Marte

maikapat a planeta manipud ti Init iti Sistema a Solar

Ti Marte[1] ket isu ti maikapat a planeta manipud iti Init iti Sistema a Solar. Naipanaganan iti Romano a diosen iti gubat a ni Marte, kanayon a makunkuna daytoy a kas iti "Nalabbaga a Planeta" gapu ti kaudo iti oksido a hero iti rabaw na nga agiparang iti daytoy a planeta ti kitana a nalabbaga. Ti Marte ket maysa a naindagaan a planeta nga addaan ti naingpis a tangatang, addaan daytoy iti rabaw a langa a kas dagiti panagkatinnag nga abut iti Bulan ken dagiti bulkan, ginget, desierto, ken dagiti yelo a gora ti polar iti Daga.

Marte ♂
Ti planeta a Marte
Sangalubongan a panorama iti Marte a nakita babaen ti Viking 1 a naglikut iti daytoy a planeta idi 1980, nga agpagpakita ti Valles Marineris (tengnga)
Dagiti panangikeddeng
Panangibalikas/ˈmɑːrz/ (Maipanggep iti daytoy nga unidengngen)
Dagiti pangilasinMarsiano
Dagiti pakailasinan ti panaglikmut
Panawen J2000
Aphelion249,209,300 km
1.665 861 AU
Perihelion206,669,000 km
1.381 497 AU
227,939,100 km
1.523 679 AU
Eksentrisidad0.093 315
686.971 al-aldaw

1.8808 Huliano a tawen

668.5991 sols
779.96 al-aldaw
2.135 Huliano a taw-tawen
24.077 km/s
19.3564°
Paglikigan1.850° aginggana ti ekliptik
5.65° aginggana ti ekuador ti Init
1.67° aginggana ti saan a mabalbaliwan a dalumpinas
49.562°
286.537°
Dagiti ammo a satelite2
Dagiti pisikal a pakailasinan
Rayus ti ekuador
3,396.2 ± 0.1 km 0.533 Daga
Rayus ti polar
3,376.2 ± 0.1 km 0.531 Daga
Panagdalumpinas0.005 89 ± 0.000 15
144,798,500 km2
0.284 Daga
Tomo1.6318×1011 km3
0.151 Daga
Masa6.4185×1023 kg 0.107 Daga
Promedio a densidad
3.9335 ± 0.0004g/cm³
3.711 m/s²
0.376 g
5.027 km/s
1.025 957 aldaw
24.622 9 h
Kapardas ti panagtayyek ti ekuador
868.22 km/h (241.17 m/s)
25.19°
Panagpangato ti kanawan ti amianan nga ungto
21 h 10 min 44 s
317.681 43°
Deklinasion ti amianan nga ungto
52.886 50°
Albedo0.170 (heometriko)
0.25 (Piansa)
temp. ti rabaw min mean max
Kelvin 186 K 210 K 293 K
Celsius −87 °C −63 °C 20 °C
+1.6 to −3.0
3.5–25.1"
Atmospeara
Presion ti rabaw
0.636 (0.4–0.87) kPa
Pakabuklan babaen ti tomo

Adda ti dua a bulan ti Marte a managanan iti Fobos ken Deimos.

Dagiti nagibasaran urnosen

  1. ^ Rubino, Carl Ralph Galvez (2000). "Marte". Ilocano Dictionary and Grammar: Ilocano-English, English-Ilocano (iti Ingles ken Ilokano). University of Hawaiʻi Press. p. 362. ISBN 978-0-8248-2088-6.