Paciano Rizal

Pilipino a heneral ken rebolusionario

Ni Paciano Rizal (napno a nagan: Paciano Rizal Mercado y Alonso Realonda) (Marso 9, 1851 – Abril 13, 1930) ket maysa idi a Filipino a heneral ken rebolusionario, ken ti laklakay a kabsat a lalaki ni José Rizal, ti nailian a bannuar iti Filipinas.

Paciano Rizal
Monumento, panteon, parke ken altar ni Heneral Paciano Rizal
NayanakPaciano Rizal Mercado y Alonso Realonda
(1851-03-09)Marso 9, 1851
Siudad ti Calamba, Laguna, Filipinas
NatayAbril 13, 1930(1930-04-13) (tawen 79)
Los Baños, Laguna, Filipinas
NagnaganPaciano Rizal Mercado
Paciano R. Mercado
Paciano M. Rizal
Paciano Rizal
Katipunan
Rebolusionario a Buyot ti Filipinas

Nasapa a biag urnosen

Ni Paciano Rizal Valdez ket naipasngay kada Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro (1818–1897) ken ni Teodora Morales Alonso y Quintos (1827–1911; a ti pamiliada ket sinukatanda ti apelyidoda iti "Realonda"), a kas ti maikadua kadagiti sangapulo ket maysa nga annak a naipasngay iti nabaknang a pamilia iti ili ti Siudad ti Calamba, Laguna, ken dimmakel a nakakitkita kadagiti abuso ti klerhia ken ti Kolonial a gobierno ti Kastila. Ti nangisursuro ken asideg a gayyemna, ni Prayle José Burgos ket napabasol idi iti Yaalsa iti Cavite idi 1872 ken pinatay met idi.[1]

Rebolusionario urnosen

Ni Paciano ket nakitipon ken aktibo a nangsuporta ti Tignay ti Propaganda para kadagiti sosial a reporma, ken sinuportaranna ti warnakan ti Tignay, ti Diariong Tagalog. Isu ket maysa a naganetget a mangsupsuporta ti tiganay, ken nagobra isuna iti panagkolekta kadagiti pundo tapno mabayadan dayta a naibagbaga a gunglo, ken nagdawdawat iti kuarta para iti dayta a nasionalista a warnakan.

Iidi Enero 1897, kalpasan iti pannakapatay ti ub-ubng a kabsatna a lalaki, ni Paciano ket timmipon ken ni Heneral Emilio Aguinaldo idiay Cavite. Isu ket naidutok a kas brigada heneral dagiti puersa ti rebolusionario, ken nabutosan a Sekretario ti Pinansia iti Departamental a Gobierno ti Tengnga a Luzon.[1]

Idi las-ud ti Gubat ti Filipino–Amerikano (1899–1913), isu ket nangimaton kadagiti puersa ti Filipino idiay Laguna. Isu ket natiliw babaen dagiti puersa ti Estados Unidos idiay Laguna idi 1900.[1] Pinarruarda isuna iti nabiit, ken nagnaed idiay Los Banos, Laguna.

Ipupusay urnosen

Isu ket natalna a nagbiag a kas maysa a mannalon, ken pimmusay idi agtawen iti 79 iti daig.[1][2]

Dagiti nagibasaran urnosen

  1. ^ a b c d The National Historical Institute, Paciano A. Rizal (PDF), naala idi 2010-08-02
  2. ^ Smbea Mabelle, A Rizal in Los Baños, Wired! Philippines, msc.edu.ph, naala idi 2008-07-04 {{citation}}: Akinruar a silpo iti |series= (tulong)

Dagiti akinruar a silpo urnosen

  Dagiti midia a mainaig ken ni Paciano Rizal iti Wikimedia Commons