Pagsasao a Kongo

pagsasao a Bantu nga insasao idiay Angola ken Kongo

Ti pagsasao a Kongo, wenno Kikongo, ket ti pagsasao a Bantu nga insasao babaen ti tattao a Bakongo ken Bandundu nga agtataeng kadagiti tropikal a kabakiran ti Demokratiko a Republika ti Kongo, ti Republika ti Kongo ken Angola. Daytoy ket ayug a pagsasao ken mangporma iti batayan para iti Kituba, ti Bantu a kreol ken lingua franca iti amin a kaaduan ti laud a tengnga ti Aprika. Daytoy ket insasao idi baen kadagiti adu a naal-ala manipud iti rehion ket nailaklako a a kas aadipen idiay Kaamerikaan. Para iti daytoy a rason, bayat a ti Kongo ket naisasao pay laeng kadagiti naibagbaga dita ngato a pagilian, dagiti na-kreol a porma ti pagsasao ket mabirukan kadagiti rito a bitla kadagiti relihion a naibatay ti Aprika idiay Brasil, Hamaika, Kuba, Republika a Dominikano, ken naipangpangruna idiay Haiti. Daytoy ket maysa pay kadagiti taudan ti pagsasao ti Gullah a tattao ken ti Palenquero a kreol idiay Colombia. Ti kaaduan kadagiti agdama nga aldaw nga agsasao ket agtataeng idiay Aprika. Adda dagiti agarup a pito a riwriw nga agsasao iti Kongo, a mabalin nga adda met dagiti dua a riwriw a mangus-usar a kas maikadua a pagsasao. Daytoy ket batayan pay ti kreol a kaaduan a maus-usar idiay rehion ti: Kituba a tinawtawagan pay ti Kikongo de L'état wenno Kikongo ya Leta ("Kongo iti estado" iti Pranses wenno Kongo), Kituba ken Monokituba (ken ti pay Munukituba). Ti batay-linteg ti Republika ti Kongo ket us-usarenna ti nagan a Kitubà, ken ti Demokratiko a Republika ti Kongo ket us-usarenna ti termino iti Kikongo, urayno ti Kituba ket inus-usar ti administrasion.

Kongo
Kikongo
Patubo itiAngola, Demokratiko a Republika ti Kongo, Republika ti Kongo
Patubo a mangisasao
(ca. 6.5 a riwriw ti nadakamat idi 1982–2012)[1]
5 a riwriw dagiti L2 nga agsasao
Opisial a kasasaad
Opisial a mangisasao
 Angola
 Demokratiko a Republika ti Kongo
 Republika ti Kongo
Kodkodigo ti pagsasao
ISO 639-1kg
ISO 639-2kon
ISO 639-3kon – inklusibo a kodigo
Agmaymaysa a kodkodigo:
kng – Koongo
ldi – Laari
kwy – San Salvador Kongo (Abagatan)
yom – Yombe
H.14–16[2]

Dagiti nagibasaran urnosen

  1. ^ Kongo iti Ethnologue (maika-17 nga ed., 2013)
    Koongo iti Ethnologue (maika-17 nga ed., 2013)
    Laari iti Ethnologue (maika-17 nga ed., 2013)
    San Salvador Kongo (Abagatan) iti Ethnologue (maika-17 nga ed., 2013)
  2. ^ Jouni Filip Maho, 2009. Baro a Napabaro a Listaan ti Guthrie iti Online

Dagiti akinruar a silpo urnosen

  Dagiti midia a mainaig iti Pagsasao a Kongo iti Wikimedia Commons

  • Diksionario ti Kongo–Ingles Naiyarkibo 2009-11-18 iti Wayback Machine
  • Panid iti Kongo ti PanAfrican L10n
  • Bentley, William Holman (1887). Dictionary and grammar of the Kongo language, as spoken at San Salvador, the ancient capital of the old Kongo empire, West Africa. Appendix. London Baptist Missionary Society. Naala idi 2013-05-23.
  • Congo kiKongo Bible : Genesis. Westlind UBS. 1992. Naala idi 2013-05-23.
  • OLAC resources in and about the Koongo language Naiyarkibo 2014-07-03 iti Wayback Machine