Sasao a Katuiko
Dagiti sangapulo ket lima a sasao a Katuiko ket mangporma ti sanga ti sasao nga Austroasiatiko nga insasao babaen dagiti agarup a 1.3 a riwriw a tattao iti Abagatan a daya nga Asia. Dagiti tattao nga agsasao iti sasao a Katuiko ket tinawtawagan iti tattao a Katuiko. Ni Paul Sidwell ket isu ti mangipangulo nga espesialista iti sasao a Katuiko. Naibagbaga a ti Austroasiatiko/sasao a Mon–Khmer ket leksikoda a kapada ti Katuiko ken Bahnariko no as-asidegda iti heograpia. Kinunana a daytoy a pannakaipada iti heograpia ket nawaya no ania a sanga ti pamilia ti mangitagikua ti ti tunggal maysa a pagsasao. Kinunana pay a ti Katuiko ken Bahnariko ket awananda iti ania man a pagbibingayan nga inobasion, isu a saanda a mangporma ti sanga ti pamilia nga Austroasiatiko.
| Katuiko | |
|---|---|
| Etnisidad | Dagiti tattao a Katuiko |
| Heograpiko a pannakaiwarwaras | Indotsina |
| Lingguistika a pannakaidasig | Austroasiatiko
|
| Pannakabingbingay |
|
| Glottolog | katu1271 |
Pannakaidasig
urnosenIdi 1966, ti leksikostatistiko a panagusig kadagiti nadumaduma a sasao a Mon–Khmer iti Indotsina ket inaramid idi babaen da David Thomas ken Richard Phillips dagiti lingguista ti SIL. Daytoy a panagadal ket nagresultaan ti pannakabigbig dagiti dua a naisangayan a baro a sub-sanga ti Mon-Khmer, ken agnagan dagitoy iti Katuiko ken Bahnariko (Sidwell 2009).
Ti datos para iti makaanay a panangidasig ti sasao a Katuiko a Mon–Khmer ket nagbalin laeng a nagun-od kalpasan ti panaglukat ti Laos kadagiti gangganaet nga agsuksukisok kadagiti tawen ti 1990. Ti sumaganad a pannakaidasig ket babaen ni Sidwell (2005). Nagdudua ni Sidwell (2005) iti hipotesis a Vieto-Katuiko ni Diffloth, a kinunkunana a saan a nalawag ti ebidensia, ken saan a nalawag no ania ti pakaitagikuaan ti Katuiko iti pamilia. Iti pay maipatinayon, inkeddeng ni Sidwell (2009) a ti sanga ti Katu ti kakonsertibuan a subgrupo ti Katuiko, bayat nga amin dagiti sabali a sanga ket nagpadur-asda kadagiti ad-adu nga inobasion.
- Sanga a Katu (Thap):
- Sanga a Kui–Bru (Laud a Katuiko):
- Pagsasao a Pacoh (Tareng) (Bietnam ken Laos)
- Sanga a Ta'Oi–Kriang (Laos ken Thừa Thiên-Huế, Bietnam):
- Ngeq/Kriang (Khlor/Lor)
- Ta’Oi, Ir
Ilista pay ti Ethnologue ti Kassang, ngem dayta ket pagsasao a Bahnariko (Sidwell 2003). Lê, et. al (2014:294)[1] a ti subgrupo a Katu a tinawtawagan iti Ba-hi nga agtateng idiay lugar ti kabanbantayan ti Distrito ti Phong Điền, Bietnam.
Ti tunggal maysa iti Kuy ken Bru ket addaan iti agarup a kagudua a riwriw nga agsasao, bayat a ti rimpuok ti Ta’Oi ket addaan kadagiti agarup a 200,000 nga agsasao.
Proto-pagsasao
urnosenDagiti rekonstruksion ti Proto-Katuiko, wenno dagiti sub-sangana ket mairaan dagiti sumagand:
- Thomas (1967): A Phonology Reconstruction of Proto-East-Katuic
- Diffloth (1982): Registres, devoisement, timbres vocaliques: leur histoire en katouique
- Efinov (1983): Problemy fonologicheskoj rekonstrukcii proto-katuicheskogo jazyka
- Peiros (1996): Katuic Comparative Dictionary
- Therapahan L-Thongkum (2001): Languages of the Tribes in Xekong Province, Southern Laos
- Paul Sidwell (2005): The Katuic languages: classification, reconstruction and comparative lexicon
Konstruktuen manen ni Sidwell (2005) ti imbentoria ti konsonante ti proto-Katuiko a kas dagiti sumaganad:
| *p | *t | *c | *k | *ʔ |
| *b | *d | *ɟ | *ɡ | |
| *ɓ | *ɗ | *ʄ | ||
| *m | *n | *ɲ | *ŋ | |
| *w | *l, *r | *j | ||
| *s | *h |
Daytoy ket kapada ti rekonstruksion ti Proto-Mon Khmer malaksid para iti *ʄ, a nasaysayaat a napreserba iti sasao a Katuiko ngem dagiti sabali a sanga ti Austroasiatiko, ken naipampamattian idi ni Sidwell nga adda pay iti Proto-Mon Khmer.
Adu pay a mabasbasa
urnosen- Gehrmann, Ryan. 2016. The West Katuic languages: comparative phonology and diagnostic tools. Chiang Mai: Payap University MA Thesis.
- Gehrmann, Ryan. 2015. Vowel Height and Register Assignment in Katuic. Journal of the Southeast Asian Linguistics Society 8. 56-70.
- Gehrmann, Ryan and Johanna Conver. 2015. Katuic Phonological Features. Mon-Khmer Studies 44. 55-67.
- Choo, Marcus. 2012. The Status of Katuic[permanente a natay a silpo]. Chiang Mai: Linguistics Institute, Payap University.
- Choo, Marcus. 2010. Katuic Bibliography with Selected Annotations Naiyarkibo 2019-07-06 iti Wayback Machine. Chiang Mai: Linguistics Institute, Payap University.
- Choo, Marcus. 2009. Katuic Bibliography Naiyarkibo 2019-11-09 iti Wayback Machine. Chiang Mai: Linguistics Institute, Payap University.
- Sidwell, Paul. 2005. The Katuic languages: classification, reconstruction and comparative lexicon Naiyarkibo 2020-12-04 iti Wayback Machine. LINCOM studies in Asian linguistics 58. Munich: LINCOM Europa. ISBN 3-89586-802-7
- Sidwell, Paul. 2005. Proto-Katuic phonology and the sub-grouping of Mon-Khmer languages Naiyarkibo 2019-11-11 iti Wayback Machine. In Paul Sidwell (ed.), SEALSXV: Papers from the 15th Meeting of the South East Asian Linguistics Society, 193-204. Pacific Linguistics PL E1. Canberra: Pacific Linguistics.
- Theraphan L-Thongkum. 2002. The Role of endangered Mon-Khmer languages of Xekong Province, Southern Laos, in the reconstruction of Proto-Katuic. In Marlys Macken (ed.), Papers from the Tenth Annual Meeting of the Southeast Asian Linguistics Society. 407-429. Program for Southeast Asian Studies, Arizona State University.
- Theraphan L-Thongkum. 2001. ภาษาของนานาชนเผ่าในแขวงเซกองลาวใต้. Phasa khong nanachon phaw nai khweng Sekong Lao Tai. [Languages of the tribes in Xekong province, Southern Laos]. Bangkok: The Thailand Research Fund.
- Peiros, Ilia. 1996. Katuic comparative dictionary. Pacific Linguistics C-132. Canberra: Australian National University. ISBN 0-85883-435-9
- Miller, John & Carolyn Miller. 1996. Lexical comparison of Katuic Mon-Khmer languages with special focus on So-Bru groups in Northeast Thailand. Mon-Khmer Studies 26. 255-290.
- Migliazza, Brian. 1992. Lexicostatistic analysis of some Katuic languages. In Amara Prasithrathsint & Sudaporn Luksaneeyanawin (eds.), 3rd International Symposium on Language and Linguistics, 1320–1325. Bangkok: Chulalongkorn University.
- Gainey, Jerry. 1985. A comparative study of Kui, Bruu and So phonology from a genetic point of view. Bangkok: Chulalongkorn University MA thesis.
- Effimov, Aleksandr. 1983. Проблемы фонологической реконструкции прото-катуического языка. Probljemy phonologichjeskoj rjekonstruktsii Proto-Katuichjeskovo jazyka. [Issues in the phonological reconstruction of the Proto-Katuic language]. Moscow: Institute of Far Eastern tudies Moscow dissertation.
- Diffloth, Gérard. 1982. Registres, dévoisement, timbres vocaliques: leur histoire en Katouique. [Registers, devoicing, vowel phonation: their history in Katuic]. Mon-Khmer Studies 11. 47-82.
- Thomas, Dorothy. M. (1967). A phonological reconstruction of Proto–East Katuic. Grand Forks: University of North Dakota MA thesis.
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ Ireporta da Lê Bá Thảo, Hoàng Ma, et. al; Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam – Viện dân tộc học. 2014. Các dân tộc ít người ở Việt Nam: các tỉnh phía nam. Ha Noi: Nhà xuất bản khoa học xã hội. ISBN 978-604-90-2436-8
- Sidwell, Paul. (2005). The Katuic languages: classification, reconstruction and comparative lexicon Naiyarkibo 2020-12-04 iti Wayback Machine. LINCOM studies in Asian linguistics, 58. Muenchen: Lincom Europa. ISBN 3-89586-802-7
- Sidwell, Paul. (2009). Classifying the Austroasiatic languages: history and state of the art Naiyarkibo 2019-03-24 iti Wayback Machine. LINCOM studies in Asian linguistics, 76. Munich: Lincom Europa.
Dagiti akinruar a silpo
urnosen- Paul Sidwell (2003)
- http://projekt.ht.lu.se/rwaai RWAAI (Repository and Workspace for Austroasiatic Intangible Heritage)
- http://hdl.handle.net/10050/00-0000-0000-0003-6712-F@view Sasaoa Katuiko iti Dihital nga Arkibo ti RWAAI