Aspleniaceae
Ti Aspleniaceae (spleenworts iti Ingles) ket ti pamilia dagiti pako, a nairaman iti urnos ti Polypodiales[1] wenno iti sumagmamano a pannakaidasig ti kaikaisuna a pamilia iti urnos ti Aspleniales.
| Aspleniaceae | |
|---|---|
| |
Taksonomia 
| |
| Pagarian: | Plantae |
| Klado: | Tracheophytes |
| Klase: | Polypodiopsida |
| Urnos: | Polypodiales |
| Sub-urnos: | Aspleniineae |
| Pamilia: | Aspleniaceae Newm. |
| Henero-kita | |
| Asplenium L.
| |
| Dagiti henero | |
Addaan amin dagiti kameng ti pamilia kadagiti intramarginal, nailinia a soro nga agraman iti kasla payakpak nga indusium a rummuar iti maysa nga igid. Kaaduan nga ikeddeng ita nga aldaw dagiti pteridologo a daytoy a pamilia ket aglaon laeng iti dua a henero. Dagiti sabali ket agtultuloyda a mangbingbingay iti henero a kas ti Phyllitis ken Ceterach; nupay kasta, dagiti sebbangan a naisinsina kadagitoy a henero ket sisasaganada amin a naihibrido amin nga agraman iti di masuppiatan a sebbangan ti Asplenium. Ti maysa a kaudian a pilohenetiko a panagadal iti Aspleniaceae (Murukami et al. 1999) ket mangipakita a ti sebbangan ket naisinsina kas Camptosorus ken Neottopteris ken naikabilda iti kaunegan ti Asplenium ken mangisingasing a mairamanda koma iti dayta a henero, ngem mangisingasing a ti Hymenasplenium (mairaman ti Boniniella) ken Phyllitis ket adayoda a kabagian iti sabali a sebbangan ti Asplenium ken nasken koma a mabigbigan iti heneriko nga agpang.
Ti henero ti Diellia, a buklen dagiti innem a sebbangan a nabirukan idiay Hawaii, ket napauten a naikeddeng a nawaya, ngem naipakita itan a maikabil a maiyumok iti kaunegan ti Asplenium.[2]
Ti henero ti Hemidictyum (dati pay a naikabil iti Woodsiaceae) ket naipakitan a pilohenetiko a kabsat ti Aspleniaceae,[3] ken isu a naikeddeng para iti pannakaikameng iti daytoy a pamilia, ngem imbes ket a naiyalis iti bukodna a pamilia iti Hemidictyaceae.
Dagiti piloheniko a pannakaikabagian urnosen
Ti sumaganad a kladograma para iti eupolypodiales II, a naibatay iti Lehtonen, 2011,[3] ken Rothfels & al., 2012,[4] ket mabalin a mangipakita iti piloheniko a pannakaikabagian a pagbaetan ti Aspleniaceae ken dagiti sabali a pamilia ti klado ti eupolypodiales II.
| Aspleniineae (eupolypodiales II) |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dagiti henero urnosen
Iti sistema ti PPG I, ti Aspleniaceae s.s. ket aglaon kadagiti dua henero:[1]
- Asplenium L. – agarup a 700 a sebbangan, sangalubongan[5]
- Hymenasplenium Hayata – agarup a 40 a sebbangan, tropikal ken subtropikal[6]
Dagiti nagibasaran urnosen
- ^ a b PPG I (2016). "A community-derived classification for extant lycophytes and ferns". Journal of Systematics and Evolution. 54 (6): 563–603. doi:10.1111/jse.12229.
- ^ Schneider H; et al. (2005-02-22), "Origin of the endemic fern genus Diellia coincides with the renewal of Hawaiian terrestrial life in the Miocene", Proc Biol Sci, 272 (1561): 455–60, doi:10.1098/rspb.2004.2965, PMC 1634989, PMID 15734701
- ^ a b Samuli Lehtonen (2011). "Towards Resolving the Complete Fern Tree of Life" (PDF). PLoS ONE. 6 (10): e24851. doi:10.1371/journal.pone.0024851. PMC 3192703. PMID 22022365. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2012-08-08. Naala idi 2019-03-07.
- ^ Carl J. Rothfels; Anders Larsson; Li-Yaung Kuo; Petra Korall; Wen- Liang Chiou; Kathleen M. Pryer (2012). "Overcoming Deep Roots, Fast Rates, and Short Internodes to Resolve the Ancient Rapid Radiation of Eupolypod II Ferns". Systematic Biology. 61 (1): 490–509. doi:10.1093/sysbio/sys001. PMID 22223449.
- ^ "Asplenium L.". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Naala idi 2019-07-31.
- ^ "Hymenasplenium Hayata". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Naala idi 2019-07-31.
Bibliograpia urnosen
- Germplasm Resources Information Network: Aspleniaceae
- Murakami, N.; Nogami, S.; Watanabe, M.; Iwatsuki, K. (1999). "Phylogeny of Aspleniaceae inferred from rbcL nucleotide sequences". American Fern Journal. 89 (4): 232–243. doi:10.2307/1547233. JSTOR 1547233.
- See photos of Aspleniaceae