Atomo
Ti atomo ket isu ti kangrunaan a paset iti banag a mangbuke ti napuskol a tengnga nga katengngaan a napalikmutan babaen ti maysa nga ulep dagiti negatibo a kargo nga elektron. Ti atomiko a katengngaan naglaon ti aglalaok a positibo a kargo dagiti proton ken nakuriente nga agmangngamangnga a dagiti neutron (malaksid ti kaso iti hidróheno-1, a daytoy laeng ti natana a which is the only stable nukleido nga awanan dagiti neutron). Dagiti elektro ti maysa nga atomo ket naipiansada iti katengngaan babaen ti elektromagnetiko a bileg. Kasta met ti, maysa a grupo dagiti atomo ket mabalinda nga agbati a naipiansa iti tunggal maysa kaniada, a mangbukel ti maysa a molekula. Ti maysa nga atomo a naglaon ti agpadpada a bilang dagiti proton ken elektron ket agmangngamangnga a nakuriente, wenno saan ket addan ti positibo a kargo no addaan ti basbassit a bilang ti elektron (agkurang ti elektron) wenno negatibo a kargo no addaan dagiti adadu nga elektron (sumurok nga elektron). Ti maysa a positibo wenno negatibo a nakargo nga atomo ket naamammoan a kas ti maysa nga ion. Ti maysa nga atomo ket naidasig babaen ti bilang dagiti proton ken neutron iti katengngaanna: ti bilang dagiti proton ket ikeddengna ti kimiko nga elemento, ken ti bilang dagiti neutron ket ikeddengna ti isotopo iti elemento.
| Atomo ti helio | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Ti panakailadawan ti atomo ti helium, nga agiparang ti katengngaan (derosas) ken ti ulep ti elektron a panakaiwarwaras (nangisit). Ti katengngaan (ngato a kanawan) iti helio-4 iti kina-agpayso a nagtimbukel a simetriko ken kalangaannna ti ulep ti elektron, ngem para kadagiti komplikado a katengngaan ket saan a kasta latta. Ti nangisit a baras ket maysa nga angstrom
(10−10 m or 100 pm). | ||||||||
| Panakaidasig | ||||||||
| ||||||||
| Dagiti tagikua | ||||||||
|
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |