Bantay Hamiguitan

bantay iti Filipinas

Ti Bantay Hamiguitan ket ti maysa a bantay a mabirukan iti probinsia ti Davao Oriental, Filipinas. Daytoy ket agtayag iti 1,620 metro (5,315 ft). Ti bantay ken ti kaarrubayanna ket addaan iti maysa a kaaduan ti dibersio a populasion ti biag ti kaatapan iti pagilian. Kadagiti biag ti kaatapan a mabirukan iti lugar ket ti agila ti Filipinas ken dagiti nadumaduma a sebbangan ti Nepenthes. Sumagmamano kadagiti naudi a naibaga, a kas ti Nepenthes peltata, ket endemikoda iti lugar.[2] Ti bantay ket addaan it maysa a lugar a nasalakniban a bakir iti agarup a 2,000 a ektaria. Daytoy a kakaykayuan ket ammo para iti naiduma a pandek a bakir kadagiti agtawen iti siglo a kaykayo iti ultramapiko a daga, nga adu kadagitoy ket naisagmak, endemiko ken karkarna a sebbangan ti flora ken fauna.[3][4]

Bantay Hamiguitan
Kangatuan a punto
Kangato1,620 m (5,310 ft)
Kalatak1,497 m (4,911 ft) [1]
Nagsasabtan6°44′24″N 126°10′54″E / 6.74000°N 126.18167°E / 6.74000; 126.18167Nagsasabtan: 6°44′24″N 126°10′54″E / 6.74000°N 126.18167°E / 6.74000; 126.18167
Pananginagan
Panangibalikas[hamiɡuitan]
Heograpia
Ti Bantay Hamiguitan ket mabirukan idiay Mindanao
Bantay Hamiguitan
Bantay Hamiguitan
Ti Bantay Hamiguitan ket mabirukan idiay Filipinas
Bantay Hamiguitan
Bantay Hamiguitan
PagilianFilipinas
RehionRehion ti Davao
ProbinsiaDavao Oriental
Siudad/ili
NagannakKabambantayan ti Hamiguitan
Heolohia
Kita ti bantayEstratobulkan
Opisial a naganSantuario ti Kaatapan ti Kabambantayan ti Hamiguitan
KitaNatural
Kriteriax
Naidesignado2014 (maika-38 a sesion)
Reperensia blng.1403
Partido ti EstadoFilipinas
RehionAsia ken Pasipiko

Ti kabambantayan ti Bantay Hamiguitan, iti kalawa iti 6,834 ektaria (68.34 km2), ket nairangarang a kas nailian a parke ken maysa a santuario iti biag iti kaatapan idi 2003.[5] Idi 2014, ti parke ket minarkaan ti Lugar a Tawid ti Lubong ti UNESCO, ken nagbalin nga immuna iti Mindanao.[4]

Heograpia

urnosen

Mabirukan ti Bantay Hamiguitan iti probinsia ti Davao Oriental iti abagatan-akindaya a parte ti isla ti Mindanao, Filipinas. Daytoy ket sakupenna ti maysa a kalawa ti daga iti kaunegan dagiti pagbeddengan ti Mati, San Isidro ken Governor Generoso.[5]

Flora ken fauna

urnosen

Mulmula

urnosen

Dagiti sebbangan ti flora iti bantay ken iti kaarrubayanna ket mangipakita a ti bakir a bantay ket addaan iti kaaduan a kabaknangan ti sebbangan dagiti mula nga agraman kadagiti 462 a sebbangan, ken sarunuen babaen dagiti dipterokarpo a bakir nga agraman kadagiti 338 a sebbangan, ti lumot a bakir nga agraman kadagiti 246 a sebbangan ken agro-sistema nga agraman kadagiti 246 a sebbangan. Sumagmamano kadagiti mula a kadawyan a mabirukan iti Bantay Hamiguitan ket mairaman dagiti sumaganad:[4]

 
Nepenthes hamiguitanensis
 
Ti maysa a kayo nga agtubtubo iti pandek a bakir ti Bantay Hamiguitan

Ay-ayup

urnosen

Ti Nalabbasit a Listaan ti Sangalubongan a Kappon para iti Konserbasion ti Katutubo (IUCN) ket nakailasin kadagiti saan a basbassit ngem 11 a naisagmak a sebbangan ti bertebrado. Inreporta ti Philippine Council for Agriculture, Forestry and Natural Resources and Development (PCARRD) a ti bantay ket tinataengan babaen dagiti lima a naisagmak a sebbangan, dagiti 27 a karkarna a sebbangan, 44 endemiko a sebbangan ken dagiti 59 a nangruna iti ekonomia a sebbangan. Dagiti sumaganad a sebbangan ket mabalin a mabirukan iti lugar:[4]

Dagiti pannakaikeddeng

urnosen

Idi 2004, ti Bantay Hamiguitan ket nairangarang a kas santuario ti biag iti kaatapan babaen ti Linteg ti Bantay Hamiguitan a naitungpal babaen ti inisiatibo ni senador Loren Legarda.

Idi Hunio 2014, nainayon ti Santuario ti Kaatapan ti Bantay Hamiguitan iti listan ti UNESCO kadagiti Lugar a Tawid ti Lubong. Sakbay iti daytoy, nairangarangen ti lugar a kas Parke ti Tawid ti ASEAN.[9]

Dagiti nota

urnosen
  1. ^ a b de Ferranti, Jonathan; Maizlish, Aaron. "Philippine Mountains – 29 Mountain Summits with Prominence of 1,500 meters or greater". Naala idi 2009-01-09.
  2. ^ "Nepenthes species in the Philippines". The International Carnivorous Plant Society. Abril 2008. Naala idi 2009-01-09.
  3. ^ "Davao Oriental wants Hamiguitan declared as world heritage site". GMA 7. 2008-05-05. Naala idi 2009-01-09.
  4. ^ a b c d "Nine new sites inscribed on World Heritage List". UNESCO. Naala idi 2014-06-23.
  5. ^ a b "An Act Declaring Mount Hamiguitan Range And Its Vicinities As Vicinities As Protected Area Under The Category of Wildlife Sanctuary And Its Peripheral Areas As Buffer Zone and Appropriating Funds Therefor". Congress of the Republic of The Philippines. 2003-07-23. Naala idi 2009-01-09.
  6. ^ a b c McPherson, S.R. 2009. Pitcher Plants of the Old World. 2 volumes. Redfern Natural History Productions, Poole.
  7. ^ Gronemeyer, T., A. Wistuba, V. Heinrich, S. McPherson, F. Mey & A. Amoroso 2010. Nepenthes hamiguitanensis (Nepenthaceae), a new pitcher plant species from Mindanao Island, Philippines. In: S.R. McPherson Carnivorous Plants and their Habitats. Redfern Natural History Productions Ltd., Poole. pp. 1296–1305.
  8. ^ Gronemeyer, T., W. Suarez, H. Nuytemans, M. Calaramo, A. Wistuba, F.S. Mey & V.B. Amoroso 2016. Two new Nepenthes species from the Philippines and an emended description of Nepenthes ramos. Plants 5(2): 23. doi:10.3390/plants5020023
  9. ^ "Six new sites inscribed on World Heritage List". UNESCO. Naala idi 23 Hunio 2014.

Dagiti nagibasaran

urnosen
  • Amoroso, V.B. & R.A. Aspiras 2011. Hamiguitan Range: a sanctuary for native flora. Saudi Journal of Biological Sciences 18(1): 7–15. doi:10.1016/j.sjbs.2010.07.003

Dagiti akinruar a silpo

urnosen