Abraham Lincoln
Ni Abraham Lincoln /ˈeɪbrəhæm ˈlɪŋkən/ (
dengngen) (Pebrero 12, 1809 – Abril 15, 1865) ket isu idi ti maika-16 a Presidente iti Estados Unidos, a nagserbi manipud idi Marso 1861 aginggana ti pinakapatay na idi Abril 1865. Isuna ket nagballigi a nangimaton ti pagilianna ti panaglasat ti nalatak a maipapan ti batay-linteg, milisia, ken kinamoralidad a didigra – ti Sibil a Gubat ti Amerikano – naitagoyonan na ti Kappon, bayat a pinasardengna ti pannakaadipen, ken nagiragpat ti panakapabaro ti ekonomiko ken panagbusbos. Isuna ket nataraudi iti napanglaw a pamilia idiay lumaud a prontera, ni Lincoln ket pinagadalanna idi ti bukodna a bagi. Nagbalin nga abogado ti away, maysa a lehislatura ti estado ti Illinois, ken maysa a naminsan a nagturay a kameng iti Kamara dagiti Panakabagi iti Estados Unidos, ngen napaay isuna kadagiti dua a panagpadas na a mabutosan iti Senado iti Estados Unidos.
| Abraham Lincoln | |
|---|---|
 Ni Abraham Lincoln idi agtawen iti 54, 1863 | |
| Maika-16 a Presidente iti Estados Unidos | |
| Nagakem Marso 4, 1861 – Abril 15, 1865 | |
| Bise Presidente | Hannibal Hamlin Andrew Johnson |
| Inunaan ni | James Buchanan |
| Sinaruno ni | Andrew Johnson |
| Kameng ti Kamara dagiti Pannakabagi ti E.U. manipud iti Maika-7 a distrito ti Illinois | |
| Nagakem Marso 4, 1847 – Marso 3, 1849 | |
| Inunaan ni | John Henry |
| Sinaruno ni | Thomas Harris |
| Dagiti bukod a salaysay | |
| Naiyanak | Pebrero 12, 1809 Hodgenville, Kentucky, E.U. |
| Natay | Abril 15, 1865 (tawen 56) Balay Petersen, Washington, D.C., E.U. |
| Partido ti politika | Republikano (1854–1865) Nailian a Kappon (1864–1865) |
| Dadduma a kumadduaan iti politika | Whig (Sakbay idi 1854) |
| A(s)sawa | Mary Todd |
| Annak | Robert Edward William Tad |
| Propesion | Abogado |
| Pirma |  |
| Serbisio iti militar | |
| Serbisio/sanga | Milisia ti Illinois |
| Tawtawen iti serbisio | 1832 |
| Bakbakal/gubgubat | Gubat ti Black Hawk |
Kalpasan ti panagsuppiat na ti panakipalawa iti pannakaadipen idiay Estados Unidos kadagiti rupir ti kampania ken bitbitla na,[1] ni Lincoln ket naipatalgedan na ti nominasion a Republikano ken nabutosan a presidente idi 1860. Sakbay a nagtakem ni Lincoln idi Marso, pito kadagiti akin-abagatan nga adipen nga estado ket naiparangarang da iti isisina ken nagpormada ti Konpederasion. Idi nangrugi ti gubat nga ti Konpederado a panagraut idiay Kota Sumter idi Abril 12, 1861, ni Lincoln ket nagurnong kadagiti milisia ken polikal a rukrukod iti dayta a gubat, a ti panggepanna ket ti panagtungpal ti panagtitipon ti pagilian. Isu ket nabileg a nagaramid kadagiti kabilegan ti gubat, a mairaman ti panagibalud ken pannakataktak nga awan ti tribunal kadagiti ginasut a nasuspetsa ti isisina. Isu ti nagipawil kadagiti Britaniko ti pammigbig iti Konpederasion babaen ti kalaing na ti panagtengngel ti Trent a pagbiangan idi kinaudian ti 1861. Isu ti nagsayasay ti Waragawag ti Panakawayawayaan idi 1863 ken nagipatalged ti pankairuar ti Maikasangapulo ket tallo nga enmienda ti Batay-linteg iti Estados Unidos, daytoy ket isu ti panakaikkat ti pannakaadipen.
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ Goodwin, p. 91; Holzer, p. 232.
Dagiti akinruar a silpo
urnosen
Dagiti midia a mainaig ken ni Abraham Lincoln iti Wikimedia Commons
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |