Diabetes: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Inyalis ni Lam-ang ti panid ti Diabetes mellitus iti Diabetes: pabassiten ti nagan |
Lam-ang (tungtungan | aramid) m nagsimpa bassit |
||
Linia 12:
| MeshNumber=C18.452.394.750|
}}
Ti '''Diabetes mellitus''', wenno kadawyan nga ammo laeng a kas '''diabetes''', ket maysa a grupo iti metaboliko a sakit a ti maysa a tao ket addaan iti nangato nga [[asukar ti dara]], no gapu ti bagi ket saan nga agpataud ti makaanay nga [[insulina]], wenno gapu dagiti sellula ket saanda a sumungbat iti napataud nga insulina.<ref name=Green2011>{{cite book|last=Shoback|first=inurnos babaen ni David G. Gardner, Dolores|title=Batayan ken klinikal nga endokrinolohia ni Greenspan|year=2011|publisher=McGraw-Hill Medical|location=New York|isbn=0-07-162243-8|pages=Kapitulo 17|edition=Maika-9}}</ref> Daytoy a nangato nga asukar ti dara ket agpataud iti klasiko a sintoma iti [[poliuria]] (kanayon a makaisbo), [[polpdipsia]] (
Adda dagiti tallo a nangruna a kita iti diabetes mellitus (DM). Ti [[Diabetes mellitus a kita 1|Kita 1 DM]] ket pagbanagan ti pannakapaay ti bagi nga agpataud iti insulina, ken agdama a makasapul ti tao a mangisumpit ti insulina wenno agusar iti insulina a bomba. Daytoy a porma ket dati a nakunkuna a kas ti "nakasapsapul iti insulina a diabetes mellitus" (IDDM) wenno "diabetes ti ubbing". Ti [[Diabetes mellitus a kita 2|Kita 2 DM]] ket nagbanagan manipud iti [[resistansia ti insulina]], ti maysa akasaadan a dagiti sellula ket mapaayda ti husto a panagusar ti insulina, a sagpaminsan a nairamraman ti patingga a panagkurang ti insulina. Daytoy a porma ket dati a nakunkuna a kas ti saan
Dagiti sabali pay a porma ti diabetes mellitus ket mairaman ti naikaisigud a diabetes, a daytoy ket gapu ti henetiko a depekto a panagtubbog ti insulina, ti [[cystic fibrosis]]-a mainaig ti diabetes, esteroide a diabetes a gapuanan babaen ti nangato a gatad iti glucocorticoids, ken dagiti nadumaduma a porma iti [[MODY|monogenika a diabetes]].
Linia 20:
Amin a porma ti diabetes ket mabalinen a maagasan manipud idi ti [[insulina]] ket nagbalin a magun-od idi 1921, ken ti kita a 2 a diabetes ket mabalin a matengngel babaen ti medikasion. Ti kita 1 ken kita 2 ken [[Kroniko (medisina)|kroniko]] a kasasaad a saan a maagasan. Dagiti [[transplante ti pankreas]] ket napadasen nga adda laeng ti limitado a pannakaballigi iti kita 1 DM; ti [[gastriko a panagiballasiw a pagaoperar]] ket nagballigi kadagiti adu nga adda ti [[morbid obesity|nakaro ti panaglukmegda]] ken ti kita 2 DM. Ti gestasional a diabetes ket kadawyan a malaingan kalpasan ti panagiyak. Ti diabetes nga awan ti husto a pannakaagasna ket maikagapuana kadagiti komplikasion. Dagiti [[nakaro (mediko)|nakaro]] komplikasion ket mairaman ti [[hypoglycemia]], [[diabetiko a ketoacidosis]], wenno [[nonketotic hyperosmolar coma]]. Ti nakaro napaut a komplikasion ket mairaman ti [[cardiovascular disease|sakit ti puso ket ururat ti dara]], [[chronic renal failure|nakaro a sakit ti biel]], ken [[diabetic retinopathy|diabetiko retinopatia]] (panakadadael ti retina). Ti nasayaat a panangagas iti diabetes ket nasken a nagruna, ken ti panagtengngel ti [[presion ti dara]] ken ti estilo ti biag a kas ti panagsardeng iti [[panagsigarilio iti tabako|panagsigarilio]] ken ti panagtaripatu ti nasalun-at a [[dagsen ti tao|kadagsen ti bagi]].
Manipud idi 2019, nakarkulo nga adda dagiti 463 a riwriw a tattao nga addaan iti diabetes iti sangalubongan (8.8% iti populasion ti manakman), nga addaan iti tipo 2 a diabetes a mangaramid iti agarup a 90% kadagiti kaso.<ref name=IDF2019>{{cite web |title=IDF DIABETES ATLAS Ninth Edition 2019|url=https://www.diabetesatlas.org/upload/resources/material/20200302_133351_IDFATLAS9e-final-web.pdf |website=www.diabetesatlas.org |access-date=18 Mayo 2020 |language=en}}</ref>
{{pungol-nangruna}}▼
== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}
{{Kontrol ti autoridad}}
▲{{pungol-nangruna}}
== Dagiti akinruar a silpo ==
Line 31 ⟶ 32:
{{DEFAULTSORT:Diabetes Mellitus}}
[[Kategoria:Diabetes| ]]
| |||