Tengnga nga Asia
Ti Tengnga nga Asia wenno Sentral nga Asia ket isu ti bugas a rehion ti kontinente ti Asia ken gumay-at manipud iti Baybay Kaspio iti laud aginggana ti Tsina iti daya ken manipud iti Apganistan iti abagatan aginggana ti Rusia inti amianan. Lokal pay a matawtawagan daytoy "dagiti 'stan" (gapu ta dagiti innem a pagilian a kadawyan a naikeddeng nga adda iti rehion ket addaan iti nagnagan nga agpatingga iti Persiano a pangsuldong iti "-stan", a ti kaibuksilanna ket "daga iti")[1] ken daytoy ket masakupan iti nalawlawa a kontinente ti Eurasia.
| Tengnga nga Asia | |
|---|---|
.svg) | |
| Kalawa | 4,003,451 km2 (1,545,741 sq mi)[N 1] |
| Populasion | 66,453,533 |
| Densidad | 16.6/km2 (43/sq mi) |
| Pagpagilian | Kazakhstan Kyrgyzstan Tajikistan Turkmenistan Uzbekistan |
| Rehional a sentro | Kazakhstan |
| Nominal GDP (2012) | $295.331 bilion |
| GDP tunggal maysa a tao (2012) | $6,044 |
Kadagiti moderno a kontesto, amin a panangilawlawag ti Tengnga nga Asia ket mangiraman kadagitoy lima a republika iti dati a Kappon ti Sobiet:ti Kazakhstan (pop. 17.9 milion), Kyrgyzstan (5.8 milion), Tajikistan (8.0 milion), Turkmenistan (5.2 milion), ken Uzbekistan (30.2 milion), para iti dagup ti populasion iti 67.1 millon manipud idi 2013–2014. Ti Apganistan (pop. 31.1 milion) ket sagpaminsan pay a mairamraman.
Adda met dagiti nadumaduma a panangilawlawag iti husto a komposisionna, ken awan ti maymaysa a panangilawlawag iti unibersal a maawat. Urayno no daytoy a saan a panagikeddeng iti panangilawlawag kadagiti pagbeddenganna, addaan met daytoy iti nangruna a kadagupan a pannakaidumaan. Para iti maysa, ti Tengnga nga Asia ket historikal nga asideg kadagiti nomadiko a tattaona ken ti Kalsada Seda.[2] Kas resulta, daytoy ket nagtignay a kas pagsasabtan para iti panaglasat ti tattao, tagilako, ken dagiti kapanunotan a nagbaetan ti Europa, Laud nga Asia, Abagatan nga Asia, ken Daya nga Asia.[3]
Dagiti nota
urnosen- ^ Ti bilang ti kalawa ket naibatay iti naipagtitipon a luglugar kadagiti lima a pagilian idiay Tengnga nga Asia.
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ Paul McFedries (2001-10-25). "stans". Word Spy. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-07-05. Naala idi 2011-02-16.
- ^ "Steppe Nomads and Central Asia". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-05-29. Naala idi 2014-10-14.
- ^ Dagiti Agbanbanniaga iti Kalsada Seda
Dagiti akinruar a silpo
urnosen- Ti Bibioteka: Sentral kadagiti politika, unibersidad, kultura, pagsasao, ekdpy.
- Ruangan ti tengnga nga Asia Naiyarkibo 2015-02-24 iti Wayback Machine Proyekto ti UNDP ken CER, tinaripato babaen ni N. Talibdjanov (manipud idi 2003).
- Modernidad, Estado ken Kagimongan idiay Tengnga nga Asia: Ti Tarabay iti Panagsukisok[permanente a natay a silpo]
- Sapasap a Mapa ti Tengnga nga Asia: I iket historiko a mapa manipud idi 1874