlamento idi 26 Oktubre 2014,<ref>{{Cite news |url=http://www.jeuneafrique.com/Article/ARTJAWEB20140625141745/ |title=Tunisie : les législatives fixées au 26 octobre et la présidentielle au 23 novembre |newspaper=Jeune Afrique |date=25 Hunio 2014|lang=fr}}</ref> ken para iti presidente idi 23 Nobiembre 2014.<ref>{{cite news|title=Tunisia holds first post-revolution presidential poll|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-30165471|work=BBC News|date=23 Nobiembre 2014}}</ref> Agtultuloy ti Tunisia a kas maysa a [[Unitario nga estado|unitario]] a [[Semi-presidensial a sistema|semi-presidensial]] a [[Representatibo a demokrasia|representatibo a demokratiko]] a [[republika]]; ken ti kaikaisuna a pagilian iti Amianna nga Aprika a naidasig a kas "Nawaya" babaen ti [[Freedom House]],<ref>{{cite web|url=https://freedomhouse.org/country/tunisia/freedom-world/2020|title=Tunisia {{!}} Country report {{!}} Freedom in the World {{!}} 2020|website=freedomhouse.org|access-date=30 Abril 2020|date=2020}}</ref> ken naikeddeng a ti kaikaisuna a napno a demokratiko nga estado iti [[Lubong nga Arabo]] babaen ti [[Indeks ti Demokrasia]] ti [[Economist Intelligence Unit]].<ref>{{cite web |url =https://www.eiu.com/topic/democracy-index|title=Democracy Index 2018|work=The Economist|access-date=30 Disiembre 2019|lang=en}}</ref>{{efn|Ti [[Lebanon]] ken [[Irak]] ken dagiti kompesional a demokrasia.}} Daytoy ket maysa kadagiti bassit-usit a pagilian iti Aprika a nairanggo iti nagato iti [[Pagsurotan ti Panagrang-ay ti Nagtagitaoan]], nga agraman iti maysa kadagiti kangatuan ti matgedan iti tunggal maysa a tao iti kontinente.
| |||