Friedrich Nietzsche

Aleman a pilosopo, mannaniw, komposer, kritiko ti kultura, ken klasiko a pilologo

Ni Friedrich Wilhelm Nietzsche (Oktubre 15, 1844Agosto 25, 1900) ket maysa a naindaklan a naimpluensia a pilosopo, sikolohia, ken pilologo nga Aleman. Maysa isuna a napeklan a kritiko ti Kristianismo, Utilitarianismo, idealismo nga Aleman, romantisismo nga Aleman, ken ti sapasap a modernidad.

Friedrich Wilhelm Nietzsche
Nietzsche in Basel, ca. 1875
Nayanak(1844-10-15)Oktubre 15, 1844
Röcken bei Lützen, Prussia
NatayAgosto 25, 1900(1900-08-25) (tawen 55)
Weimar, Saxony, Imperio ti Alemania
PanawenMaika-19 a siglo a pilosopia
RehionLumaud a pilosopia
PagadalanWeimar a klasisismo; a simmarunuan ti kontinental a pilosopia, eksistentialismo, kalpasan ti modernismo, pagkamaymaysa, post-structuralism
Kangrunaan a pagirayan
estetika, nihilismo, ekspresionismo, etika, metapisiko, kinapudno-kuenta apinagilasin, didigra, kuenta a teoria, ontolohia, pilosopia iti pakasaritaan, sikolohia, daniw, anti-foundationalism
Nalatak a kapanunotan
Apollonia ken Dionysia, panakatay ti Dios, agnanayon a panagsubli, agturay-adipen a moralidad, Übermensch, pangen a gagangay, resentimiento, transvaluation of values, perspektibismo, nakem ti kabilegan, der letzte Mensch, amor fati, Bejahung, tschandala
Nakaimpluensiaan
Naimpluensiaan
Pirma

Dakkel ti nagapuananna ket maysa isuna a napateg a pammakauna ti maika-20 a siglo nga existensialismo, maysa a paratignay iti post-structuralismo ken maysa nga impluensia iti postmodernismo.

Nalatak ni Nietzsche kas maysa nga existensialista a filosopo a nangibatad a "natayen ti Dios" ngem nupay kasta daytoy a batad ket maibilang a maysa kadagiti saan a unay a maaw-awatan iti amin a literatura ti maika-19 a siglo. Saan a literal a a pisikal a natayen ti Dios ditoy ngem ketdi dayutoy a panangisao ket maysa a kontroversial a panangibaga ni Nietzsche a ti Dios ket naikupinen iti biag ti kaaduan a tattao uray saanda a madmadlaw. Ti "pannakatay ti Dios" ket maysa a wagas a panangideklara a dagiti tao ket didan mamatpati iti urnos ti sangkataw-an. Ti ipapatay ti Dios, segun ken ni Nietzsche, ket saan laeng a panangiwaksi iti urnos a cosmic wenno pisikal ngem ketdi panangiwaksi met kadagiti naan-anay a tagipatgen, ti panangiwaksi iti pammati iti maysa nga objetibo ken sanglubongan a morales a linteg. Mangitunda daytoy iti nihilismo ket isu ti inobra ni Nietzsche ti mangsapul iti solusion tapno maadal manen dagiti fundacion dagiti naintaoan a tagipatgen.

Dagiti akinruar a silpo urnosen

  Dagiti midia a mainaig ken ni Friedrich Nietzsche iti Wikimedia Commons
  Dagiti inadaw a sasao a mainaig ken ni Friedrich Nietzsche iti Wikiquote (iti Ingles)
  Dagiti obra a mainaig ken ni Friedrich Nietzsche iti Wikisource (iti Ingles)