Bise Presidente ti Filipinas
Ti Bise Presidente ti Filipinas (Filipino: Pangalawang Pangulo ng Filipinas, impormal a kas, "Ang Pangalawang Pangulo" wenno "Bise Presidente" naala manipud iti Espaniol). Daytoy ket isu ti maikadua a kangatuan nga ehekutibo nga opisial ti gobierno ti Filipinas, kalpasan ti Presidente. Ti opisial a pagtaengan ti Bise Presidente ti Filipinas ket ti Balay ti Pilipino, Kompleks ti CCP, Pasay.[6]
| Bise Presidente ti Filipinas | |
|---|---|
 | |
 | |
| Pamay-an | Apo[1][2][3][4][5] Ti Naipammadayawan (alternatibo) |
| Pagtaengan | Quezon City Reception House |
| Kabayag ti panagtakem | Innem a tawen |
| Nagrugi a nagtengngel | Sergio Osmeña |
| Pannaka-aramid | Nobiembre 15, 1935 |
| Website | www |
_(cropped).jpg)
Deskripsion
urnosenTi Bise Presidente ti Filipinas ket isu ti umuna kadagiti linia ti panagsasaruno iti Filipinas , kem agtaken iti Kinapresidente kalpasan ti ipupusay, panagikkat, wenno pannakaikkat babaen ti pannakaidarum ti pangulo ken ti pagbanagan ti pannakabasol iti agdama a panagtakem. Ti puesto ket winaswas idi babaen ti Linteg Militar idi 1972, ken saan idi a nairaman iti kasisigud a teksto ti Batay-linteg ti 1973 . Dagiti panagpasayaat iti daytoy a bersion ket nangipasubli ti puesto kadagidi panagbubutos idi 1986. Ti agdama a batay-linteg ket mangitaginayon iti daytoy a puesto.
Ti Bise Presidente ket saan a maipada kasla kadagiti sabali a pagilian, ti Bise Presedente ket awan kadagiti opisial a responsibilidad malaksid kadagiti naikeddeng babaen ti agdama a Presidente. Dagiti tawid ti panagturay ti puesto ket nagtauden manipud iti Mankomunidad ti Filipinas, ken ti immuna a nagtakem, ni Sergio Osmeña (bayat nga dda dagiti kapada a nainaganan a puesto kadagiti gobierno sakbay ti Umuna a Republika iti Filipinas, awan daytoy a puesto babaen ti naikeddeng nga umuna nga opisial a nailian a gobierno a naipatakder idi 1898). Daytoy ket mangiraman ti Bise Presidente a maikkanto ti kangatuan a ranggo a karebbengan ti gabinete.
Pakasaritaan
urnosenSakbay ti pannakawaya
urnosenTi immuna nga ammo idi a bise presidente a nagtunton a kas paset ti gobierno et ni Mariano Trías, ti terminona ket nangrugi idi Marso 22, 1897. Isu ket nabutosan idi las-ud dagiti eleksion ti Taripnong a Tejeros, ken kanungpalan idi a nabutosan a bise presidente ti Kangatuan a Konsehal a nangimaton kadagiti tulagan ti Biak na Bato idi 1897. Daytoy a Kangatuan a Konsehal ket awan ti kinaturay, di pay nagturay ti ania man nga estado, ken inus-usar laeng para iti panagtawar kadagiti Kastila. Daytoy a konsehal ket kanungpalan a nasukatan, ken awan ti adda a kastoy a puesto idi las-ud ti pannakairangarang ti pannakawaya ti pagilian idi 1898, ken addaan idi daytoy ti diktadora a gobierno. Ti opisial nga immuna a pudno a repubika ti pagilian ket napundar idi 1899, ken awan pay daytoy idi ti bise presidente. Embes ket a naserbi ni Trias kadagiti gabinete ni Apolinario Mabini ken ni Pedro Paterno, a kas ministro ti pinansia ken ministro ti gubat. No Trias ket saan a naikedkeddeng a kas Bise Presidente iti Filipinas gapu ta ti Kangatuan a Konsehal ket saan a nangirangarang ti ania man a naturay nga estado.
