Danum: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2 |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2 |
||
Linia 3:
Ti '''danum''' ket maysa a [[kimiko a sustansia]] nga addaan iti [[kimiko a pagannurotan]] a {{chem|[[Hidróheno|H]]|2|[[Oksíheno|O]]}}. Ti [[molekula]] ti danum ket aglaon ti maysa nga [[Oksíheno]] ken dua a [[Hidróheno]] kadagiti [[atomo]] a naikapet babaen dagiti [[kobalente]] a piansa. Ti danum ket [[likido]] iti [[Pagalagadan ti kasasaad para iti temperatura ken presion|ambiente a kasasaad]], ngem kadawyan nga adda iti [[Daga (planeta)|Daga]] iti [[natangken]] a kasasaad ti [[yelo]] ken [[alingasaw]] a kasasaad ([[alingasaw ti danum]] wenno [[alibungubong]]). Ti danum ket adda pay iti kasasaad a [[likido a kristal]] iti asideg kadagiti [[Hidropiliko]] a rabaw.<ref>{{Cite journal |last=Henniker |first=J. C. |title=Ti Kaadalem iti Sona a Rabaw iti Likido |year=1949 |publisher=Dagiti Panagrepaso iti Moderno a Pisiko |doi=10.1103/RevModPhys.21.322 |journal=Dagiti Panagrepaso iti Moderno a Pisiko |volume=21 |issue=2 |pages=322–341}}</ref><ref>{{cite web |url=http://faculty.washington.edu/ghp/researcthemes/water-science |title=Siensia ti Danum |author=Pollack, Gerald |publisher=[[Unibersidad ti Washington]], Pollack a Laboratorio |accessdate=2011-02-05 |quote=Ti danum ket addaan iti tallo a paset – alingasaw, likido, ken natangken; ngem dagiti agdama a panagsukisok manipud kadagiti lobaratotiomi ket agipaltiing ti kaadda ti nakakaskasdaaw a dua a maikapat a paset a rumsua kadagiti interface. |archive-date=2012-12-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121213020625/http://faculty.washington.edu/ghp/researcthemes/water-science |url-status=dead }}</ref> Babaen kadagiti nomenklatura a pananginagan kadagiti [[kimiko a kompuesto]], ti ''dihidroheno monoksido'' ket isu ti sientipiko a nagan ti danum, ngem daytoy ket saan unay a maus-usar.<ref>{{cite web|last=Bramer|first=Scott|title=Kimiko a Nomenklatura|url=http://science.widener.edu/svb/pset/nomen_b.html|publisher=Unibersidad ti Widener, Departamento iti Kimika|accessdate=20 Septiembre 2011}}</ref>
Ti danum ket sakupenna ti 70.9% iti rabaw ti [[Daga (planeta)|Daga]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html#Geo|title=CIA- The world fact book|publisher=[[Ahensia ti Sentro nga Intelihensia]]|accessdate=2008-12-20|archive-date=2019-01-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106013957/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html#Geo|url-status=dead}}</ref> ken daytoy ket nangruna kadagiti amin a naamammuan a porma iti [[Biag#Sakup iti panag-ibtur|biag]].<ref>{{cite web|url=http://www.un.org/waterforlifedecade/background.html |title=Nagkaykaysa a Pagpagilian|publisher=Un.org |date=2005-03-22 |accessdate=2010-07-25}}</ref> Iti Daga, 96.5% ti danum ti planeta ket mabirukan kadagiti taaw, 1.7% iti danum iti sirok ti daga, 1.7% iti glasier ken dagiti gora ti yelo idiay Antartika ken Greenland, adda met bassit a pirgis dagiti sabsabali a bagbagi ti danum, ken 0.001% iti [[tangatang|angin]] a kas ti [[sengngaw]], dagiti [[ulep]] (naporma iti natangken ken dagiti partikulo ti danum a nasuspende iti angin), ken [[tudo (meteorolodia)|tudo]].<ref name=b1>{{cite book|title = Danum iti Didigra: Ti pagalagadan kadagiti Sangalubongan a Di-naapgad a Danum| editor = Gleick, P.H.| publisher = Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan|year = 1993| page = 13, Tabla 2.1 "Dagiti reserba ti danum iti daga"}}</ref><ref>[http://www.agu.org/sci_soc/mockler.html Ti Sengngaw ti Danum iti Klima a Sistema] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070320034158/http://www.agu.org/sci_soc/mockler.html |date=2007-03-20 }}, Naipangpangruna a Reporta, [AGU], Disiembre 1995 (naisilpo idi 4/2007). [http://www.unep.org/dewa/assessments/ecosystems/water/vitalwater/ Nangruna a Danum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090708023755/http://www.agu.org/sci_soc/mockler.html |date=2009-07-08 }} [[UNEP]].</ref> Adda laeng 2.5% iti danum ti Daga ket di-naapgad, ken 98.8% iti danum ket yelo ken sirok ti daga a danum. Basbassit ngem 0.3% kadagiti amin a di-naapgad a danum ket addaan kadagiti karayan, danaw, ken ti tangatang, ken basbassit pay a bilang a di-naapgad a danum ti Daga (0.003%) ket adda kadagiti biolohiko a bagbagi ken napataud a produkto.<ref name=b1 />
== Dagiti nagibasaran ==
| |||