Kanal Suez: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

|company = [[KpmpaniaKompania ti Kanal Suez ]] (''Compagnie Universelle du Canal Maritime de Suez'')

Ti '''Kanal Suez'' ({{lang-ar|قناة السويس}} ''{{transl|ar|DIN|Qanāt al-Sūwais}}''), naamammoan pay babaen ti sabali a nagan ti "'''Ti Kalsada idiay India"''', ket naysa nga artipisial a [[lessaad ti baybaya]] a danum apagdalanan idiay [[Ehipto]], a mangikapet ti [[Baybay Mediteraneo]] ken ti [[Baybaya Nalabbasit]]. Daytoy ket nailukat idi Nobiembre 1869 kalpasan ti 10 a tawtawen a panagipatakder, daytoy ket mangpalubos a [[Danum a pagluganan|pagluganan babaen ti danum]] idiay baetan ti [[Europa]] ken [[Asia]] nga awan ti panagdaliasat ti lawlaw ti [[Aprika]]. Ti akin-amianan a sangladan ket ti [[Puerto Said]] ken ti akain-abagatan a sangladan ket ti [[Puerto Tawfiq]] idiay siudad ti [[Suez]]. Ti [[Ismailia]] ket naisanglad idiay laud nga igidna, iti {{convert|3|km|mi|abbr=on}} nga amianan ti tengnga apuntosa puntos.<ref>{{cite web|url=http://www.atlas.com.eg/scg.html|title=pagsurotan ti Kanal Suez|publisher=Marine Services Co|accessdate=2 Abril 2010}}</ref>

Idi immuna naipatakder, ti kanal idi ket {{convert|164|km|mi|abbr=on}} ti kaatiddogna ken {{convert|8|m|ft|abbr=on}} ti kaadalemna. Kalpasan kadagiti adu a panagpadpadakkel, ti kanal ket {{convert|193.30|km|mi|abbr=on}} a katiddogen, {{convert|24|m|ft|abbr=on}} a kaadalem ken {{convert|205|m|ft}} iti kalawa manipud idi 2010.<ref>{{cite web|url=http://www.suezcanal.gov.eg/sc.aspx?show=12|title=Dagiti Panakaidasig ti Kanal|publisher=TUrayTuray ti Kanal Suez|year=2010|accessdate=2 April 2010}}</ref> Daytoy ket buklen ti akin-amianan a sumrekan a [[kanal (heograpia)|kana]] iti {{convert|22|km|mi|abbr=on|disp=/}}, ti kanbal ket {{convert|162.25|km|mi|abbr=on|disp=/}} ken ti akain-abagatan a sumrekan a kanal ti {{convert|9|km|mi|abbr=on|disp=/}}.<ref>{{cite web|url=http://www.sis.gov.eg/En/Land&people/SCanal/031300000000000002.htm|title=Dagiti Panakaidasig ti Kanal}}</ref>

Ti kanal ket maymaysa adalana dalan nga adda dagiti paglabsan a luglugar idiay "Ballah a Paglabsan" ken ti [[Great Bitter Lake|Danaw Nalatak a Napait]].<ref>[http://www.suezcanal.gov.eg Turay ti Kanal Suez]</ref> Daytoy ket aglaon dagiti [[Kandado (danum apagluganan)|kandado]]; ti danum ti baybaya ket nawaya nga agayus iti uneg ti kanal. Iti sapasap, ti kanal iti amianan ti Napait a Dandanaw ket agpaamianan nga agayus iti kalamiisan ken abagatan iti kalgaw. Ti ayus ti abagatan ti dandanaw ket agbalbaliw iti ugot idiaySuez.<ref name = rsp>{{cite book|title=The Red Sea Pilot|publisher=Imray Laurie Norie & Wilson|year=1995|page=266}}</ref>

Ti kanal ket tagikua ket tinartarapato babaen ti [[Turay ti Kanal Suez]]<ref>{{cite web|url=http://www.suezcanal.gov.eg Opisial|title=Sapot a pagsaadan ti Turay ti Kanal Suez}}</ref> (SCA) ti [[Ehipto]]. Babaen ti sangalubongan a tulagan, daytoy ket mabalin amausara mausar "iti panawen tigubat ken iti panawen ti kappia, babaen ti amina barko ti komersio wenno ti gubat, nga awan ti panakailasin ti wagayway."<ref>[[s:en:Constantinople Convention of the Suez Canal|Kontantinopla a Taripnong ti Kanal Suez ti 2 Marso 1888]] ket naipakpakat pay laeng ken natartaripato iti Nationalisasion a Tignay Nasser.</ref>