Dagiti Bise Presidente
urnosenTi Batay-linteg ti Filipinas idi 1935 ket nangipatakder ti puesto ti Bise Presidentente, nga awan kadagiti nasken a responsibilidad, urayno mabalin ti Presidente, no kayatna, ken mangidutok ti Bise Presidente iti puesto ti gabinete. Ti immuna idi a nabutosan iti puesto ti Bise Presidente babaen ti batay-linteg ket ni Sergio Osmeña. Kaduana a nabutosan ni Manuel L. Quezon kadagiti immuna a panagbubutos iti Filipinas, ni Osmena ket naikkan idi ti kangatuan a ranggo iti rebbeng ti gabinete iti pannakairugi ti Mankomunidad ti Filipinas idi Nobiembre 1935. Sakbay ti pannakawaya idi 1946, dayta a rebbeng idi ti gabinete ket ti Sekretario ti Pagbagbagaan ti Publiko, ken naireserba laeng idi para iti Bise Gobernador-Heneral (maysa nga Amerikano). Ni Bise Presidente Osmena ket nagtengngel iti daytoy a puesto manipud idi 1935 aginggana idi 1939, ken ti kapadan a rebbeng iti Gabinete ti Gubat idi las-ud ti Maikadua a Gubat ti Sangalubongan
Kalpasan ti pannakawaya, ti kangatuan ti ranggo ti puesto ti gabinete ket nagbalin nga iti Sekretario dagiti Ganganaet a Pannakibiang (daytoy pay kaeng ti agdama a kangatuan a ranngo ti rebbeng ti gabinete iti opisial a protokol), a naited idi ken ni Bise Presidente Elpidio Quirino. Ni Bise Presidentet Fernando Lopez ket nagmadi ti rebbeng ti Ganganaet a Pannakibiang idi isu ket nagbalin a Bise Presidente ni Quirino idi 1949. Nupay kasta, ni Bise Presidente Carlos P. Garcia ken ni Emmanuel Pelaez ket nagtengngelda pay ti rebbeng ti Ganganaet a Pannakibiang, ti tawidan a naipasubli iti Maikalima a Republika, a ni Bise Presidente Salvador Laurel ken ni Teofisto Guingona, Jr. ket nagtengngelda ti rebbeng ti Ganganaet a Pannakibiang. Ni Gloria Macapagal-Arroyo ket nagserbi a kas Sekretario ti Naingayeman a Nam-ay ken Panagrang-ay. Dagiti sabali a puesto ti Gabinete nga awan ti titulo iti Sekretario ket naited idi ken ni Joseph Estrada a kas Mangipangulo ti Komision ti Kontra-Krima ti Presidente ken ni Noli de Castro a kas Mangipangulo ti Konsehal ti Koordinasion ti Pagbalayan ken Urbano a Panagrang-ay.
Ti maymaysa kadagiti Bise Presidente ti Maikatlo a Republika, ni Diosdado Macapagal ket saan idi a naikkan ti puesto iti gabinete, gapu ta isu ket ti immuna a nabutosan a Bise Presidente a saan a naggapu iti isu met laeng a partido a kas ti imkumbento.
Ni Arturo Tolentino ket nairangarang idi a kas ti elektado a Bise Presidente babaen ti Kadawyan a Batasang Pambansa idi 1986. Isu ket nagsapata a kas Bise Presidente idi Pebrero 16, 1986 sakbay ken ni Hepe ti Hustisia a ni Ramon Aquino ngem, gapu ti nadayeg a pammati a dagiti panagbutos ket madi, isu ket saan a pudno a nagserbi a kas Bise Presidente. Kalpasan ti maysa a lawas kalpasan ti panagsapata ni Tolentino, ti makunkuna a Rebolusion ti Bileg ti Tattao ket nangrebba ti panagturay ni Marcos. Idi Pebrero 25, 1986 ni Corazon Aquino ken ni Salvador H. Laurel ket naisapatada a kas Presidente ken Bise Presidente.[7]
Linia ti panawen
urnosen
Dagiti rebbeng ken dagiti responsibilidad
urnosenTi Artkulo VII Paset 3 iti Batay-linteg ti 1987 ket agbilin ti kaadda iti Bise Presidente "nga addanto ti kapada a kualipikasion ken ti termino iti opisina a nakabutosanna h, ken ti isu met laeng a kababalin, a kas ti Presidente." Ti Bise Presidente ket mabalin a maikkat manipud iti daytoy a puesto iti isumet laeng a kababalin a kas ti Presidente, ken mabalin a maidutok a kas Kameng ti Gabinete.
Ti Bise Presidente ket nasken amaipan iti opisina babaen ti nadayeg a panagbubutos a maaramid iti tunggal maikadua a Lunes iti Mayo (wenno kas sabali a maited babaen ti linteg) para iti termino kadagiti innem a tawen ititengnga ti aladaw ti Hunio 30 ti tawen a nakabutosan ti opisial, ken agpatingganto iti tengnga ti aldaw iti isumet laeng a petsa kalpasan ti innem a tawen. Ti paset 4 ket mangibagbaga a ti Bise Presidente ket saan a mapalubosan nga agserbi ti dua nga agsasaruno a termino, ken no ti ania man a kaso a ti opisial ket iwagsakna ti puestona iti laud ti terminona, daytoy ket maikeddengto a kas maysa a panagsalingbat iti termino para iti nakabutosanna.
Isupay ket agtakem pay kadagiti rebbeng ken dagiti responsibilidad ti Presidente (a kas Agtigtignay a Presidente) no (1) ti puesto ti Presidente ket saan pay a napili, agingga no addanton napili ken kualipikado, (2) ti Presidente ket natayen wenno permanente a nabaldado, ken agserbinto ti di pay nagpaso a termino, ken/wenno (3) ti Kamkameng ti Gabinete ket mangited iti Presidente ti Senado ken ti Tagabitla ti Kamara ti naisurat a panangirangarang a ti Presidente ket saanen a makaaramid kadagiti reposibilidad ken dagiti rebbengna.
Panagsisinnaruno
urnosenTi bise presidente ket isu ti umuna iti linia ti panagsasruno ti presidente a kas inbilin ti batay-linteg ti 1987. Ti panagsisinnaruno iti kaso ti inakapasitasion wenno ipupusay ti Presidente ti Filipinas ket namitlon a napasamak:
- Ti panagtakem ni Sergio Osmeña a kas presidente kalpasan ti ipupusay ni Manuel L. Quezon gapu ti daig idi 1944.
- Ti panagtakem ni Elpidio Quirino idi 1948 kalpasan ti ipupusay ni Manuel Roxas gapu ti atake ti puso.
- Ti panagtakem ni Carlos P. Garcia iti presidente 1957 kalpasan ti pannakatupa ti Eroplano ti Presidente iti Filipinas a nagsakayan idi ni Ramon Magsaysay.
Ti Bise Presidente ket nagbalinen a Presidente babaen ti panagikkat:
- Ni Gloria Macapagal-Arroyo idi nangituray ti Kanagtuan a Korte a ni Joseph Estrada ket agikkat idi 2001.[8][9]
Dagiti gundaway ti opisina
urnosenMatgedan
urnosenTi matgedan ti Bise Presidente ket sumakop manipud iti P103,000 to P111,917[10] iti maysa abulan, nga inkeddeng babaen ti Kongreso.
Opisial a pagtaengan
urnosenIti naipakasaritaan, ti Bise Presidente ket saan idi a naikkan ti opisial a pagtaengan. Nupay kasta, ti Bise Presidente ket agtengngel pay iti opisina a kakuyogna ti Presidente idiay Ehekutibo a Pasdek (itan ket ti Salas ti Kalayaan ) iti kompleks ti Palasio Malacañan manipud idi 1935 aginggana idi 1972, idi ti puesto ket winaswas babaen ti linteg militar ti 1973. Idi naipasubli ti puesto, ni Bise Presidente Salvador H. Laurel ket nagtengngel ti opisina idiay dati a Pasdek ti Lehislatibo idiay Abenida Padre Burgos, Manila, aginggana nga iti pasdek ket nagbalin a Nailian a Museo iti Filipinas. Ti opisina ti Bise Presidente ket naiyalis idiay Philippine International Convention Center, aken manen idiay Sentro ti Pinansia ti PNB idiay Pasay, Metro Manila idi 2005.[11] Ti agdama a Bise Presidente a ni Jejomar Binay ket indutokna a ti Balay ti Pilipino idiay Siudad ti Pasay a kas ti opisial a pagtaengan ken ti kangrunaan a pagobraan ti Bise Presidente iti Filipinas.
Dagiti sibibiag a Bise Presidente
urnosenAdda dagiti pito a Bise Presidente ti agdama a sibibiag, ti agdama ken dagiti innem a dati a Bise Presidente:
.jpg)
Listaan dagiti Bise Presidente
urnosenKitaen pay
urnosenDagiti nagibasaran
urnosen- ^ http://www.gov.ph/directory/office-of-the-vice-president/
- ^ http://ovp.gov.ph/speeches.php?id=358
- ^ http://www.abs-cbnnews.com/global-filipino/world/06/30/10/world-leaders-foreign-governments-congratulate-aquino-binay
- ^ http://wiki.answers.com/Q/Is_the_title_His_Excellency_applicable_to_Vice-President_Jejomar_Binay
- ^ http://travel.state.gov/law/legal/treaty/treaty_1503.html
- ^ Ni BP Binay ket naiyalis ti opisinana idiay Coconut Palace idi Marso[permanente a natay a silpo], Yahoo News, Pebrero 12, 2011.
- ^ Ti Bise Presidente : Ti Ababa a Pakasaritaan Naiyarkibo 2011-06-24 iti Wayback Machine, Opisina ti Bise Presidente ti Filipinas.
- ^ Chan Robles Virtual Law Library: Philippine Supreme Court Decisions On-Line
- ^ Nagikkat ti Daulo ti Filipinas, Gaou tu Eskandalo – New York Times
- ^ http://www.dbm.gov.ph/wp-content/uploads/2012/03/Manual-on-PCC-Chapter-5.pdf http://www.gov.ph/downloads/2012/04apr/20120430-EO-0076-BSA.pdf Naiyarkibo 2014-05-01 iti Wayback Machine
- ^ Quezon.ph: "For trivia-hunters, Benigno S. Aquino III and the presidency" by Manuel L. Quezon III