Rosa Luxemburg

Polako a Marxista a teorista, sosialista a pilosopo, ken rebolusionario

Ni Rosa Luxemburg (Rosalia Luxemburg, Polako: Róża Luksemburg; 5 Marso 1871[1] – 15 Enero 1919) ket maysa idi a Marxista teorista, philosopo, ekonomista ken rebolusionario a sosialisa ti kaputotan a Polako Hudio a nagbalin a naturalisado nga umili ti Alemania. Isu ket kameng idi ti Sosial a Demokrasia ti Pagarian ti Polonia ken Lituania (SDKPiL), ti Partido Sosial Demakratiko ti Alemania (SPD), ti Partido ti Nawaya a Sosial Demoktatiko (USPD), ken ti Partido Komunista ti Alemania (KPD).

Rosa Luxemburg
Dagiti bukod a salaysay
Naiyanak5 Marso 1871
Zamość, Vistula Land, Ruso
Natay15 Enero 1919(1919-01-15) (tawen 47)
Berlin, Alemania
PannakaumiliAleman
Partido ti politikaPartido Proletariat, Sosial a Demokrasia ti Pagarian ti Polonia ken Lituania, Partido Sosial Demokratiko ti Alemania, Nawaya a Sosial Demokratiko ti Alemania, Liga ti Spartacus, Partido Komunista ti Alemania
A(s)sawaGustav Lübeck
Kadua a kinadennaLeo Jogiches
NakaibianganEliasz Luxemburg (Ama) Line Löwenstein (Ina)
PropesionRebolusionario

Idi 1915, kalpasan a nagsuporta ti SPD iti Alemania ti pannakibiang ti Sangalubongan a Gubat I, isuna ken ni Karl Liebknecht ket binangonda ti kontra-gubat a Spartakusbund (Liga ti Spartacus) a daytoy ket dimtengan a nagbalinan ti Partido Komunista ti Alemania (KPD). Idi las-ud ti Aleman a Rebolusion isu ket nangbangon ti Die Rote Fahne (Ti Nalabbasit a Wagayway), ti sentro a ramit ti Spartacista a tignay.

Isu ket nangipanunot a ti Spartacista a yaalsa a kas maysa akamali,[2] ngem isu ket nangsuporta ti daytoy kalpsan nga inbilin ni Liebknecht a dina nga amammo. Idi naparukma daytoy a rebolto babaen ti demokratiko sosial a gobierno ken ti Freikorps (dagiti nagtitipon a beterano ti Sangalubongan a Gubat I iti kanawan a payak dagiti paramilitario a grupo), ni Luxemburg, Liebknecht ken dagiti dadduma pay a nagsupsuporta kaniada ket natiliw ken naipapatayda. Ni Luxemburg ket napaltogan idi ken naibelleng ti bagina idiay Kanal Landwehr idiay Berlin. Kalpasan ti ipupusayda, ni Luxemburg ken Karl Liebknecht ket nagbalinda a martir para kadagiti Marxista. Segun ti Pederal nga Opisina para iti Panagsalaknib ti Batay-linteg, a nangipalplagip ken ni Rosa Luxemburg ken ni Karl Liebknecht ket agtultuloy a mangipapel ti maysa a nangruna a papel ti politikal a kanigid ti Alemania.[3]

Dagiti nagibasaran

urnosen