Kilogramo
Ti kilogramo ket ti baatayan a yunit ti masa iti sistema a metriko, a pormal a ti Internasional a Sistema dagiti Yunit (International System of Units – SI), ken addaan iti simbolo ti yunit iti kg. Daytoy ket adu a maus-usar a panagrukod iti siensia, inhenniera, ken komersio iti sangalubongan, ken masansan a simple a makunkuna a kilo iti inaldaw a panagsasao.
| Kilogramo | |
|---|---|
 | |
| Pakaammo ti yunit | |
| Sistema ti yunit | Batayan a yunit ti SI |
| Yunit ti | masa |
| Simbolo | kg |
| Dagiti panangibaliw ti yunit | |
| 1 kg iti ... | ... ket kapada iti ... |
| Avoirdupois | ≈ 2.205 libra[Nota 1] |
| Briton a Grabitasional | ≈ 0.0685 slugs |
Kasisigud a naipalawag ti kilogramo idi 1795 a kas ti masa ti maysa a litro ti danum. Maysa idi daytoy a nalaka a panangipalawag, ngem narigat a mausar iti panagsanay. Babaen kadagiti kamaudian a panangipalawag ti yunit, nupay kasta, daytoy a pannakaikabagian ket addaan pay laeng iti kinaagpayso iti 30 ppm. Idi 1799, ti platino a Kilogramme des Archives ket sinukatanna daytoy a kas ti pagalagadan ti masa. Idi 1879, ti maysa a silindriko ti platino-iridio, ti Internasional a Prototipo ti Kilogramo (International Prototype of the Kilogram – IPK) ket nagbalin a ti pagalagadan ti yunit ti masa para iti sistema a metriko, ken nagtultuloy daytoy aginggana idi 2019.[1] Ti kilogramo ket isu idi kadagiti naudi a naipalawag a yunit ti SI babaen ti maysa a pisikal nga artepakto.
Naipalawag itan ti kilogramo kadagiti termino ti segundo ken ti metro, a naibatay iti naitalinaay a kammasapulan a konstansia ti katutubo.[2] Mangipalubos daytoy iti nasayaat a naaramatan a laboratorio ti metrolohia a dagus a mangkalibrado iti maysa nga instrumento ti panagrukod ti masa a kas ti Kibble balance babaen ti panagrukod ti masna a penomena, nga awanen iti pannakasapul a panagusar ti maysa nga artepakto.
Dagiti nota
urnosen- ^ Ti libra avoirdupois ket parte iti kustomario a sistema ti yunyunit ti Estados Unidos ken ti Imperial a sistema ti yunyunit. Naipalawag daytoy a kas eksakto a 0.45359237 kilogramo.
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ Resnick, Brian (Mayo 20, 2019). "The new kilogram just debuted. It's a massive achievement". vox.com. Naala idi Mayo 23, 2019.
- ^ "The Latest: Landmark Change to Kilogram Approved". AP News. Associated Press. 16 Nobiembre 2018. Naala idi 4 Marso 2020.
Dagiti akinruar a silpo
urnosen
Dagiti midia a mainaig iti Kilogramo iti Wikimedia Commons
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |