Wikipedia

Pagsasao a Habanes: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Inter-aktibo nga agbasabasa iti pakasaritaan
← Nadadaan nga urnosBarbaro nga urnos →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m Pagsasao a Javanes naiyakar iti Pagsasao a Habanés: panangiletra
inurnos
Linia 1:
{{Infobox pagsasao
Ti '''Pagsasao a Javanes''' ti pagsasao dagiti Javanes iti tengnga ken daya a paset ti poro ti [[Java]], iti [[Indonesia]]. Adda pay sumagmamano a kagimongan dagiti agsasao iti Javanes iti amianan a pantar ti laud a Java. Isu ti agtutubo a pagsasao ti nasurok 75 000 000 a katao.▼
|name=Habanés
|nativename={{jav|ꦧꦱꦗꦮ}} (Basa Jawa)
|region= [[Jaba]] ([[Indonesia]]) <br>[[Peninsular a Malaysia]] <br> [[Suriname]] <br>[[Baro a Kaledonia]]
|speakers=85 a riwriw
|date=2000 |date'=&nbsp;senso
|familycolor=Austronesian
|fam2=[[Pagsasao a Malayo-Polinesio|Malayo-Polinesio]]
|fam3=[[Nuclear Malayo-Polynesian languages|Nuclear MP]]
|script=[[Habanés nga abesedário]] (saan a nasken a mapili)<br>[[Pegon nga abesedário]] (relihion a panagusar)<br>[[Latino a naisuratan|Latino]] (sapasap)
|iso1=jv|iso2=jav
|lc1=jav|ld1=Habanés|ll1=none
|lc2=jvn|ld2=Karibe a Habanés
|lc3=jas|ld3=Baro a Kaledonia a Habanés
|lc4=osi|ld4=[[Osing a dialekto|Osing]]|ll4=none
|lc5=tes|ld5=[[Tenggerese]]|ll5=none
|lc6=kaw|ld6=[[Pagsasao a Kawi|Daan a Habanés]]|ll6=none
|notice=IPA
}}
 
▲Ti '''Pagsasao a JavanesHabanés''' ti pagsasao dagiti Javanestattao a Habanés iti tengnga ken daya a paset ti poro ti [[Java]], iti [[Indonesia]]. Adda pay sumagmamano a kagimongan dagiti agsasao iti JavanesHabanés iti amianan a pantar ti laud a Java. Isu ti agtutubo a pagsasao ti nasurok 75 000 000 a katao.
Paset ti familia nga [[Austronesiano]] ti Javanes, ket adda kainaigan daytoy iti [[Indones]] ken dadduma pay a bariedad ti [[Malay]]. Agsasao pay iti Indones ti kaadduan nga agsasao iti Javanes para kadagiti panggep nga ofisial ken komersial ken iti komunikasion kadagiti di Javanes nga Indones.▼
 
▲Paset ti familiapamilia nga [[Austronesiano]] ti JavanesHabanés, ket adda kainaigan daytoy iti [[Indones]] ken dadduma pay a bariedad ti [[Malay]]. Agsasao pay iti Indones ti kaadduan nga agsasao iti JavanesHabanés para kadagiti panggep nga ofisial ken komersial ken iti komunikasion kadagiti di JavanesHabanés nga Indones.
Iti ruar ti Indonesia, adda sumagmamano a sangkaarrubaan nga agsasao iti Javanes kadagiti pagilian a kas iti [[Malaysia]] ken [[Singapura]]. Iti [[Surinam]], adda dagiti Javanes ti poonna nga agsasao iti kreol a nagtaud itoy a pagsasao. Kangrunaan a masarakan dagiti agsasao ti Javanes iti Malaysia iti [[Selangor]] ken [[Johor]]. ▼
 
▲Iti ruar ti Indonesia, adda sumagmamano a sangkaarrubaan nga agsasao iti JavanesHabanés kadagiti pagilian a kas iti [[Malaysia]] ken [[Singapura]]. Iti [[Surinam]], adda dagiti JavanesHabanés ti poonna nga agsasao iti kreol a nagtaud itoy a pagsasao. Kangrunaan a masarakan dagiti agsasao ti JavanesHabanés iti Malaysia iti [[Selangor]] ken [[Johor]].
 
== Pakauna ==
Ti JavanesHabanés ket paset ti Sundico a sub-sanga ti Lauden a Malayo-Polinesiano (maawagan pay iti Hesperonesiano) a sanga ti Malayo-Polinesiano a sub-familia ti familiapamilia nga Austronesiano. Nasinged ti kainaigan daytoy iti Malay, Sundanes, Madures, Balines, ket addaan met daytoy iti nakapkapsut a kainaigan kadagiti pagsasao ti Sumatra, Borneo, ken ti Filipinas[[Pilipinas]].
Masasao ti JavanesHabanés iti Tengnga ken Daya a Java, pati pay iti amianan a pantar ti Laud a Java. Pangkurditan a pagsasao met daytoy iti Madura, Bali, Lombok, ken iti deppaar ti Sunda iti Laud a Java. Pagsasao ti naarian a korte daytoy iti Palembang, Abagatan a Sumatra, ingga a binusor dagiti Olandes ti palasioda idi maika-18 a siglo.
Mabalin a bigbigen ti Javanes kas maysa kadagiti klasikal a pagsasao iti lubong ta addaan daytoy iti dakkel a kurditan a manappat iti nasurok sangapulo ket dua a siglo. Binglayen dagiti eskolar ti ebolusion ti JavanesHabanés iti uppat a paset:
 
* UgmaTaga-ugma a JavanesHabanés, sipud iti maika-9 a siglo
* Akintengnga a JavanesHabanés, sipud iti maika-13 a siglo
* Baro a JavanesHabanés, sipud iti maika-16 a siglo
* Moderno a JavanesHabanés, sipud iti maika-20 a siglo (saan a kadawian a maar-aramat daytoy a klasifikasionpanakaidasig)
 
Maisursurat ti JavanesHabanés iti eskritonaisuratan a JavanesHabanés, eskritonaisuratan nga Arabo-Javanes, eskritonaisuratan nga Arabo (namodifikarnabaliwan para iti JavanesHabanés), ken iti eskritonaisuratan a LatinLatino.
 
Ti JavanesHabanés ti Austronesiano a pagsasao nga addaan iti kaaduan nga agtutubo nga agsasao nupay saan nga ofisialopisial daytoy iti sadinoman. Sasaoen ken maawatan daytoy ti agarup 80 000 000 a katao. Di nakurang ngem 45% ti dagup a populasion ti Indonesia ti addaan iti poon a JavanesHabanés wenno agnanaed iti lugar a dominantekaaduan a pagsasao ti JavanesHabanés. Lima iti innem a pangulo ti Indonesia sipud idi 1945 ti JavanesHabanés ti addaan iti poon a JavanesHabanés. Isu ngarud nga addaan ti JavanesHabanés iti dakkel nga influensiainpluensia iti ebolusion ti Indones, ti nailian a pagsasao ti Indonesia ken maysa a moderno a dialekto ti Malay.
 
Addaan iti tallo a kangrunaan a dialekto ti moderno a JavanesHabanés: Tengnga a JavanesHabanés, Daya a JavanesHabanés, ken Laud a JavanesHabanés. Adda kontinuum ti dialekto sipud iti Banten iti lauden amin ti Java ingga iti Banyumangi, ti dayaen amin a suli ti poro. Amin a dialekto ti Javanes ket addaan iti nasurok-nakurang a pada a panagkinnaawatan.
 
{{stubpangted}}
 
[[Category:Linguistica|JavanesHabanés]]
[[Category:Dagiti Pagsasao iti Lubong|JavanesHabanés]]
 
[[af:Javaans]]
Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/wiki/Pagsasao_a_Habanes"